Vademecum Interesting Plants: Vitis labrusca - Winorośl lisia

Winorośl lisia, nazywana potocznie winoroślą amerykańską, ponieważ największe winnice, gdzie 'pierwsze skrzypce gra' ten gatunek, znajdują się na kontynencie Ameryki Północnej. 'Ponętne winogrona' (eng.fox grape), posiadają specyficzny smak, niektórzy określają go jako korzenny,

Fox grape.eng

Vitis labrusca - Winorośl lisia - Blauwe druif

wyrafinowany taki, który 'nie podejdzie każdemu'. Jednak owoce mieszańców, gdzie jednym z rodziców jest winorośl lisia, mogą mieć smak pełen słodyczy (truskawkowo poziomkowy), albo jeszcze bardziej zagadkowy, mroczny z bogactwem aromatu. Owoce winorośli, to nie tylko 'opcja' winiarska, to także

soki, dżemy, konfitury, składnik cukierków, rodzynki. Przemrożone owoce winorośli lisie, stają są smakowo bardziej przystępne dla konsumentów, dlatego nawet na skalę przemysłową wykorzystuje się ten trik z wcześniejszym mrożeniem. Odkąd w badaniach wykazano, że soki z tych winogron zmniejszają w ludzkim organizmie wskaźniki stresu oksydacyjnego, ich przetwórstwem zainteresował się także przemysł farmaceutyczny. Zaczęto wytwarzać suplementy mające wpłynąć w naturalny sposób na poprawę nastroju i pamięci. Witaminy A, C, z grupy B, magnez, potas, fosfor, żelazo, miedź, cynk, jod, błonnik, mangan. Owoce winorośli lisiej posiadają właściwości antyoksydacyjne, antynowotworowe, wspomagają prawidłową pracę układu trawiennego, tarczycy; oczyszczają organizm z toksyn.

Ze względu na znacząco większą odporność na mróz i choroby grzybiczne, (w porównaniu z odmianami winorośli szlachetnej), winorośl lisia i 'jej' mieszańce, są w Europie wykorzystywane na podkładki do szczepień. Decydując się na posadzenie tej rośliny w ogrodowej przestrzeni, wybierajmy miejscówki osłonięte, najlepiej gdy wystawy południowa i zachodnia przy ścianie (murze, na wysokim płocie, podporach). Uprawa z przeznaczeniem na wino, rodzynki, czy do bezpośredniej konsumpcji

Vitis labrusca - Winorośl lisia - Blauwe druif

- zawsze to ogromna przyjemność obrywać dojrzałe winogrona we własnej zielonej przestrzeni. Poza walorami leczniczymi, smakowymi, nie można zapominać, że odpowiednio wyeksponowana winorośl, będzie rewelacyjnie spełniała funkcję zdobniczą. Kwitnienie na przełomie maja i czerwca, nie należy do widowiskowych, ale mali skrzydlaci ogrodowi przyjaciele mogą wówczas korzystać ze smacznej darmowej stołówki. Kwiatuszki drobne, żółtawe. Owoce u większości odmian ciemnoniebieskie,u innych jasnozielone, czy zółtawe. w zależności od odmiany nadają się do zbioru od końca sierpnia do początku października. Pozostawione na pnączu, będą utrzymywały się tam do początku zimy, stanowiąc pokarm dla ptaszków; jednak przy zgrabianiu jesienią sezonowych przebarwionych liści, warto także oberwać przejrzałe owoce. Roślina w tym czasie powinna przygotowywać się do trudnych zimowych warunków, a nie wykorzystywać witalne siły na utrzymywanie zbędnych już części.

Osłonięta miejscówka, słonecznie i drenaż - to podstawowe uwarunkowania, jeśli spełniane, uprawa winorośli lisiej satysfakcjonująca. Bryłę korzeniową sadzonki, umieszczamy stabilnie na odpowiedniej głębokości, aby jej wierzchnia strona była na równi z ziemią. Podłoże przepuszczalne, średnio żyzne, próchniczne o odczynie pH lekko kwaśnym. W zależności od tego, jaką technikę prowadzenia pnącza wybraliśmy, musimy zachować odpowiedni odstęp pomiędzy sadzonkami. Zalecane ściółkowanie, odpada nam odchwaszczanie, starsze rośliny na zimę mają 'kołderkę', a latem

Vitis labrusca - Winorośl lisia - Blauwe druif

zostaje dzięki niej zmniejszone wyparowywanie wody. Najkorzystniejszy stały średni stopień wilgotności podłoża. Roślina szybciej poradzi sobie z czasową suszą, niż w miejscach gdzie ziemia zbita, albo ze zbyt wysokim stopniem wilgotności. W czasie letniej suszy i przy bezśnieżnej zimie, nie zapominamy o podlewaniu. Nigdy nie lejemy wody po częściach nadziemnych, używamy wodę, która ma przybliżoną temperaturę do tej, jaka panuje w otoczeniu pnącza. Latem, podlewamy rano, albo pod wieczór; zimą, w bezmroźny dzień w godzinach południowych.

Zasilamy w okresie wegetacyjnym, do momentu zawiązania się owoców. Od wiosny używamy nawozów bogatych w azot, potas, fosfor i wapno. Saletrzak, saletra amonowa, mocznik. Jednak bezkonkurencyjny przy wszystkich tych środkach, okazuje się być przekompostowany krowiak, (którym wiosną przekopujemy ziemię w pobliżu rośliny). Jesienią używamy nawozu wieloskładnikowego bez zawartości azotu. Mając na uwadze, że prowadzimy pnącze po to, aby konsumować jego owoce - używamy nawozów dostosowanych do zasilania roślin owocujących.
Przed zimą, przy zgrabianiu liści, usuwamy także połamane, zniszczone części; u stazych egzemplarzy podsypujemy bryłę korzeniowa dodatkowym kopczykiem ziemi, około 15 centymetrowym, a u młodzików naziemną część okrywamy siatką drobno oczkowaną, bądź agrowłókniną. Gy roślinę formujemy, cięcie możemy wykonać od momentu, gdy opadną liście (jesienią), do połowy marca, usuwamy z ramion (głównych pędów), wszystkie latorośle. Z momentem ruszenia sezonu wegetacyjnego, wyrosną z uśpionych pąków młode.
Miejsca po cięciach, zabezpieczamy odpowiednim środkiem na rany, bądź popiołem z węgla drzewnego.