Vademecum Interesting Plants: Hedera helix - Bluszcz pospolity

Bluszcz pospolity, do przydomowych ogrodów, do parków zieleni publicznej; jako roślina okrywowa (pod drzewami liściastymi, na skarpy); do kompozycji naturalistycznych w parkach i w ogrodach; jako zimozielone pnącze na ściany, podpory, altany, drzewa. Roślina bardzo plastyczna,

English ivy.eng

Hedera helix - Bluszcz pospolity - Klimop

samograj, jeśli sprzyjają jej odpowiednie czynniki (siedliskowe, glebowe i topograficzne). Może rozrastać się wszerz i wzwyż; zagospodarować dużą, albo bardzo niewielką przestrzeń. Sadzony w gruncie, albo w donicy . Poza gatunkiem, gdzie wielosezonowe liście w pięknej głębokiej zieleni , to odmiany w wielu atrakcyjnych jedno, bądź dwubarwnych odsłonach z mozaikami na blaszce, albo z innym kolorem jej obrzeża (zielono żółto białe, zielono żółte, zielono białe).

Mocnym argumentem, który przemawia za tym, aby bluszcz pospolity zaprosić do swojej ogrodowej przestrzeni, (czy do donic na balkonie, podwórzu), jest ten, że pielęgnacja tego zimozielonego pnącza nie należy do kłopotliwych. Średnio żyzne przepuszczalne podłoże o stałym umiarkowanym stopniu wilgotności; zacieniona miejscówka (przefiltrowane światło dzienne, wystawa południowa odpada) oraz odpowiednia powierzchnia do zagospodarowania (płożąc na skarpie, pod gałęziami liściastych krzewów i drzew, czy pnąc po odpowiednio umocowanych podporach, czy naturalistyczna kompozycja, gdzie korzenie przybyszowe czepiają się pni).

Sadzonki lokujemy na równi z podłożem. Przed ich 'uziemieniem', warto w dołek wsypać kilka garści świeżego podłoża z kompostem. Dożywione rośliny będą witalniej rozwijały się. Jeśli to forma pnąca, zalecane ściółkowanie; to warstwa ochronna, która w upalne lato spowolni wyparowywanie wody, odpada nam odchwaszczanie, a zimą będzie stanowiła kołdrę. Struktury bluszczowe w pionie, czy w poziomie, zasilamy w sezonie nawozem wieloskładnikowym przeznaczonym dla roślin wieloletnich, (ilość, częstotliwość, według wskazówek na etykiecie). Jako naturalne 'dokarmiacze', nadadzą się rozcieńczone

Hedera helix - Bluszcz pospolity - Klimop

Rysunek z książki Tadeusza Traczyka

'Rośliny lasu liściastego'

z wodą gnojówki (z żywokostu, z pokrzyw, z czosnku), albo można obkopać krzew kilkoma, kilkunastoma niezbyt głębokimi dołkami, a następnie wypełnić je kompostem ze świeżą niewyjałowioną ziemią. Bluszcz pospolity, lubi stały średni stopień wilgotności podłoża. Prędzej poradzi sobie tam, gdzie czasowo więcej wody w przepuszczalnym podłożu, niż w tym zbitym, przesuszonym. Przy panującym braku równowagi hydrologicznej, latem i przy bezśnieżnych zimach, nie obejdzie się bez spacerów z konewką. Latem podlewamy rano, albo pod wieczór, gdy słońce już 'nie daje popalić', zaś zimą w bezmroźny dzień w godzinach południowych. Woda zawsze powinna posiadać temperaturę zbliżoną do tej, jaka panuje w otoczeniu roślin.

Przy prowadzeniu roślin tych w donicach, pojemniki dostosowane do pozostania na zewnątrz w trudnych zimowych uwarunkowaniach; koniecznie z drożnym odpływem, aby nie zastawały nadwyżki deszczówki. Bluszcz doskonale nadaje się do kompozycji z wieloma innymi roślinami, ozdobnymi z kwiatów i z liści. Może być elementem przewieszającym się z donicy, albo 'idącym' po podporze w górę, a wtedy tworzy moce tło/szkielet do wyeksponowania innych plantów. Do takich formacji najrozsądniej jest wybierać rośliny wieloletnie o podobnych upodobaniach, (cienista miejscówka, przepuszczalne podłoże, odpowiednia jego wilgotność). Przesadzanie do świeżego, niewyjałowionego podłoża - wystarczy co dwa lata, najlepiej w drugiej połowie wiosny. O tej porze roku jest też najlepszy czas na pobieranie młodzików.

Hedera helix - Bluszcz pospolity - Klimop

'Golden Ingot'

Rozmnażanie bluszczu pospolitego jest bardzo proste. Z donicy przy przesadzaniu dokonujemy podziału. Jeśli chodzi o egzemplarze ogrodowe, też najprościej przy odkłady - jesienią obsypmy część pełzających pędów ziemią, na wiosnę w tym miejscu wytworzą się korzenie i 'bez bólu' można oddzielić tę część od rośliny macierzystej. Inny sposób, to rozmnażanie za pomocą sadzonek wierzchołkowych. Pod koniec maja tniemy szczytowe fragmenty pędów na długość około 15 centymetrów, umieszczamy po kilka sztuk w wilgotnym, przepuszczalnym podłożu, (w donicach, czy na nowym siedlisku; jak trzeba podlewamy - ważne jest utrzymanie umiarkowanego stopnia wilgotności gleby). Uszczykiwanie końcówek pędów, 'przyspieszy' stworzenie bardziej bogatego pokroju pnącza.

Czy to w ogrodzie, czy przy uprawie pojemnikowej na zewnątrz - regularnie usuwajmy części zniszczone, przesuszone, przemarznięte (cięcie sanitarne). Procesy starzenia dotyczą każdego żywego organizmu. Gdy roślina pnie się zbyt wysoko, możemy przeprowadzać cyklicznie jej przycinanie - przełoży się na bardziej zwarty pokrój, a my zadbamy o to, aby zimozielone liście nie przysłoniły okien, czy drzwi. Tniemy pod koniec marca, a drugi raz w lipcu, (cięcie formujące). Bez cięcia, w optymalnych uwarunkowaniach,, to zimozielone pnącze może uzyskać 20 metrów wysokości i do około metra szerokości. Bez nadzoru, bluszcz może się rozhasać i zacząć zagłuszać inne rośliny.

Należy pamiętać o tym, że każda z części bluszczu jest trująca. Także, gdy w ogrodzie spędzają czas dzieci, bądź inni dorośli - wyjaśnijmy im naturę tej rośliny, nikt nie powinien jej podgryzać, czy używać w kuchennych rewolucjach.