Limetta Rangpur, która jest potocznie nazywana 'lemandarin', to mieszaniec powstały w wyniku połączenia dwóch gatunków, mandarynki oraz cytryny (Citrus retucilata x Citrus limon). Owocowe smakowitości, dla tych którzy lubią kwaskowy smak, zaś jako roślina dekoracyjna, to dla
 |
Citrus x limonia - Limetta Rangpur (Lemandarin) - Limetta rossa 'Red Lime' |
wszystkich, którzy 'mają apetyt' na egzotykę, przyjemny zapach kwiatuszków i energetyczny kolor owoców. Limetta Rangpur, to niewielkie drzewko, które w zależności od odmiany, jako dorosły egzemplarz osiąga
od 1.5 nawet do 4 metrów wysokości; przy średnim tempie wzrostu. Listna korona zwarta, zimozielona. Także, te niższe świetnie nadadzą się do uprawy w salonie, wyższe w ogrodzie zimowym, (czy też w szklarni, w wielkim biurowym, hotelowym, bądź restauracyjnym holu).Na skalę przemysłową, w celach konsumpcyjnych, roślina ta jest uprawiana na kilku kontynentach, oczywiście w strefie tropików i subtropików, (Indie, Bangladesz, na południu w Chinach, Brazylia, Portugalia, na południu w Stanach Zjednoczonych). Cukierkowaty, a jednocześnie świeży cytrusowy zapach kwiatów, na pewno nie jest zapowiedzią smaku dojrzałych owoców. Taka właśnie jest limetta Rangpur, słodka i kwaśna odsłona w jednym. Bogactwo witamin, makro i mikroelementów; doskonale odnajduje się kuchennych rewolucjach (desery, sałatki, drinki, napoje chłodzące, szejki), najprościej 'zajadać się nią po umyciu i obraniu z niezbyt grubej pomarańczowej skórki, (która łatwo 'odchodzi' od pomarańczowego miąższu). Jeśli uprawiamy lemandarin również dla jego walorów smakowych, nie używamy nawozów przeznaczonych dla roślin dekoracyjnych. 'Dokarmiaczami' mogą być naturalne (kompost, humus, w sezonie rozcieńczone z wodą gnojówki (żywokost, pokrzywy, czosnek), albo specjalistyczne z przeznaczeniem dla roślin owocowych.
 |
Citrus x limonia - Limetta Rangpur (Lemandarin) - Limetta rossa 'Red Lime' |
U wielu miłośników roślinnych egzotyków, jest to
pragnienie, aby wyhodować swojego cytrusa; generatywnie, albo
wegetatywnie. O ile, ta pierwsza droga, wymaga wielu lat do pierwszego
kwitnienia (nawet i sześciu), tak ukorzenienie sadzonki, zaprowadzi nas
do tego momentu już nawet po czterech. Ktoś może powiedzieć, że to wciąż
bardzo długi okres oczekiwania. Przyjaźń na lata z roślinami, to
właśnie kształtowanie w sobie cierpliwości i regularne dbanie o ich
potrzeby. Limetta Rangpur, ma to do siebie, że przy sprzyjających warunkach, może
kwitnąc i owocować, o każdej porze roku. Jednak, nie oczekujmy takich
dobroci 'na okrągło', jednak w klimacie europejskim, trudno w 100%
odwzorować te warunki, które panują tam, gdzie cały rok ciepło i wysoki
stopień wilgotności powietrza.
Gdy zdecydujemy się na uprawę lemandarinu w domu, bądźmy pewni, sprawa warta zachodu. Delikatnie
pachnące listki i kwiaty, oraz uginające się pod ciężarem owoców pędy, to słodycz i energia dla zmysłów.
Główną całoroczną ozdobę, stanowią owalnie lancetowate liście; każdy o długości około 10 - 12 centymetrów, zielony, po roztarciu wydzielający przyjemną cytrusową woń. Także pachnące, pięciokrotne, żółtawe kwiaty, po przekwitnięciu których zaczynają zawiązywać się owoce. Z kształtem to owoc 'ma wiele wspólnego' z wielokątem, z tym, że nie ma tam kątów, a są łagodne owalne linie; (wyjasnienie laika). Cześć jadalną stanowi soczysty, kwaśny miąższ. Jest bardzo aromatyczny; to bogactwo wielu składników odżywczych. Dzięki czemu, korzystnie wpływa na wzmocnienie organizmu, (układ krwionośny, pokarmowy,moczowy, odkwaszanie, spowolnienie procesów starzenia się).
 |
Citrus x limonia - Limetta Rangpur (Lemandarin) - Limetta rossa 'Red Lime' |
Decydując się na uprawę cytrusa, od samego początku,
powinniśmy zastosować się do kilka podstawowych zasad. I to od momentu
nasionka, od momenty soczyście zielonej młodej rośliny, od momentu
zakupu sadzonki w centrum ogrodniczym, (które ma dobrą reputację, a to
równa się z tym, że jego pracownicy w okresie wczesnej wiosny, nie
wystawiają, przeznaczonych do sprzedaży cytrusów, na zewnątrz).
Zdrowy wzrost, bogate kwitnienie i owocowanie, to jest uzależnione od optymalnych warunków uprawy. Ekspozycja słoneczna, cytrusy uwielbiają kąpiele słoneczne, ale nie niszczycielskie palące promienie. Jednak, pamiętajmy, że w czasie największych upałów, czy to na letnisku, czy w domu, donica powinna stać w miejscu, gdzie światło dzienne jest rozproszone. Popalone liście, zahamowane kwitnienie - tego przecież nie chcemy.
Czy to do pikowania, do wysiewu, czy do przesadzania
do większego pojemnika, bardzo istotne jest, abyśmy posiadali ziemię o
odczynie pH delikatnie zakwaszonym. Gleba średnio ciężka; to znaczy:
przeciętna przepuszczalność, umiarkowana przewiewność, optymalne
magazynowanie wody, ziemia dobrze nagrzana. Aby uzyskać podłoże
spełniające te uwarunkowania, należy stworzyć mieszankę: ziemia torfowa
(2 części), ziemia kompostowa (2), ziemia gliniasta (1), kamyki (1) (bądź
perlit, keramzyt, żwirek).
Skoro już wiemy, że niezbędne w pielęgnacji
okazuje się być podłoże zakwaszone, woda z kranu do podlewania, to
kiepski pomysł. Zawiera ona duże ilości wapnia, a to działa na
niekorzyść rośliny. Gdy nie mamy dostępu do deszczówki, wodę czerpaną z
kranu, należy przegotować. Nie zostawiamy wody w osłonce, na podstawku.
Latem, podlewamy bardziej obficie; robimy to z rana, albo pod wieczór.
Nie lejemy nią po nadziemnych częściach plantu. Czy to w sezonie
wegetacyjnym, czy w czasie
 |
Citrus x limonia - Limetta Rangpur (Lemandarin) - Limetta rossa 'Red Lime' |
spoczynku, wierzchnia warstwa podłoża przed
kolejnym podlaniem powinna być przesuszona. Cytrusy, w swoim otoczeniu, bardzo lubią wysoki stopień wilgotności.
Także, latem i zimą, (gdy w pomieszczeniu jest włączone ogrzewanie),
możemy doniczkowce zraszać. Robimy to z rana, albo pod wieczór, (w naturalnych uwarunkowaniach, o tych porach na roślinach osiada rosa).
Używajmy sitka o drobnych oczkach tak, aby wytwarzała się mgiełka. Duże
krople wody, zasychając na liściach, sprawiają, że ta egzotyczna
ozdoba, zaczyna wyglądać nieestetycznie. Oczywiście, używamy wody
miękkiej. Dodatkowo, gdy powietrze w otoczeniu suche, możemy ustawić
kilka zwilżaczy wypełnionych wodą.
Latem, pielęgnując lemandarin pod dachem, zabezpieczając donicę, możemy opłukać
listki pod delikatnym natryskiem, po czym ustawić w zacienionym miejscu,
aby wyschły; po kilku godzinach donica może 'wrócić' na stała miejscówkę. Zimą, czyścimy zwilżonym w
wodzie papierowym ręcznikiem, przesuwając jego czystą stroną, od
wewnątrz do zewnątrz liścia.
Rok roczne przesadzanie, a co za tym idzie,
dostarczanie cytrusowi nowego, niewyjałowionego podłoża, to jednak zbyt
mało, aby wystarczyło do bogatego owocowania. Dlatego, kolejnym
zabiegiem, będzie nawożenie. Od końca kwietnia, do połowy września,
dostarczamy, według wskazówek na etykiecie, nawóz wieloskładnikowy z
przeznaczeniem do uprawy rośliny cytrusowych (w granulacie, bądź w
płynie). (Raz jeszcze, bądźmy wyczuleni na dodatkowe sprawdzenie wiadomości, czy po użyciu tego 'dokarmiacza' możemy spożywać owoce).
Zdarzyć się może tak, że część
gałązek, zacznie zasychać, albo roślina 'zgubi' symetrię. Wówczas,
przeprowadzamy cięcie pielęgnujące, bądź kształtujące, (nie usuwamy więcej niż 1/4 pędów). Cięcie możemy wykonywać w ciągu całego roku, gdy jest taka potrzeba. Jednak, gdy
nie ma presji, najkorzystniej wykonać je, gdy owoców już nie będzie na pędach.
Cięcie ukośne, wykonujemy około centymetr nad 'oczkiem'; po, warto
ranę zabezpieczyć maścią.
Zimą pod dachem, od połowy maja do końca września na letnisku (patio, taras, większy balkon). Wszędzie tam, dzięki limecie Rangpur przestrzeń 'zyska' kolor, zapach, a to korzystnie każdego dnia będzie wpływało na nasze samopoczucie.
 |
Citrus x limonia - Limetta Rangpur (Lemandarin) - Limetta rossa 'Red Lime' (XII) |
 |
Citrus x limonia - Limetta Rangpur (Lemandarin) - Limetta rossa 'Red Lime' (XII) |
 |
Citrus x limonia - Limetta Rangpur (Lemandarin) - Limetta rossa 'Red Lime' (XII) |
Przypisy:
https://www.vip-colors.com/2017/04/citrus-limon-cytryna-zwyczajna-citroen.html
https://www.vip-colors.com/2020/04/citrus-reticulata-mandarynka-mandarin.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Rangpur_(fruit)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz