Vademecum Interesting Plants: Leśny ogród

Jest wiele powodów, dla których zechcemy założyć, bądź rozwinąć istniejący już, choć dotychczas 'nieogarnięty' leśny ogród * Kontakt z naturalnym pięknem, który przyniesie nam wyciszenie i wiele powodów do uśmiechu * Dekoracyjne zaaranżowanie tej części ogrodu, w której dotąd było mrocznie i mało interesująco, (na zjawiskową ukochaną zieloną przestrzeń, składa się wiele projektów,

Forest gardening.eng

Leśny ogród

które wciąż ewoluują) * Wzbogacanie ogrodu leśnego w rośliny owocujące; ekologicznie (modnie) i smacznie obdaruje nas naturalnymi smakołykami prosto z krzaczka, bądź do kuchennych rewolucji * Zioła z lasu, naturalna i darmowa 'apteczka' * Stworzenie niepowtarzalnej 'miejscówki' dla mniejszej i nico większej zwierzęcej braci, gdzie część zadba o ulepszenie jakości podłoża, inna o

zapylanie roślin, a jeszcze inna o umilenie naszego czasu śpiewem * Przygotowanie cienistej strefy, gdzie mała architektura ogrodowa. W upalne dni, będzie to niezastąpiona miejscówka do spędzania czasu na świeżym powietrzy pośród pięknego otoczenia * Warto również wspomnieć o jeszcze jednym powodzie, o naszej fizycznej i twórczej aktywności, które przełożą się na dobre zdrowie i samoocenę.

Aby 'wgryźć się' w temat i we właściwy sposób zadbać o leśny ogród, dział ten będzie składał się z kilku wpisów/postów, w których już dokładniejsze wytyczne co, gdzie i jak sadzić, aby było pięknie, a czasami także smacznie. Więcej informacji w kontekście ogrodu leśnego * o drzewach

Leśny ogród

Rośliny owocujące ( foto )

* o bylinach i krzewach ozdobnych * o roślinach owocujących * o leśnym runie (zioła, rośliny zadarniające, grzyby) * o malej architekturze.

Tworzenie ogrodu leśnego od podstaw, jak i druga opcja, czyli uprzątnięcie i zagospodarowanie już istniejącej grupy roślin - szczególnie na początku, wiąże się z dużymi nakładami czasu i pracy. Warto się przyłożyć, gdy to właśnie te działania zadecydują w późniejszym czasie o sukcesie, bądź o porażce naszego projektu. Przekopanie i wypielenie miejsc, które chcemy przeznaczyć pod nowe zasadzenia, to podstawa. 'Samo wyrwanie chwastów nie sprawi, że zaczną tam wyrastać kwiaty'. Dobór roślin ze względu na ich uwarunkowania (do miejsc cienistych, do podłoża o średnim, bądź wyższym stopniu wilgotności, gdzie od 7pH i w dół, bardziej zakwaszone). Nie sadzimy roślin, które będą 'ostro' ze sobą konkurować, albo takiej, która zdominuje pozostałe ... im większe urozmaicenie gatunków, tym lepsze 'podbijanie' jakości gleby (nie zachodzi proces wyjaławiania) oraz mnogość owadów, robaczków, wiewiórkowatych i ptaszyn, a dla nas więcej roślinnego kolorytu.

Na początkowych etapach, jak i później, większość prac możemy wykonać samodzielnie, jednak gdy zdecydowaliśmy się, że miejscówka ta będzie częściowo wybrukowana, albo chcemy tam niewielkie oczko wodne - wskazane, abyśmy zatrudnili fachowców. Nic kosztem pierwotnych roślinnych mieszkańców tej strefy, (bez 'przypadkowego' niszczenia części korzeniowych, bez kopania zbędnych dołów, bez powodowania osuwania się podłoża, bez niefachowego przycinania grubych konarów, gdzie te działania mogą doprowadzić, że drzewo zachoruje). Dbamy o rośliny i o zwierzęta; rozwijamy wzbogacając, nie niszcząc. Poszanowanie dla ducha lasu.

Leśny ogród

Byliny kwitnące, byliny ozdobne z liści ( foto )

W naturalnych uwarunkowaniach, las jest 'całością' składająca się z wielu warstw. Już na pierwszy 'rzut oka' widać, że miejsce to jest kompatybilne, że świat roślin i zwierząt przenika się. Te pierwsze wykarmią, a drugie trawiąc owoce lasu, przenoszą nasiona, a później je wydalają w innych miejscach. Tym samym, las trwa i nieustannie rozwija się. Gleba i ściółka, runo, podszyt, podrost, oraz pnie i korony drzew - w mniejszej skali stwórzmy taką leśną przestrzeń w naszym ogrodzie. Odpowiednie rośliny, należy sadzić piętrowo, to podstawowy warunek. Wówczas wszystkie będą miały zapewniony odpowiedni dostęp do dziennego światła. * Wysokie drzewa * niższe drzewa i wyższe krzewy * niższe krzewy i wysokie byliny * niskie byliny, rośliny cebulowe, rośliny sezonowe, niskie rośliny zadarniające oraz przy istniejącym drzewostanie od początku, zaś przy młodych drzewach po kilku latach - pnącza (ozdobne z liści, ozdobne z kwiatów). Z kwitnących, będą miały pożytek nasze oczy i nosy oraz kubki smakowe zapylaczy; z roślin owocujących nasza kolej na smakowanie. (W tym goszczeniu się w darmowej leśnej stołówce, weźmy pod uwagę również ptaki - od serca przygotujmy dla nich kilka budek lęgowych. Rozwieszone w naszym leśnym zakątku, będą wyraźnym sygnałem, że człowiek nie tylko od natury bierze, ale że daje jej coś dobrego od siebie).

Jeśli chodzi o rośliny jadalne, jest jeszcze jedna grupa, której prowadzenie w tym miejscu, dosłownie 'wyjdzie nam na zdrowie'. Mowa tutaj o roślinach wykorzystywanych w ziołolecznictwie. Informacje o tym jakie, kiedy je sadzić i kiedy zbierać surowiec zielarski - w jednym z kolejnych postów. Uwaga taka, jedno zioło dla jednej osoby będzie miało dobroczynne działanie, a u drugiej może pogłębić chorobę.

Leśny ogród

Pnącza tolerujące cieniste miejscówki ( foto )

Dlatego, borykając się z chorobami przewlekłymi, zawsze w sprawie konkretnych ziół należy skonsultować się z lekarzem. Nie można zapomnieć o innej ważnej sprawie, w temacie ziół, warzyw, czy roślin owocujących uprawianych w ogrodzie leśnym - gdy mamy plan korzystać z ich zdrowotnych i smakowych dóbr, 'dokarmiamy' je wyłącznie nawozami dostosowanymi do zasilania roślin jadalnych! Oczywista sprawa, niemniej warto podkreślić jak takie działania są istotne. Dokładnie zapoznajmy się z informacjami na etykiecie, (jakie dozowanie, jaka częstotliwość dostaw, po jakim czasie można spożywać części jadalne). Być może, wystarczą naturalne techniki wzbogacania gleby - podsypywanie, czy obkopywanie roślin kompostem, a także podlewanie ich w sezonie rozcieńczonymi z wodą gnojówkami (z żywokostu, z pokrzyw, z czosnku). Dlaczego warto nawozić? Pamiętajmy, że pierwotne rośliny, już tam są dobrze zadomowione i pomiędzy sobą skomunikowane, zaś najmłodsi mieszkańcy 'startują', dlatego wymagają naszego wsparcia. Zasobniejsze podłoże, to obfitsze zbiory, bogatsze kwitnienie i witalny pokrój roślin ozdobnych z liści.

W leśnym zakątku, warto zwrócić uwagę na dobór tych ostatnich, odnośnie ich faktur oraz kolorytu. Na przykład, liście zielone i brązowe, (a także wszystkie odcienie tych kolorów), zdecydowanie lepiej w zacienionych uwarunkowaniach przeprowadzają proces fotosyntezy, niż blaszki w kolorze czerwonym, czy fioletowym. Co do tematu różnorodności kształtów i faktur liści, nie trzeba tłumaczyć, że zawsze warto spełniać marzenia o pięknych ogrodowych kompozycjach. Przy poszanowaniu praw lasu,

Leśny ogród

Rośliny lecznicze i przyprawowe

możemy 'wpleść' taki koloryt, którego nie zna nawet najstarsza puszcza, po prostu róbmy to z wyczuciem. Efekt 'wow', to nie tylko barwne kwitnienie, czy ogromne liście, jakie można spotkać w brazylijskich lasach. Na naszej szerokości geograficznej w leśnych zakątkach nie sadzimy roślin egzotycznych - być może część z nich przetrwałaby trudne zimowe warunki, ale czy chodzi o to, aby roślina walczyła o przeżycie, czy o to, aby zdrowo się rozwijała? Atrakcyjny leśny zakątek, to to miejsce, gdzie przede wszystkim roślinne 'dzikusy' i tylko gdzieniegdzie roślina ozdobna sprowadzona ze szkółki ogrodniczej. Jeśli chodzi o ilość gatunków roślin kwitnących, warto przy tworzeniu kompozycji uwzględnić czas ich kwitnienia i tak formować 'całość', aby o każdej porze roku na tym terenie były kwiaty.

