wtorek, 25 stycznia 2022

Leśny ogród. Drzewa i krzewy iglaste.

                               Istniejący 'stary' drzewostan, czy tworzenie leśnego ogrodu od podstaw przez nowe nasadzenia - w obu tych przypadkach, fundamentalne znaczenie w takim miejscu odgrywa piętrowość roślinności. Kreowanie, czy rozbudowywanie 'pod linijkę' istniejącego leśnego zakątku,

Leśny ogród
Rośliny iglaste. Drzewa i krzewy
 
mija się z celem. Z naturalnych powodów strefa ta powinna cechować się swobodą tylko z niewielkim dozorem. Więcej działań roboczych przy dosadzeniach i nawożeniach naturalnymi 'dokarmiaczami' (kompost, przekompostowany nawóz zwierzęcy, przekompostowane liście (za wyjątkiem dębowych), czy w przypadku 'iglaków' także fusy z kawy i z herbaty, (odpady te zwiększą zakwaszenie podłoża)). 
                          Rośliny iglaste, drzewa i krzewy, wraz z liściastymi z najwyższego i średniego piętra, tworzą jedyny z możliwych leśny mocny 'szkielet'. Bardzo rzadko spotyka się, że leśny ogród jest domem wyłącznie dla roślin iglastych. A jeśli tak jest, mamy nieco ograniczone pole działania z nasadzeniami bylin, krzewinek i roślin owocujących, które 'wypełnią' podszyt i runo. Niemniej, 'temat do ogarnięcia', o czym za chwilę. Według mnie, najkorzystniej jest rozwijać/tworzyć laski mieszane. Takie rozwiązanie niesie za sobą wiele plusów. Część 'iglaków', posadzona w niewielkich kolektywach, będzie utrzymywała przez cały rok zimozieloną szatę, dzięki czemu osłoni wrażliwsze niższe planty w trudnych warunkach zimowych przed zimnem, a latem w upalne dni przed ostro operującymi promieniami słonecznymi. Takie środowisko będzie sprzyjało w ich bliskości nasadzeniom roślin kwasolubnych (paprociowisko, borówki, żurawinę, porzeczki,
 
Drzewa iglaste ( foto )

skimmię, wrzosowate, czyli z rodzaju różanecznika, wrzosy, wrzośce, kalmie, pierisy). Dużym plusem jest także to, że pod iglakami możemy wysiać/zaszczepić grzybnię ulubionych borowików, czy rydzów. Mikoryza, tutaj najbardziej sprawdzają się sosnowate. 
                                       Oczywistością jest to, że w pobliże istniejącego już iglastego drzewostanu, wybieramy wyłącznie rośliny, które tolerują zacienienie i pH podłoża 4.5 do 5.6.  Przy nowych nasadzeniach, gdy miejscówka wciąż bardzo słoneczna, należy dokonać takiego wyboru wśród bylin, aby  radziły sobie i ze słońcem, a w przyszłości z cieniem (na przykład, niektóre z paproci). 
                                 Kilka, kilkanaście 'sztuk' iglastych drzew i krzewów razem, przy zachowaniu dla każdego egzemplarza odpowiedniej przestrzeni do witalnego rozwoju, to perspektywa wieloletniej pomiędzy nimi współpracy; przez części podziemne wymiana substancjami odżywczymi i wodą. Tak jak na osiedlu domków jednorodzinnych, każdy na swoim, a wspólny wodociąg  i światłowód; dbałość o poprawne relacje z sąsiadami. Tutaj wynikną  korzyści, gdy w pobliżu drzewostan liściasty. Lasy przydomowe, najczęściej w przeciwieństwie do mrocznych borów, charakteryzują się tym, że dociera do najniższych pięter roślinności więcej dziennego światła. A do tego  listni 'kumple' na wysokościach, przed zimą tracą liście. To sprawia, że niczym nieskrępowane dzienne światło dociera do podszytu i runa, dzięki czemu wiosną, latem i wczesną jesienią, podług swojej natury, wiele roślin pięknie rozkwita, (przylaszczki, rododendrony, azalie, bodziszki, konwalie, kokorycz, orliki, tojady, tawułki, tawuły, wrzośce, wrzosy itd.). W trudnych zimowych uwarunkowaniach słoneczne wsparcia również dla roślin, które w sezonie owocują,
 
Krzewy liściaste ( foto )
 
stanowią wartość zielarską, albo przyprawową. Liściaste piętro koron, gdy brak  iglaków i zimozielonych liściastych krzewów, w mroźną bezśnieżną zimę, nie ochroni właściwie roślin podszytu i runa; będzie wiele przemarznięć, zniszczeń i strat.
                                          Część iglasta ogrodu leśnego, jest piękna z pokroju i z kolorytu, niektóre z drzew, czy z krzewów, możemy wyeksponować jako solitery, innym bardziej będą służyły nasadzenia po kilka sztuk. Z czasem, samosiejki, oraz nasiona transportowane  drogą lotną (wiatropylność), czy przez żołądki ptaszków i małych gryzoni , powołają do życia najmłodsze pokolenie iglaków. Młodziki, mają niewielkie szanse, aby konkurować o warunki świetlne i odżywcze z rodzicami, dlatego ponad 80% sadzonek powinniśmy z bryłami korzeniowymi wykopać, (nie kalecząc innych roślin), ulokować w pojemnikach z odpływem wypełnionych odpowiednim podłożem do iglaków i ... podzielić się nimi, czy wymienić na inne planty z zaprzyjaźnionymi miłośnikami roślin; wystawić na sprzedaż; przesadzić w inną część leśnego ogrodu,(gdzie odpowiednie warunki powierzchniowe, świetlne, glebowe itp.). 'Wykopki', podobnie jak sadzenie, przeprowadzamy od końca marca do maja, albo wczesną jesienią. Młode rośliny najlepiej jest  obsypać ściółką, czymś dla kwasolubnych; zdaje egzamin przekompostowana kora drzew iglastych, (optymalna, to sosnowa). Szyszki, tak jak inne części drzew iglastych zakwaszają glebę, a wiec doskonale nadają się dotworzenia ściółki; (rozkładają się dłużej niż kora, czyli mniejszy nakład pracy).
                                             Urozmaicenie w rozmiarach, barwności, a nawet w fakturach igieł, to współtworzenie fantastycznego leśnego widowiska, które nieustannie ewoluuje. Możemy podziwiać, przyglądać się i chłonąć leśne roślinne i zwierzęce życie; akceptować, że organizmy te na przestrzeni lat rozrastają się, zmieniają, starzeją, aż dla niektórych nadchodzi kres. Próchniejąca kłoda drewna  przy witalnych młodzikach, które czerpią i od niej substancje odżywcze - to naturalne procesy. Jednak iglaków w ogrodzie leśnym nie możemy całkowicie pozostawić samych sobie. Młode nasadzenia w odpowiednim podłożu, (wcześniej w dołek co nieco kompostu i kawałków kartonu - celulozy), przy właściwym dla danych roślin poziomie wilgotności tej gleby. 
Przy niektórych egzemplarzach, warto również przeprowadzić zabieg cięcia sanitarno pielęgnacyjnego. Tutaj nie będzie chodziło o formowanie żywopłotów (!), a o usunięcie zniszczonych, przemarzniętych, przesuszonych części. U niektórych gatunków krzewów iglastych, jeśli to zgodne z ich naturą, warto w pierwszych trzech latach (kwiecień - maj), skracać ich pędy o 1/3 długości. W przyszłości takie działania przełożą się na zwarty, bogaty pokrój (jałowce, cisy, cyprysiki, żywotniki, kosodrzewina). 
Jeśli poza sanitarnym, coś 'ciachać' na czuprynie drzew iglastych, to wierzchołek/wierzchołki, robimy to po to, aby postawić jedną oś główną.
                                        Czym jeszcze mogą nas zaskoczyć iglaki w naszym ogrodzie leśnym? Co jakiś czas, niektóre z roślin zrzucą swoją zimozieloną szatę. Na przykład, sosny, gdy ich igły są za stare, jesienią zżółkną, opadają i teraz ich funkcją jest tworzenie ściółki, a przy rozkładzie dostarczenie substancji odżywczych roślinie, (raz jeszcze, ściółka z igieł zakwasza glebę). Wiosną wyrosną młode pędy, a na nich młode igły.
                                       Iglak iglakowi nierówny. Jedne wolą wyższy stopień wilgotności podłoża (obszar bagienny, przy strumyku, stawie, część bryły korzeniowej 'wchodząca'' do leśnego oczka wodnego), inne glebę, gdzie panują uwarunkowania stałe o umiarkowanym stopniu. Przy dosadzaniu, poczytajmy, poznajmy potrzeby każdego z iglaków z naszej Roślinnej Listy Chciejstw. Nauka i pieniądze niewyrzucone w błoto - warto.
                                      Gdy leśny ogród jest umiejscowiony w pobliżu zabudowań mieszkalnych, przed posadzeniem drzew iglastych, które w przyszłości będą miały duże 'gabaryty', trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie: 'Czy jak osiągną swoją docelową wysokość (może być, że i 30 metrów), to nie sprawią, że nasze dotąd słoneczne podwórze/taras/ina część ogrodu przez większość dnia będą zacienione? Niech to będą przemyślane decyzje.
                                           To zrozumiałe, że gleby piaszczyste,  czy o wyższym stopniu zakwaszenia, 'zachęcają' do nasadzeń wyłącznie iglakami. Warto wówczas poświęcić czas i popracować nad użyźnieniem gleby, aby stworzyć tam ogród z lasem mieszanym. Przy naszym niewielkim wsparciu, (poprawie warunków glebowych), zaaklimatyzują się w takich miejscówkach drzewa pionierskie (brzoza, topola osika,  olsza, wierzba iwa). Będzie wówczas większy wybór do nasadzeń spośród roślin owocujących, które swoim dobrem osłodzą nam nie jeden dzień. Różnorodność w świecie przyrody, wzbogaca. 
 
 

Leśny ogród (informacje, foto )
 

Przypisy:
https://www.vip-colors.com/2021/12/ogrod-lesny.html
https://www.vip-colors.com/2019/03/drzewa-iglaste.html
https://www.vip-colors.com/2016/07/krzewy-iglaste.html
https://www.vip-colors.com/2016/07/paprociowisko.html
https://www.vip-colors.com/2020/10/wrzosowate-heidefamilie.html

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz