Orzech włoski,to królewskie wydanie pośród pozostałych orzechów. Ładnie prezentujące się, z bogatą koroną drzewo, delikatnie pachnące roztarte w dłoniach liście i główny powód, dla którego wiele ogrodów gości tę roślinę, smaczne kuliste niby pestkowce, orzechy.
Persian walnut.eng
Najczęściej pozyskujemy młode egzemplarze z siewek. Na działkach, czy w pięknych ogrodowych krajobrazach, należy wybrać miejsce docelowe bardzo rozsądnie. Plant wykształca korzeń palowy, więc po kilku latach, próby przesadzania go w inne miejsce, mogą zakończyć się niepowodzeniem. Niektórzy działkowicze, sadząc do gruntu siewki, z zamiarem ich późniejszej sprzedaży, czy wydania w dobre zielone ręce, stosują pewną sztuczkę, głębiej
w dołek układają niewielki kamień, obsypują ziemią i wówczas sadzą siewkę. Rosnąc, korzeń wygina swój ogonek, co jest równoznaczne z późniejszym, łatwiejszym wyjęciem bryły z ziemi, nie narażając tych części na uszkodzenia. Trik sprawdza się, do momentu, gdy drzewko ma nie więcej niż trzy lata.
Kora grubiejącego pnia, na początku jest gładka brązowa, ślizga; później szarzeje, matowieje i zaczyna być widać wyraźne bruzdy. Wysokość drzewa, w zależności od odmiany, pomiędzy 15, a 30 metrami wysokości. Okazałe, 25-40 centymetrowe naprzeciwległe liście; rozwijają się z pąków w drugiej połowie wiosny przybierając soczysty kolor zieleni, który na jesieni przebarwia się na efektowny słoneczny. Jesienią zbyt długo tymi ozdobami nie nacieszymy oczu, szybko opadają. Należy je dokładnie wygrabić, aby następny sezon roślina rozpoczęła bez narażenia zakażenia chorobami grzybicznymi przez stare części. Poza tym, rozkładające się liście wydzielają pewną substancję, która wnikając w glebę będzie przeszkodą do rozwoju bylin i roślin jednorocznych sadzonych w pobliżu orzecha. Zgrabione liście nie wrzucamy do kompostownika (!)
Latem, stojąc pod koroną drzewa, można wyraźnie poczuć delikatny zapach, który wydzielają listne ozdoby; zdecydowanie bardziej wyłowimy ten aromat rozcierając jeden z listków w dłoniach.
Kwiatostany to zwisające kilkucentymetrowe 'kotki', żółtawozielone, jednopienne. Kwitnienie odbywa się na przełomie maja i czerwca. W miejsce przekwitniętych ozdób, zawiązują się niby pestkowce, nazywane pospolicie orzechami. Gładka zielona łuska otacza ziarno, z czasem dojrzewając, ta zewnętrzna powłoka twardnieje, ale i tak nie ma zbyt dużego problemu, aby już jesienią dostać się do jądra, dojrzałej części owocu. Na pierwsze owoce, niestety trzeba czekać kilka sezonów, w zależności od tego, jaką mamy posadzoną odmianę, musi minąć od pięciu nawet do dziesięciu lat.
Orzech włoski, to źródło * kwasów linolowego, omega-6, omega-3, foliowego, a-linolenowego; * aminokwasów, m.in, leucyny, alaniny, treoniny, argininy; *witamin A,C,D,E oraz tych z grupy B; * dodajmy bogactwo makro- i mikroelementów. Nie dziwi więc, że orzech włoski, postrzegany jest jako roślina lecznicza, działająca bardzo bardzo korzystnie na nasze zdrowie. Części nadziemne i podziemne, wykorzystywane są w ziołolecznictwie, orzechy w rewolucjach kuchennych (można z nich przygotować olej, nalewki, napoje, są doskonałym dodatkiem do: masła, ciast, deserów, czekolady). Oczywiście, pełnia smaku, gdy korzystamy z ich dóbr, wyłuskując jadalne nasiona bezpośrednio z rozgniecionej skorupki. W jakich ilościach spożywać orzechy włoskie, dla kogo są, a dla kogo nie są przeznaczone. Nie powinny ich spożywać osoby, które: są uczulone na orzechy; cierpią na choroby jelit, w tym uchyłki jelit; chorują na kamienicę nerkową; przeszły zabieg usunięcia woreczka żółciowego. Orzechy włoskie z jednej strony wspomagają politykę układów pokarmowego i wydalniczego, a z drugiej, spożywane w dużych ilościach staną się wysoce kaloryczne - dlatego umiar i dobroczynny wpływ, a nie przysporzenie problemów z nadwagą. Dzienne spożycie pięciu/do siedmiu wyłuskanych orzechów, to optymalna porcja dla dorosłego. Najkorzystniejsze oddziaływanie (uwalnianie energii, czas na strawienie), gdy spożywane rano przed śniadaniem. Świeże, bądź podprażone orzechy włoskie, to również idealny dodatek do deserów oraz sałatek, w których składzie warzywa owoce i sery pleśniowe ... (Cykoria sałatowata + winogrona bez skórki + ser pleśniowy + podprażone orzechy włoskie + kawałki upieczonej dyni + oliwa, sok z cytryny, łyżeczka miodu, pieprz, sól = MNIAM).
Poza spożywczymi aspektami, pożytek z obfitości orzecha włoskiego, ma także przemysł meblarski (meble, elementy strzelb), kosmetyczny (ekstrakt w szamponach, balsamach, kremach, masłach) i perfumeryjny.
W temacie uprawy tego drzewa o rozłożystej pełnej koloru koronie, można znaleźć wiele informacji. Jednak, pamiętajmy, wszystko zadziała jak trzeba, gdy już od samego początku zapewnimy roślinie warunki do zdrowego rozwoju.
Ekspozycja słoneczna, niemniej dla młodziaków istotne, aby zimową porą nie odczuły co znaczy być posadzonym na otwartej przestrzeni. Granica tolerancji temperatur minusowych dla tego gatunku orzecha, to -25°C. Jesienią, niewielkie sadzonki podsypujmy dodatkowym kopczykiem ziemi, osłońmy siatko drobno oczkowaną (zapewni wentylację i 'udźwignie' niekorzystne warunki, które wiążą się ze zbrylonym, zamarzającym śniegiem. U młodszych egzemplarzy, często niestety zdarzają się przemarznięcia, które usuwamy robiąc wiosenne cięcie sanitarne (suche, chore, połamane gałązki, dziki z podkładki). Cięcie pielęgnacyjne-prześwietlające, robimy w sierpniu.wówczas bowiem krócej sączy się sok, szybciej goją się rany po cięciach, mniejsze zagrożenie rozwoju patogenów.
Gleba przepuszczalna, o pH obojętnym , w kierunku zasadowego. Zasobna, próchniczna, średnio żyzna. Stała umiarkowana wilgotność podłoża. Miejsca zalewowe, jak i te ze zbitą, przesuszoną ziemią, są niekorzystne. Drzewo przetrwa czasową suszę, ale warto się wysilić i dostarczyć wody. Podobnie w czasie bezśnieżne zimy. Dostarczamy wodę zawsze w temperaturze zbliżonej do tej, jaka panuje w otoczeniu rośliny.Latem, rano,albo pod wieczór, zimą w bezmroźne południe. Nie lejemy po nadziemnych częściach. Zalecane ściółkowanie (zahamowanie wyparowywania, brak problemu z odchwaszczaniem).
Orzech włoski, rosnąc zajmuje pokaźną część naszej zielonej przestrzeni, istotne więc, abyśmy wiedzieli, o jego allelopatycznym oddziaływaniu na inne rośliny w jego otoczeniu. Juglon, będzie toksyczny dla azalii, rododendronów, jagód, piwonii i roślin psiankowatych (pomidorów, papryki, ziemniaków).
Drzewo, skupiając się na wzroście i obfitym plonowaniu, czerpie 'pełnymi garściami' substancje odżywcze. Stąd bardzo istotne jest proces nawożenia. Kompost, bądź nawóz wieloskładnikowy w granulacie (najlepiej, gdyby nie było w nim zbyt wiele azotu), dostarczamy w kwietniu, a później na przełomie lipca i sierpnia, w obrysie korony drzewa. Kompost możemy przekopać, robiąc niewielkie wgłębienia, także z dala od pnia. Podobnie w dołeczki aplikujemy nawóz.
Po jesiennych zbiorach, przydatność owoców orzecha włoskiego może wynosić kilka tygodni, a w innym przypadku nawet 2 lata. Wszystko zależy od tego, jaką zastosujemy technikę. Zabezpieczamy niby pestkowce przed zjełczeniem, spleśnieniem, zepsuciem.
Najpraktyczniej, suche, w skorupkach, zamknąć szczelnie w szklanym pojemniku i wstawić do lodówki. Wówczas, nawet po pół roku, nie przejdą aromatem innych produktów i zachowają swoją świeżość. Na dłuższe leżakowanie, to do zamrażalki (szczelny plastikowy pojemnik), rozmrożenie . Gdy drzewo sadzone niedaleko mieszkalnych, gospodarczych budynków i gałęzie 'wchodzić zaczynają w okna', można przeprowadzić niewielkie cięcie formujące. W lutym, na początku marca. Cięcie przeprowadzamy w słoneczny, suchy i 'ciepły' dzień, w godzinach południowych, przy temperaturze powyżej 0°C.
trwa kilka minut ... ale czy wówczas owoce nadal zachowują dobroczynną moc dla naszego zdrowia? Większe ilości, do trzech miesięcy można bezpiecznie przechowywać w worku jutowym, w chłodnym suchym miejscu.
Jedno jest pewne, orzechy włoskie, od bardzo dawna są w naszej kulturze. Kojarzą się z domem rodzinnym, bożonarodzeniowymi wieczorami, pysznym ciastem, aromatyczną nalewką. Połączenie gorzkiej czekolady i prażonych orzechów włoskich w miodzie, mniam.
Persian walnut.eng
 |
| Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot |
Najczęściej pozyskujemy młode egzemplarze z siewek. Na działkach, czy w pięknych ogrodowych krajobrazach, należy wybrać miejsce docelowe bardzo rozsądnie. Plant wykształca korzeń palowy, więc po kilku latach, próby przesadzania go w inne miejsce, mogą zakończyć się niepowodzeniem. Niektórzy działkowicze, sadząc do gruntu siewki, z zamiarem ich późniejszej sprzedaży, czy wydania w dobre zielone ręce, stosują pewną sztuczkę, głębiej
w dołek układają niewielki kamień, obsypują ziemią i wówczas sadzą siewkę. Rosnąc, korzeń wygina swój ogonek, co jest równoznaczne z późniejszym, łatwiejszym wyjęciem bryły z ziemi, nie narażając tych części na uszkodzenia. Trik sprawdza się, do momentu, gdy drzewko ma nie więcej niż trzy lata.
Kora grubiejącego pnia, na początku jest gładka brązowa, ślizga; później szarzeje, matowieje i zaczyna być widać wyraźne bruzdy. Wysokość drzewa, w zależności od odmiany, pomiędzy 15, a 30 metrami wysokości. Okazałe, 25-40 centymetrowe naprzeciwległe liście; rozwijają się z pąków w drugiej połowie wiosny przybierając soczysty kolor zieleni, który na jesieni przebarwia się na efektowny słoneczny. Jesienią zbyt długo tymi ozdobami nie nacieszymy oczu, szybko opadają. Należy je dokładnie wygrabić, aby następny sezon roślina rozpoczęła bez narażenia zakażenia chorobami grzybicznymi przez stare części. Poza tym, rozkładające się liście wydzielają pewną substancję, która wnikając w glebę będzie przeszkodą do rozwoju bylin i roślin jednorocznych sadzonych w pobliżu orzecha. Zgrabione liście nie wrzucamy do kompostownika (!)
Latem, stojąc pod koroną drzewa, można wyraźnie poczuć delikatny zapach, który wydzielają listne ozdoby; zdecydowanie bardziej wyłowimy ten aromat rozcierając jeden z listków w dłoniach.
 |
| Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot |
Kwiatostany to zwisające kilkucentymetrowe 'kotki', żółtawozielone, jednopienne. Kwitnienie odbywa się na przełomie maja i czerwca. W miejsce przekwitniętych ozdób, zawiązują się niby pestkowce, nazywane pospolicie orzechami. Gładka zielona łuska otacza ziarno, z czasem dojrzewając, ta zewnętrzna powłoka twardnieje, ale i tak nie ma zbyt dużego problemu, aby już jesienią dostać się do jądra, dojrzałej części owocu. Na pierwsze owoce, niestety trzeba czekać kilka sezonów, w zależności od tego, jaką mamy posadzoną odmianę, musi minąć od pięciu nawet do dziesięciu lat.
Orzech włoski, to źródło * kwasów linolowego, omega-6, omega-3, foliowego, a-linolenowego; * aminokwasów, m.in, leucyny, alaniny, treoniny, argininy; *witamin A,C,D,E oraz tych z grupy B; * dodajmy bogactwo makro- i mikroelementów. Nie dziwi więc, że orzech włoski, postrzegany jest jako roślina lecznicza, działająca bardzo bardzo korzystnie na nasze zdrowie. Części nadziemne i podziemne, wykorzystywane są w ziołolecznictwie, orzechy w rewolucjach kuchennych (można z nich przygotować olej, nalewki, napoje, są doskonałym dodatkiem do: masła, ciast, deserów, czekolady). Oczywiście, pełnia smaku, gdy korzystamy z ich dóbr, wyłuskując jadalne nasiona bezpośrednio z rozgniecionej skorupki. W jakich ilościach spożywać orzechy włoskie, dla kogo są, a dla kogo nie są przeznaczone. Nie powinny ich spożywać osoby, które: są uczulone na orzechy; cierpią na choroby jelit, w tym uchyłki jelit; chorują na kamienicę nerkową; przeszły zabieg usunięcia woreczka żółciowego. Orzechy włoskie z jednej strony wspomagają politykę układów pokarmowego i wydalniczego, a z drugiej, spożywane w dużych ilościach staną się wysoce kaloryczne - dlatego umiar i dobroczynny wpływ, a nie przysporzenie problemów z nadwagą. Dzienne spożycie pięciu/do siedmiu wyłuskanych orzechów, to optymalna porcja dla dorosłego. Najkorzystniejsze oddziaływanie (uwalnianie energii, czas na strawienie), gdy spożywane rano przed śniadaniem. Świeże, bądź podprażone orzechy włoskie, to również idealny dodatek do deserów oraz sałatek, w których składzie warzywa owoce i sery pleśniowe ... (Cykoria sałatowata + winogrona bez skórki + ser pleśniowy + podprażone orzechy włoskie + kawałki upieczonej dyni + oliwa, sok z cytryny, łyżeczka miodu, pieprz, sól = MNIAM).
Poza spożywczymi aspektami, pożytek z obfitości orzecha włoskiego, ma także przemysł meblarski (meble, elementy strzelb), kosmetyczny (ekstrakt w szamponach, balsamach, kremach, masłach) i perfumeryjny.
W temacie uprawy tego drzewa o rozłożystej pełnej koloru koronie, można znaleźć wiele informacji. Jednak, pamiętajmy, wszystko zadziała jak trzeba, gdy już od samego początku zapewnimy roślinie warunki do zdrowego rozwoju.
 |
| Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot |
Ekspozycja słoneczna, niemniej dla młodziaków istotne, aby zimową porą nie odczuły co znaczy być posadzonym na otwartej przestrzeni. Granica tolerancji temperatur minusowych dla tego gatunku orzecha, to -25°C. Jesienią, niewielkie sadzonki podsypujmy dodatkowym kopczykiem ziemi, osłońmy siatko drobno oczkowaną (zapewni wentylację i 'udźwignie' niekorzystne warunki, które wiążą się ze zbrylonym, zamarzającym śniegiem. U młodszych egzemplarzy, często niestety zdarzają się przemarznięcia, które usuwamy robiąc wiosenne cięcie sanitarne (suche, chore, połamane gałązki, dziki z podkładki). Cięcie pielęgnacyjne-prześwietlające, robimy w sierpniu.wówczas bowiem krócej sączy się sok, szybciej goją się rany po cięciach, mniejsze zagrożenie rozwoju patogenów.
Gleba przepuszczalna, o pH obojętnym , w kierunku zasadowego. Zasobna, próchniczna, średnio żyzna. Stała umiarkowana wilgotność podłoża. Miejsca zalewowe, jak i te ze zbitą, przesuszoną ziemią, są niekorzystne. Drzewo przetrwa czasową suszę, ale warto się wysilić i dostarczyć wody. Podobnie w czasie bezśnieżne zimy. Dostarczamy wodę zawsze w temperaturze zbliżonej do tej, jaka panuje w otoczeniu rośliny.Latem, rano,albo pod wieczór, zimą w bezmroźne południe. Nie lejemy po nadziemnych częściach. Zalecane ściółkowanie (zahamowanie wyparowywania, brak problemu z odchwaszczaniem).
 |
| Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot |
Orzech włoski, rosnąc zajmuje pokaźną część naszej zielonej przestrzeni, istotne więc, abyśmy wiedzieli, o jego allelopatycznym oddziaływaniu na inne rośliny w jego otoczeniu. Juglon, będzie toksyczny dla azalii, rododendronów, jagód, piwonii i roślin psiankowatych (pomidorów, papryki, ziemniaków).
Drzewo, skupiając się na wzroście i obfitym plonowaniu, czerpie 'pełnymi garściami' substancje odżywcze. Stąd bardzo istotne jest proces nawożenia. Kompost, bądź nawóz wieloskładnikowy w granulacie (najlepiej, gdyby nie było w nim zbyt wiele azotu), dostarczamy w kwietniu, a później na przełomie lipca i sierpnia, w obrysie korony drzewa. Kompost możemy przekopać, robiąc niewielkie wgłębienia, także z dala od pnia. Podobnie w dołeczki aplikujemy nawóz.
Po jesiennych zbiorach, przydatność owoców orzecha włoskiego może wynosić kilka tygodni, a w innym przypadku nawet 2 lata. Wszystko zależy od tego, jaką zastosujemy technikę. Zabezpieczamy niby pestkowce przed zjełczeniem, spleśnieniem, zepsuciem.
Najpraktyczniej, suche, w skorupkach, zamknąć szczelnie w szklanym pojemniku i wstawić do lodówki. Wówczas, nawet po pół roku, nie przejdą aromatem innych produktów i zachowają swoją świeżość. Na dłuższe leżakowanie, to do zamrażalki (szczelny plastikowy pojemnik), rozmrożenie . Gdy drzewo sadzone niedaleko mieszkalnych, gospodarczych budynków i gałęzie 'wchodzić zaczynają w okna', można przeprowadzić niewielkie cięcie formujące. W lutym, na początku marca. Cięcie przeprowadzamy w słoneczny, suchy i 'ciepły' dzień, w godzinach południowych, przy temperaturze powyżej 0°C.
 |
| Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot |
trwa kilka minut ... ale czy wówczas owoce nadal zachowują dobroczynną moc dla naszego zdrowia? Większe ilości, do trzech miesięcy można bezpiecznie przechowywać w worku jutowym, w chłodnym suchym miejscu.
Jedno jest pewne, orzechy włoskie, od bardzo dawna są w naszej kulturze. Kojarzą się z domem rodzinnym, bożonarodzeniowymi wieczorami, pysznym ciastem, aromatyczną nalewką. Połączenie gorzkiej czekolady i prażonych orzechów włoskich w miodzie, mniam.
Przykłady odmian:
* Orzech włoski 'Albi', obfite owocowanie, średniej wielkości owoce, słaba siła wzrostu.
* Orzech włoski 'Silesia', duże roczne przyrosty, owoce średniej wielkości (3 do 4 cm), ich smak delikatnie cierpki.
* Orzech włoski 'Tryumf', długie, grube roczne przyrosty, duża odporność na antraktozę, wysoka mrozoodporność.
* Orzech włoski 'Resovia', duże przyrosty, bardzo rozłożysta korona, obfite owocowanie, słodkawy smak orzechów.
* Orzech włoski 'Dodo', średnie roczne przyrosty w dużej ilości, średniej wielkości słodki owoc.
Na kolejnym ze zdjęć, na liściach szpeciel pilśniowiec orzechowy. Jest to roztocz, żerująca na spodniej stronie liści orzecha. Wysysa sok z tkanek, powodując ich obsychanie. Przy zwiększonej obecności szkodnika, zostaje osłabiony prawidłowy wzrost oraz rozwój rośliny.
* Orzech włoski 'Silesia', duże roczne przyrosty, owoce średniej wielkości (3 do 4 cm), ich smak delikatnie cierpki.
* Orzech włoski 'Tryumf', długie, grube roczne przyrosty, duża odporność na antraktozę, wysoka mrozoodporność.
* Orzech włoski 'Resovia', duże przyrosty, bardzo rozłożysta korona, obfite owocowanie, słodkawy smak orzechów.
* Orzech włoski 'Dodo', średnie roczne przyrosty w dużej ilości, średniej wielkości słodki owoc.
Na kolejnym ze zdjęć, na liściach szpeciel pilśniowiec orzechowy. Jest to roztocz, żerująca na spodniej stronie liści orzecha. Wysysa sok z tkanek, powodując ich obsychanie. Przy zwiększonej obecności szkodnika, zostaje osłabiony prawidłowy wzrost oraz rozwój rośliny.
%20Szpeciel%20pil%C5%9Bniowiec%20orzechowy.jpg "Juglans regia, Orzech włoski, szpeciel pilśniowiec orzechowy,") |
Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot
Żółte pęcherze - szpeciel pilśniowiec orzechowy |
 |
| Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot |
 |
| Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot |
 |
| Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot |
 |
| Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot |
 |
| Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot |
 |
| Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot |
 |
| Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot |
 |
| Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot |
 |
| Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot |
 |
| Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot |
.jpg) |
| Juglans regia - Orzech włoski - Walnoot, okkernoot |
Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
https://en.wikipedia.org/wiki/Juglans_regia
https://pl.wikipedia.org/wiki/Orzech_w%C5%82oski
https://nl.wikipedia.org/wiki/Walnoot_(boom)
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
https://en.wikipedia.org/wiki/Juglans_regia
https://pl.wikipedia.org/wiki/Orzech_w%C5%82oski
https://nl.wikipedia.org/wiki/Walnoot_(boom)