Vademecum Interesting Plants: Fragaria ×ananassa - Poziomka truskawka

Poziomka truskawka (intensywnie czerwona soczysta w kolor i słodki smak), poziomka ananasowa (niektóre białe z czerwonymi nasionami i smakiem zbliżonym do ananasa), poziomka wielkoowocowa, albo po prostu truskawka. W każdej ze swych odmianowych odsłon, ten smakowity mieszaniec 'podbija' oczy, serca i kubki smakowe większości z nas. Aktualnie na rynku ogrodniczym są w sprzedaży dostępne odmiany wczesno/średnio/późno owocujące.

Strawberry.eng

Fragaria ×ananassa - Poziomka truskawka - Aardbei

Stąd ogromny wachlarz możliwości kosztowania z własnych zasobów truskawkowego dobra od połowy czerwca, aż do pierwszych jesiennych przymrozków. Ktoś posiada wielohektarową plantację, ktoś inny uprawia truskawki w dwóch wiszących koszach - wszystkim zależy na tym, aby te owocujące byliny były wydajne, witalnie się rozwijały, a ich owoce nie psuły się w trakcie dojrzewania i były smaczne.

Jest kilka technik/możliwości uprawy tych roślin: * truskawki w gruncie * truskawki w wiszących koszach * truskawki w pojemnikach z gliny/betonu/kamienia * truskawki w długich wąskich skrzynkach * truskawki w tunelach foliowych/szklarniach, (dwie ostatnie, to metody naśladująca komercyjny sposób). Przy zastosowaniu każdej z tych metod o rośliny należy dbać w dość zbliżony sposób, z pewnymi różnicami. Postawy to jasna ekspozycja, zasobne drożne podłoże oraz jego stały umiarkowany stopień wilgotności. Truskawki najczęściej owocują 'na pełnych obrotach' dopiero w drugim roku uprawy, choć coraz częściej można kupić odmiany owocujące tak już w pierwszym. Aby mieć obfite plony w kolejnym sezonie, nie obejdzie się także bez odmładzania roślin, usuwania rozłogów, pielenia i uprzątnięcia starych liści. Zaś truskawkowa wartość z balkonów i małych ogródeczków, z takich pojemników które są niedostosowane do pozostania na zewnątrz w czasie trudnych uwarunkowań atmosferycznych (późnojesiennych/zimowych/wczesnowiosennych), będzie musiała zostać wyrzucona, albo doniczki można jesienią zadołować (umieści w gruncie), a część nadziemną okryć, np. matą słomianą, (jeśli gdzieś da się wygospodarować taką miejscówkę). 'Słabiej' wypada zimowanie takich egzemplarzy

Fragaria ×ananassa - Poziomka truskawka - Aardbei

w widnym nieogrzewanym pomieszczeniu. Bardzo często wdaje się pleśń, wiadoma sprawa, to roślinom nie wróży dobrze na kolejny sezon. (Producenci zimują w chłodni w temperaturze -2,0°C). Rośliny potrzebują okresu przechłodzenia, by zawiązać pąki kwiatowe, te w przyszłym sezonie w owoce.

Kupując, albo otrzymując od zaprzyjaźnionych działkowiczów rozrośnięte rozłogi, które zostały oddzielone od macierzystych roślin, sprawdźmy ich kondycję. Nie mogą nosić znamion chorób grzybowych. Lokujemy je w wybranej przez nas miejscówce i pozwalamy się rozrosnąć dając do dyspozycji odpowiednią przestrzeń do życia. Wyjątkiem są tutaj egzemplarze poziomki truskawki, które są hodowane w długich wąskich donicach. Tutaj miejsce na rozwój bryły korzeniowej jest ograniczone, jednak odpowiednia ilość podłoża oraz regularne dostawy 'dokarmiacza' i wody wpływają na odpowiedni wzrost roślin i ich bogate owocowanie.

Ulokowane sadzonki w podłożu, bądź w podwyższonych skrzyniach, do których jest łatwiejszy dostęp, regularnie pielimy. Zaniedbanie tego zabiegu będzie skutkowało tym,że zachwaszczone truskawki będą karleć, a owocowanie znikome. W momencie, gdy owoce się zawiążą, aby nie nadgniwały/nie pleśniały, warto je ściółkować słomą. Nie będą dotykały podłoża. Można także rozłożyć agrowłókninę, jednak wówczas zruszające ziemię i produkujące naturalny nawóz wszelkie małe żyjątka będą miały

Fragaria ×ananassa - Poziomka truskawka - Aardbei

ograniczoną przestrzeń życiową.

Plus z posadzenia truskawek w gruncie jest taki, że nie są tak podatne na wysychanie jak te w pojemnikach, a nawożenie ich nie musi być intensywne, ponieważ wokół jest 'gdzie podjadać'. W sezonie regularnie usuwamy nadpleśniałe owoce i pożółkłe liście, (dotyczy każdego ze sposobów uprawy).

Truskawka, to kwiatki o truskawkowym aromacie i delikatniejszym od owoców smaku. Nadają się do dekoracji deserów i do napojów. Gdy wyrastające rozłogi są zbędne, również się ich pozbądźmy. Rośliny w ten sposób zaoszczędzą energię i substancje odżywcze, które przeznaczą na zawiązywanie kolejnych owocowych smakołyków. Nie zaniedbujmy zbiorów, regularne obrywanie owoców to danie przestrzeni kolejnym, aby dojrzewały. Niektórzy działkowcy po owocowaniu ścinają większość liści truskawek tak około pięciu centymetrów nad ziemią, (hamuje to też wyrastanie nowych rozłogów). Robi się to w momencie, gdy truskawki skończą owocować. Jeśli truskawki są nowe, nie trzeba usuwać ich liści – ścina się je od drugiego roku uprawy. Oczywiście, mamy świadomość jaka w naszym ogrodzie/w donicy jest odmiana. Ponieważ jeśli taka, która powtarza owocowanie, to zupełnie bez sensu w połowie sezonu byłoby usuwanie jej liści.

Czym jest odmładzanie truskawek? Otóż to byliny krótkowieczne, po trzech/czterech latach, pomimo optymalnych uwarunkowań uprawy, owocowanie nie będzie satysfakcjonujące. I tutaj 'wkraczają' rozłogi, które w roku przed odmładzaniem pozostawiamy, aby się ukorzeniły/ albo odłączamy je od rośliny macierzystej i sadzimy, aby indywidualnie się ukorzeniły. Ten drugi sposób daje roślinie 'rodzicowi' możliwość zaoszczędzenia substancji odżywczych i energii, które będą profitem w następnym sezonie, czyli bogatą ilością owoców. Wówczas wiosną mamy do zadysponowania młode sadzonki, a starych nieplonujących satysfakcjonująco

Fragaria ×ananassa - Poziomka truskawka - Aardbei

Odmiana o zwieszających się pędach. Uprawa w podwieszanym pojemniku

możemy się pozbyć. Warto wybrać nową miejscówkę w ogrodzie; ten skrawek ziemi, skąd usunęliśmy stare egzemplarze przez najbliższe dwa/trzy lata od truskawek powinien odpocząć, na nowo wzbogacić w substancje, które wspomagają ich witalny rozwój. Przy nowych nasadzeniach na przełomie sierpnia i września, gdzie 0.4 do 0.4 odległości pomiędzy sadzonkami, zadbajmy, aby w pobliżu poziomki wieloowocowej nie rosły ogórki, albo któreś z warzyw kapustowatych. Te rośliny mają podobne gusta smakowe i duże 'apatyty', więc konkurowałyby o substancje odżywcze, co nie przełożyłoby się dla nich wszystkich na zdrowy rozwój.

Młodziki, jak i starsze egzemplarze ,szczególnie te z nowszych odmian, posadzone w gruncie, bądź w donicach dostosowanych do pozostania na zewnątrz - one dość dobrze zimują. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby je dodatkowo zabezpieczyć obsypując wokół kilkoma garściami kompostu, gdzie ten wiosną bez trudu delikatnie będzie można rozgarnąć. Dwa w jednym, ochrona przed przemarzaniem i dodatkowy 'zastrzyk' substancji odżywczych. Jeśli chodzi o inne 'dokarmiacze', które przez cały sezon 'podkręcą' produktywność truskawek, to przy kompoście zdadzą egzamin również inne naturalne nawozy, albo po prostu stosowanie nawozu ekologicznego przeznaczonego bezpośrednio do uprawy tych owocujących bylin.

Upalne lato, bezśnieżna zima - brak równowagi hydrologicznej w glebie.

Fragaria ×ananassa - Poziomka truskawka - Aardbei

Odmiana wisząca. Uprawa w podwieszanym pojemniku

Oraz Viola ×wittrockiana - Fiołek ogrodowy, bratek o., bratek - Viooltje (soort) ( foto )

Więc wędrówki z konewką nie tylko do roślin posadzonych w donicach, ale również do tych uziemionych bezpośrednio w gruncie. Przesuszona wierzchnia warstwa podłoża, kolejna dostaw wody. Ta zawsze w temperaturze zbliżonej do tej, jaka panuje w otoczeniu roślin. Do donic jej tyle, aż wypłynie przez drożny odpływ, (ten niezbędny, aby w bryłach korzeniowych nie zastawały również nadwyżki deszczówki). Latem podlewamy rano, albo pod wieczór; zimą w godzinach południowych w bezmroźny dzień.

Jeśli chodzi o wartość odżywczą owoców poziomki truskawki, to '(...) niskokaloryczna, zawartość węglowodanów na poziomie 6–9%, a wody na poziomie 80%. Zawiera cenne substancje: minerały (cynk, fosfor, magnez, mangan, potas, wapń, żelazo), witaminy (A, B1, B2, B3, B6, B9, E oraz w szczególności C – 66 mg/100g), pektyny, fitocydy, kwas elagowy, kwasy fenolowe, flawonoidy, błonnik[7], antocyjany, bromelinę (dojrzałe owoce). Owoce nadają się do bezpośredniego spożycia i na przetwory. Z owoców truskawki wytwarza się dżemy, kompoty oraz mrożonki, a liście suszy na herbatkę. Z owoców można przyrządzać desery (...)'.

Sadząc wspólnie kilka odmian, które będą owocowały w różnym czasie, gwarantujemy sobie wielomiesięczne zbiory oraz urozmaicenie w kształty, kolory i truskawkowe smakowanie.

Fragaria ×ananassa - Poziomka truskawka - Aardbei

Wyściełane matą ściółkującą

Poziomka truskawka - przykłady obficie owocujących odmian wczesnych/bardzo wczesnych/średniowczesnych/średnio późnych/późnych/owocujących w sezonie kilka razy:

* Truskawka ‘Clery’, pochodzenie: Włochy. Bardzo wcześnie owocująca odmiana, bo już od połowy maja. Dużo słodkich jagód pozornych, które dojrzewają pod liśćmi, (to w dużym stopniu ochrona przed przemarzaniem). Truskawki o karminowoczerwonym kolorze; lekko długie, stożkowate.

* Truskawka ‘Sensation’, pochodzenie: Holandia. Wcześnie i długo owocująca odmiana (od początku czerwca). Najbardziej nadaje się do uprawy w wiszących koszach, ale może być również prowadzona w tunelach foliowych, w skrzyniach. Kształt okrągło stożkowaty, bądź sercowaty. Piękna czerwień, smak na wskroś 'truskawkowy'.

* Truskawka 'Dukat', jedna z najpopularniejszych i bardzo smakowitych odmian. Pochodzenie: Polska. Średniowczesna, owocowanie od połowy czerwca do połowy lipca. Owoce stożkowate, duże i bardzo duże, pod koniec plonów drobniejsze. Odmiana bardzo plenna i atrakcyjnie prezentująca się. Intensywna czerwień. W smaku słodkie, lekko pachnące.

* Truskawka biała 'Pineberry', określana też jako truskawka ananasowa. Pochodzenie: Holandia. Atrakcyjnie prezentujące się białe owoce, które w smaku przypominają ananasa. Owocowanie od połowy czerwca do połowy lipca, z małymi akcentami do końca miesiąca. Ta odmiana wykazuje małą podatność.

Fragaria ×ananassa - Poziomka truskawka - Aardbei

Posadzone w donicach

na najpopularniejsze choroby truskawki, przez co można ją polecić osobom, które unikają stosowania chemicznych środków ochrony roślin czy też chcą mieć bezproblemową uprawę tych smakowitości na balkonie.

* Truskawka ‘Marmolada’/'Onebor', jest odmianą średnio późną. Pochodzenie: Włochy. Zbiór czerwiec - do początku sierpnia. Duże okazałe stożkowate karminowoczerwone owoce. W smaku średnio słodkie, lekko kwaskowate.

* Truskawka ‘Madame Moutot’, odmiana późna. Jagody pozorne duże lub bardzo duże, żebrowane, nieregularne, często spłaszczone.

* Truskawka 'Florentina', odmiana powtarzająca owocowanie. Pochodzenie:Holandia. '(...) Owoce jędrne, stożkowate o jasno czerwonej barwie, i lekko winno słodkim smaku. Wydajność dobra i równa od początku zbioru. Wymaga gleb bogatych w humus (...)'. Więcej informacji na temat odmian powtarzających owocowanie - tutaj.