wtorek, 8 października 2024

Artemisia abrotanum - Bylica boże drzewko - Citroenkruid

                                    Bylica boże drzewko, roślina ozdobna, roślina stosowana w ziołolecznictwie i w kosmetologii. Znana i stosowana od stuleci, jednak aktualnie rzadko spotykana w przydomowych ogrodach. Bylina o częściowo drewniejących u podstawy pędach, odporna na zanieczyszczenia miejskie, charakteryzująca się dużym progiem mrozoodporności (USDA 4b, gdzie –31,7°C - 28,9°C) i wytrzymałością na ekspozycji bardzo słonecznej. '(...) Pędy silnie rozgałęzione, gęsto ulistnione, początkowo proste i wzniesione, z czasem lekko, łukowato wygięte ku dołowi. Pojedynczo i podwójnie

                                                                                  The southernwood.eng

Artemisia abrotanum - Bylica boże drzewko - Citroenkruid

pierzaste liście, zarówno łodygowe jak i odziomkowe, podzielone są  na delikatne, równowąskie odcinki (listki), z wierzchu gładkie, sinozielone, od spodu gęsto pokryte srebrzystym kutnerem. Kwiaty niepozorne - drobne, kuliste koszyczki kwiatowe złożone z bladożółtawych, rurkowatych kwiatów, zebrane na końcach pędów w luźne, ulistnione wiechy. Kwitnie od lipca do września. Owoców w naszym klimacie nie zawiązuje.

Roślina o intensywnym zapachu, której wszystkie części, zwłaszcza liście, wydzielają specyficzny korzenno-cytrynowy aromat (...)'. Pokrój u gatunku lekko zwarty, przy optymalnych warunkach uprawy wysokość/szerokość pomiędzy 1.3, a 1.5 metra. W sprzedaży również odmiany, u których mniejsze 'gabaryty', czy bardziej kulisty pokrój. Atrakcyjna odmiana z serii Oriental limelight 'Janlim', u której pierzasto sieczne liście są pstre (zielone z kremowożółtymi nieregularnymi wybarwieniami, docelowa wysokość 0.9 metra.

                              W ogrodzie przydomowym, wiejskim, naturalistycznym, w kompleksach zieleni miejskiej; jako soliter, bądź w nasadzeniach grupowych jako nieformalny żywopłot w kilka sztuk; w średnim piętrze w kompozycji z innymi bylinami, przy założeniu, że wszystkie rośliny mają odpowiednią przestrzeń do witalnego rozwoju oraz, że odpowiadają im warunki uprawy owej miejscówki. Przy nasadzeniach w grupie, na metr kwadratowy gatunek dwie sztuki, niższe odmiany trzy. Słoneczna ekspozycja, w zacienionych ogrodowych kątach ten gatunek bylicy będzie miał karłowy pokrój. Podłoże przynajmniej średnio zasobne,

Artemisia abrotanum - Bylica boże drzewko - Citroenkruid

najlepiej próchniczne o stałym umiarkowanym stopniu wilgotności. O ile (czernica) poradzi sobie z czasowymi suszami, to w miejscach o wysokim stopniu wilgotności/zalewowych, nie utrzyma się. Podłoże mniej zasobne zasilamy, jeśli mamy na uwadze korzystanie z dóbr rośliny w domowej apteczce, nawozimy wyłącznie naturalnymi mieszankami; zaś traktując ją stricte jako roślinę dekoracyjną, sprawdzi się nawóz wieloskładnikowy przeznaczony do pielęgnacji bylin. (Wrotycz piołun), rzadko kiedy zawiązuje w naszym klimacie owoce, a więc brak nasion z własnej uprawy, dlatego jeśli idzie o rozmnażanie najprościej w czerwcu przez sadzonki zielne, albo rozsada, to jest wczesnojesienny/wczesnowiosenny podziały bryły korzeniowej. Taki zabieg również przełoży się na odmłodzenie rośliny macierzystej, co korzystnie w sezonie wpłynie na jej bardziej witalny pokrój. Przed podziałem, należy wszystkie pędy przyciąć na 0.1 metra od ziemi i dopiero wtedy rozdzielić bryłę. Bylica boże drzewko rok rocznie wczesną wiosną wymaga przycinania pędów; jeśli roślinę pozostawimy bez 'strzyżenia fryzurki', drewniejące u podstaw pędy będą "łyso'/nieatrakcyjnie prezentowały się. Liście oraz drobno posiekane części pędów, doskonale nadają się do kompostownika. 

                               Cenna roślina ogrodów ziołowych, doskonale sprawdzająca się w towarzystwie ziół lubiących podobne stanowiska, to jest szałwii, czy rozmarynu. Bylina ta jest 'mocarzem', jeśli chodzi o wytrzymałość na suszę i mróz, jednak gdy panuje brak równowagi hydrologicznej, warto więc ją podlewać - w czasie suszy (rano i pod wieczór), a przy bezśnieżnych zimach (w bezmroźny dzień w godzinach

Artemisia abrotanum - Bylica boże drzewko - Citroenkruid

południowych). Ten gatunek bylicy, nadaje się także do sadzenia w pojemnikach. Oczywiście pojemniki z drożnym odpływem (aby nie zastawały nadwyżki deszczówki), z materiału chroniącego bryłę korzeniową rośliny w trudnych zimowych uwarunkowaniach. Analogicznie do uprawy bezpośrednio w gruncie i tutaj - podlewanie, nawożenie i przycinanie 'fryzurki' wiosną.

                             Wszystkie części rośliny wydzielają dość silny, specyficzny korzenny balsamiczny zapach, z tego też powodu dawniej służyła do kościelnych obrzędów, do  kadzideł i przystrojeń takich jak plecione wianki, (wyjaśnienie polskiej nazwy). We współczesnych ogrodach, pod kątem delikatnie wydzielanej woni, doskonale sprawdzi się jako odstraszacz niepożądanych insektów; więc warto ją posadzić w pobliżu tarasu/ogrodowych siedlisk. 

Po dzień dzisiejszy (czernica) znajduje zastosowanie w ziołolecznictwie. Wykazuje działanie: antyseptyczne, a także przeciwpasożytnicze. '(...) Napar jest stosowany przy chorobach wątroby, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych (zastojów żółci, stanów skurczowych), także w niedokwaśności, zapaleniu żołądka, jelit i lekkich biegunkach (...)'. Uwaga, to co służy jednej osobie, drugiej może zaszkodzić, szczególnie, gdy zmaga się z przewlekłym schorzeniem układów pokarmowego/moczowego/krwionośnego. Bylica boże drzewko, gdy są przeciwwskazania jej używania, będzie wywoływał reakcje alergiczne, podrażnienia układu pokarmowego i wzmagała ból związany z chorobą. Dlatego przy chorobach przewlekłych, gdy/i przyjmowane są leki, w temacie tego ziółka w domowej apteczce, przed jego użyciem należy skonsultować się z lekarzem. 

W kosmetologii, ziele to stosowane jest jako dodatek do kąpieli o działaniu wzmacniającym, poprawiających krążenie w skórze oraz jako jeden z dodatków tworzących kremy regenerujące do twarzy.

Artemisia abrotanum - Bylica boże drzewko - Citroenkruid


 

 

Przypisy:
https://en.wikipedia.org/wiki/Artemisia_abrotanum
https://pl.wikipedia.org/wiki/Bylica_bo%C5%BCe_drzewko
https://nl.wikipedia.org/wiki/Citroenkruid
https://e-katalogroslin.pl/plants/519,bylica-boze-drzewko_artemisia-abrotanum
https://www.vip-colors.com/2022/04/ogrod-naturalne-metody-nawozenia.html
https://www.vip-colors.com/2016/07/rosmarinus-officinalis-rozmaryn.html
https://www.vip-colors.com/2017/01/salvia-farinacea-szawia-omaczona.html

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz