wtorek, 2 listopada 2021

Vitex agnus-castus - Niepokalanek pospolity - Monnikspeper

                            Niepokalanek pospolity, obecnie bardziej kojarzy się z ziołolecznictwem, niż z uprawą zdobniczą w ogrodzie, gdzie jako roślina miododajna jest darmową stołówką dla skrzydlatych przyjaciół. Kto wie, może wkrótce to zmieni się i będzie doceniany jako krzew 'wielozadaniowy'.                                                     Chaste tree.eng

Vitex agnus-castus - Niepokalanek pospolity - Monnikspeper
'Bailtexone' (FLIP SIDE)

W Europie, w obrębie Basenu Śródziemnomorskiego, gatunek osiąga wysokość/szerokość pomiędzy 3,a  5 metrów. Zimą temperatury spadają tam nie więcej niż -10°C, przez większość roku panuje słoneczna pogoda. Na naszej szerokości geograficznej, zdecydowanie zimy są bardziej mroźne, co przy uprawie

tego liściastego krzewu, zmotywuje nas, aby właśnie w drugiej połowie jesieni zająć się 'jego ociepleniem', aby bez uszczerbku na zdrowiu przetrzymał trudne zimowe uwarunkowania. O tyle z tym tematem łatwiej, że (po pierwsze) w sprzedaży są odmiany, które nie osiągają więcej niż 2 metry wysokości/szerokości, (po drugie) można o tej porze roku skrócić pędy o 1/3 ich długości, co na pewno bardzo ułatwi 'opatulanie' naziemnej części drobno oczkowaną siatką. Taka osłona ochroni gałęzie przed przemarzaniem, a jednocześnie zapewni odpowiednią cyrkulację powietrza. Z dołu wybieramy starą ściółkę i  podsypujemy około 15 centymetrowy koczyk ziemi, który wiosną bez trudu można rozsunąć i obsypać nową ściółką, a ta będzie chroniła przed zbytnim wyparowywaniem wody i odpadnie nam odchwaszczanie. 

                                             Przepuszczalna gleba gliniasto piaszczysta, ekspozycja słoneczna. Stopień wilgotności podłoża, umiarkowany stały. Krzewowi nie zaszkodzą czasowe przesuszenia, ale tereny 'zbite', zalewowe i wysoka wilgotność ziemi, już tak. Oczywiście, po kilkunastu upalnych dniach, czy w czasie bezśnieżnej zimy, zalecane jest podlewanie. Latem, podlewamy rano, albo pod wieczór (liście i kwiatostany nie zostaną 'poparzone' woda +słońce), natomiast zimą wędrujemy z konewką w bezmroźny dzień

Vitex agnus-castus - Niepokalanek pospolity - Monnikspeper
'Bailtexone' (FLIP SIDE)

w godzinach południowych. Woda zawsze powinna posiadać temperaturę zbliżoną do tej, jaka panuje w otoczeniu roślin. 

Liście przez zimę częściowo opadną, ale wiosną krzew/pienne drzewko ponownie na bogato się zazieleni. Liście przy potarciu są przyjemnie pachnące. Kwitnienie, po 'ciepłej' zimie, może rozpocząć się już na początku lipca. Kwiatostany są wiechowate, u gatunku jasno niebieskie, u odmian mogą być białe, bądź jasnoróżowe. Rurkowate kwiaty z wywiniętą pięciopłatkową koroną, rozwijają się systematycznie od dołu kwiatostanu ku górze. Obfity pokaz koloru trwa do połowy września, także to wiele satysfakcjonujących tygodni dla naszych oczu i smakowitego pyłku dla owadów. Na miejsce przekwitniętych kwiatuszków, zawiązują się niewielkie kuliste owocki, (wykorzystywane w kuchennych rewolucjach do przyprawiania mięs, ponieważ w smaku są bardzo zbliżone do pieprzu, (stąd zrozumiałe, dlaczego roślina ta jest także nazywana niepokalankiem pieprzowym). Połowa października - czas na przycinanie. Niepokalanek, w kolejnym sezonie będzie miał bardziej zwarty pokrój, a co za tym idzie bogatsze kwitnienie. 

                                      Zdobi, roślina przyprawowa, ale przede wszystkim od wieków znany jako roślina lecznicza. Już w średniowieczu, mnisi na jego bazie tworzyli mikstury, które miały na celu                    

Vitex agnus-castus - Niepokalanek pospolity - Monnikspeper
'Bailtexone' (FLIP SIDE)

działanie ziołolecznicze. Roślina ta była i jest ceniona za swoje właściwości łagodzące dolegliwości związane z napięciem przedmiesiączkowym czy menopauzą, sprawdza się także jako naturalny składnik wspomagający laktację oraz dolegliwości dotykające układ wydalniczy. Już w tych dawnych czasach, wiadomo było, że niepokalanek obniża libid0, (co zapewne, nie tylko mnichom 'było na rękę'). 

                                      Współcześnie mamy możliwość zakupu produktów na bazie niepokalanka mnisiego, jednak pamiętajmy - w czasie ciąży, przy przyjmowaniu tabletek antykoncepcyjnych, przy chorobach przewlekłych  - przed skorzystaniem z niepokalanka, należy skonsultować się  z lekarzem. W ziołolecznictwie, to co dla jednej osoby jest pomocne, drugiej wcale nie musi 'podreperować' zdrowia, a powodować niechciane skutki i u osób schorowanych pogłębić chorobę. Jeśli krzew ten posiadamy we własnym ogrodzie, czy mamy możliwość korzystania z materiału zielarskiego od zaprzyjaźnionych miłośników roślinnych pięknotek, dbajmy o to, aby rośliny te były zasilane naturalnymi 'dokarmiaczami', kompostem, rozcieńczonymi z wodą gnojówkami (żywokost, czosnek, pokrzywy). Gdy niepokalanek 'trzymany' wyłącznie dla funkcji zdobniczej, krzew zasilamy wiosną i jesienią nawozami przeznaczonymi dla roślin wieloletnich kwitnących. Z tym, że jesienią wybieramy taki, który z w swoim składzie posiada azotu. Zdjęcia kwiatostanów i 'pieprzowych' owocków, przy pomyślnych pogodowych okolicznościach,  zostaną dodane w następnym sezonie.    

Vitex agnus-castus - Niepokalanek pospolity - Monnikspeper
'Bailtexone' (FLIP SIDE)

 

 


Vitex agnus-castus - Niepokalanek pospolity - Monnikspeper
'Bailtexone' (FLIP SIDE)


 


Vitex agnus-castus - Niepokalanek pospolity - Monnikspeper
'Bailtexone' (FLIP SIDE)



Przypisy:
https://en.wikipedia.org/wiki/Vitex_agnus-castus
https://pl.wikipedia.org/wiki/Niepokalanek_pospolity
https://nl.wikipedia.org/wiki/Monnikspeper

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz