Vademecum Interesting Plants: Leśny ogród. Rośliny lecznicze i przyprawowe

Rośliny lecznicze i przyprawowe w leśnym ogrodzie, to wspólnie z uprawą roślin owocujących, (które oczywiście wpisują się w grupę leczniczych, bo 'to samo zdrowie') - jest procesem świadomego planowania wydajnego ekosystemu. Naturalnie, zdrowo, smacznie i na swoim, (czyli bez kosztownych wędrówek po sklepach i przy pewności, że wiemy co jemy). Zwróćmy uwagę, co już rośnie w leśnym ogrodzie i jakie kroki powinniśmy podjąć, aby w zgodzie/w równowadze z tymi zasobami

Leśny ogród

Rośliny lecznicze i przyprawowe

realizować projekt, czyli wzbogacać go roślinami leczniczymi i przyprawowymi. Spis aktualnie liczy 30 gatunków i na bieżąco jest uzupełniany. Posiadając niewielką, a nawet posiadając rozległą wiedzę w temacie ziołolecznictwa, a dotyczą nas choroby przewlekłe, gdzie codziennie przyjmujemy lekarstwa - przed spożytkowaniem ziółek z leśnego ogrodu na własny użytek, skonsultujmy z lekarzem, czy przy naszym schorzeniu możemy je stosować. To co służy jednej osobie, drugiej może zaszkodzić. Jakie będą skutki uboczne (zatrucie, nadkwasota, zaburzenia układów nerwowego, krwionośnego, pokarmowego, wydalniczego, limit wiekowy, nie dla kobiet w ciąży, et cetera)? Jeśli 'zielone światło', to z jaką częstotliwością, aby w nadmiarze nie zaszkodziły? Czy wyłącznie do użytku zewnętrznego

(składnik maści, krem, okłady z wywaru), czy również wskazanie, gdzie w formie naparów, herbatek, jako składnik ziołowych mikstur, kąpiele ziołowe? Fitoterapia, jest nierozerwalną częścią naszej historii, współcześnie niedoceniana tak jak mogłaby być. Wespół zespół z dobrze dobranymi lekarstwami, utrzyma nas w lepszej formie i w pewnym stopniu ograniczy destruktywny przebieg postępującej choroby. Natomiast dla osób zdrowych, korzystanie z zasobów ziołolecznictwa i roślin przyprawowych (dodatki do sałatek, przyprawy do dresingów, mięs, ciast, herbatki, soki), to zwiększona odporność organizmu, lepsza kondycja intelektualna i fizyczna, zbilansowana dieta, et cetera. Warto czerpać z tego co najlepsze i dążyć do równowagi z naturą - a to wszystko w zasięgu ręki, dobro z własnego leśnego ogrodu.

Alliaria petiolata - Czosnaczek pospolity - Look-zonder-look (foto)

Największe nakłady pracy są na początku, potem z czasem coraz mniej wymagających działań roboczych, pozostaje 'doglądanie', niewielkie zabiegi pielęgnacyjne (zgodne z sezonowymi potrzebami roślin), uzupełnianie leśnej przestrzeni w kolejne egzemplarze i oczywiście sezonowy, bądź całoroczny zbiór tego ziołowego dobra. Warto się przyłożyć, gdyż to właśnie te początkowe działania zadecydują w późniejszym czasie o sukcesie, bądź o porażce naszego projektu. Nie da się nic nie robić i mieć do spożytkowania ziele. Działajmy rozmyślnie krok po kroku, nabierajmy doświadczenia. Usunięcie z przestrzeni roślin chorych, wyznaczenie takiej miejscówki, aby zgodnie z 'gabarytami' każdy plant posiadał odpowiednią przestrzeń do witalnego rozwoju. 'Samo wyrwanie chwastów nie sprawi, że zaczną tam wyrastać poziomki'. Dobór roślin ze względu na ich uwarunkowania - do miejsc cienistych, do podłoża o średnim, bądź wyższym stopniu wilgotności. Im większe urozmaicenie gatunków, tym lepsze 'podbijanie' jakości gleby (nie zachodzi proces wyjaławiania) oraz mnogość owadów, robaczków, wiewiórkowatych i ptaszyn, czyli bogaty ekosystem, a dla nas więcej roślinnego kolorytu i poczucie życia w zgodzie z naturą. Miejsce to powinno być kompatybilne, że świat roślin i zwierząt przenikają się. Te pierwsze wykarmią, a drugie trawiąc owoce lasu, przenoszą nasiona, a później je wydalają w innych miejscach. Tym samym, las trwa i nieustannie rozwija się.

Przed posadzeniem każdej z roślin, pozyskujemy informacje, jakie warunki uprawy będą dla niej optymalnymi. Większość z nich toleruje cieniste miejscówki, ale niektóre z tej grupy, lubi np., wyższy stopień wilgotności podłoża, a jeszcze inna bardziej 'zbite'. Rośliny lecznicze i przyprawowe - mamy na uwadze korzystanie z ich dóbr w codziennych kuchennych rewolucjach i w domowej apteczce, a więc nawozimy je wyłącznie naturalnymi mieszankami, a nie środkami dedykowanymi roślinom ozdobnym. Stosujemy podsypywanie, obkopywanie roślin kompostem, przekompostowanym obornikiem, przekompostowanymi liśćmi, (za wyjątkiem dębowych), a także w sezonie podlewanie rozcieńczonymi z wodą gnojówkami (z żywokostu, z pokrzyw, z czosnku). Aby ziemia dobrze rodziła, wystarczy zapewnić jej odpowiednią ilość próchnicy - szczątków roślinnych. Dlaczego warto nawozić? Pamiętajmy, że pierwotne rośliny, już tam są dobrze zadomowione i pomiędzy sobą skomunikowane, zaś najmłodsi mieszkańcy 'startują', dlatego wymagają naszego wsparcia. Zasobniejsze podłoże o właściwym stopniu wilgotności oraz odpowiednia ekspozycja świetlna - witalne rośliny, a dla nas pomyślne zbiory i 100% ich właściwości leczniczych.

Struktura leśna rządzi się swoimi prawami, jednak nie zapominajmy również o tym, że jesteśmy świadkami/uczestnikami zmian klimatycznych. 'Cieplejsze' zimy, więcej upalnych letnich dni, mniej deszczu, czyli w wielu miejscach zaburzenia równowagi hydrologicznej. Dlatego, młode sadzonki nie powinniśmy pozostawiać samym sobie; gdy trzeba podlewajmy, a te mniej odporne na temperatury

Allium ursinum - Czosnek niedźwiedzi - Daslook ( foto )

'na minusie' obsypujmy przed nadejściem zimy kopczykami ziemi, a wiosną ściółkujmy. Może gdzieś w niezbyt dużej odległości od iglaków, które będą trzymały zimozieloną szatę i ochronią przed mroźnymi wiatrami? Wyższy poziom wilgotności podłoża i powietrza, na pewno 'podbije' leśny strumyk, czy niewielkie oczko wodne. Jeśli dopiero mamy w planach stworzenie takiej wodnej leśnej atrakcji, wskazane, abyśmy do tych działań zatrudnili fachowców. Nic kosztem pierwotnych roślinnych mieszkańców tej strefy

Rośliny lecznicze i przyprawowe w leśnym ogrodzie, to przede wszystkim podszyt (krzewy, piętro bylin i krzewinek) i 'na parterze' leśne runo. Lasy przydomowe, najczęściej w przeciwieństwie do mrocznych borów, czy lasów mieszanych, charakteryzują się tym, że dociera do najniższych pięter roślinności więcej dziennego światła. A do tego listni 'kumple' na wysokościach, przed zimą tracą liście. To sprawia, że niczym nieskrępowane dzienne światło dociera do podszytu i runa, dzięki czemu wiosną, latem i wczesną jesienią na każde z pięter jest dobrze doświetlone. Róbmy nasadzenia tak, aby grupa tych roślin nie musiała ze sobą/ z innymi konkurować o substancje odżywcze, czy właśnie o dzienne światło. Wybór miejscówki w ten sposób, aby nie było potrzeby przesadzać. To ma być wieloletnia, a nawet może wielopokoleniowa przestrzeń piękna i smaków. Kto powiedział, że wszystkie te rośliny mają być umiejscowione w głębi naszego leśnego ogrodu? Przecież część z nich może być posadzona na jego obrzeżu. Wiosenne/letnie kwitnienie, a także jesienne przebarwienia listków - będą tą najbardziej wymarzoną wizytówką, zapowiedzią i 'bramą' do tajemniczego leśnego świata.