Projektowanie ogrodu leśnego. Zachwycający prostotą, albo ekstrawagancki wielobarwny - nasz projekt wymarzonego leśnego zakątku. Wdrażając go w życie, bądźmy świadomi tego, że nie zrealizujemy go od razu. To wieloletni proces zapoczątkowany w trybie roboczym przemyślanymi nasadzeniami, jeśli chodzi o leśne piętro koron i te rośliny podszytu, które w pierwszych 4 - 6 latach będą sobie dość dobrze radziły z 'nadwyżkami' dziennego światła. Drzewa liściaste i iglaste sadzimy w odpowiednich odległościach, miejmy na uwadze ich docelowe 'gabaryty'. Urozmaicenie gatunkowe, to nie tylko próchniczna, zasobna gleba (opadające liście, owocki, igły), ale również tworzenie miejscówek dla grupy niższych roślin (podszytu i runa), która zimą potrzebuje więcej słońca, a latem więcej cienia,

Leśny ogród

Kwitnące krzewy liściaste ( foto )

(ich uprawa w obrębie drzew i krzewów liściastych 'zrzucających' sezonowo swą zieloną szatę). Główny plan powstania ogrodu leśnego, składa się z pomniejszych projektów, których realizacja jest rozłożona w czasie. Miejsce to ewoluuje, zmienia się (niektóre z roślin mogą 'wypaść', może zmienić się poziom wilgotności podłoża itp.), dlatego powinniśmy uwzględnić, że całościowy koncept również będzie ulegał niewielkim zmianom.

W sytuacji, gdy już mamy wyjściową, to jest pierwotne rośliny, uprzątnijmy i nawóźmy miejsca przeznaczone pod młode egzemplarze tych samych, bądź nowych gatunków. Sprawdźmy jakie tam panują warunki (świetlne, wodne, glebowe) i dopiero decydujmy o doborze.

Oczywiście, to w jaki sposób zagospodarujemy te przestrzenie zależy również od formy terenu, od tego czy w projekcie/w istniejącym leśnym zakątku uwzględnimy powstanie/ już jest staw/strumień. Na przykład, przy dużej skarpie nie obędzie się bez dodatkowych palowych mocowań (po kilka pali i kilkadziesiąt centymetrów bez nich, aby nadwyżki deszczówki mogły swobodnie odpływać), następnie wybór roślin cieniolubnych, które na tej skośnej powierzchni będą dobrze 'się trzymały'.

Zdecydowanie dobroczynny wpływ na witalność i bogaty pokrój/kwitnienie 'leśnych' roślin będzie miało choćby niewielkie oczko wodne. To naturalne poidełko dla gatunków roślinnych i zwierzęcych,

Leśny ogród

Drzewa liściaste ( foto )

które lubią zacienione miejscówki i wysoki poziom wilgotności podłoża. Woda w ogrodzie leśnym, to również wyższa wilgotność powietrza, 'rześki' unikatowy mikroklimat.

Ogrodowy zakątek z 'mocnym' leśnym charakterem Czyli, wszystkich roślin 'nie układamy pod linijkę'. Miejsce to jest kompleksem roślinności i zwierząt, połączeniem ich nadziemnych i podziemnych związków. Gospodarka leśna rządzi się swoimi prawami, nie wolno o tym zapominać. Na przykład, pozostawiona próchniejąca kłoda, to najpierw stołówka i 'domek' dla leśnych mieszkańców, a później materiał użyźniający glebę. Dlatego więc, wprowadzając elementy architektury, róbmy to na niewielką skalę - materiały podstawowe kamień i drewno, (siedliska, stoliki, rzeźby itp.). Zamiast brukowanego traktu, ścieżka żwirowa, (czy wysypana drzewnymi wiórami, albo mieloną korą - aby taki materiał 'trzymać w ryzach', możemy po obu stronach okalać ją niziutkim drewnianym płotem z gałęzi, albo obłożyć kamieniami).

Tworzenie/ 'rozbudowywanie' ogrodu leśnego, to wielka przyjemność, ale także spora odpowiedzialność. Wiele wiedzy, co nieco planowania i raz więcej, a raz mniej działań roboczych. Cyklicznie będę publikowała na temat poszczególnych grup 'leśnych roślin' - jakie wybierać, jak robić nasadzenia, jakie zapewnić im warunki rozwoju, jak rozmnażać, jak w pełni korzystać z walorów tego miejsca.