Prace ogrodowe w pierwszej połowie jesieni

                                          Prace ogrodowe w pierwszej połowie jesieni, zaplanowane i wykonywane systematycznie, nie będą się nam kojarzyły z ciężką harówką, a z przyjemnie pożytecznie spędzonym czasem na świeżym powietrzu. Poza dotlenieniem się, z ogrodu do domu wciąż przynosimy wyhodowane przez nas warzywa i owoce, a jeśli chodzi o rośliny ozdobne, część w pąkach, inne od kilku tygodni

Prace ogrodowe w pierwszej połowie jesieni

w kwitnącej formie, a z kolejnych kwiatostany i liście doskonale nadają się na zbiór do zasuszenia. 

                                Jakie warzywa i rośliny ozdobne w tym czasie można wysiewać? Czy jeszcze można przycinać niektóre z formowanych żywopłotów? Co z trawnikiem? Które z nawozów i do jakich roślin wczesną jesienią sprawdzą się najlepiej? Na te i kolejne pytania, treściwe odpowiedzi. Prace ogrodowe w pierwszej połowie jesieni - w tym temacie zaglądajcie tutaj i dodatkowo, a może przede wszystkim, wypełniajcie notatnik/kalendarz prac, które chcecie wykonać przy swoich roślinach. Taka książeczka, przydatna na lata. Bowiem każdy ogród, taras, czy balkon to indywidualny projekt,

który składa się często z wielu mniejszych odsłon - rośliny, różnice w ich uprawie (przesadzanie, przycinanie, nawożenie, warunki świetlne/glebowe/nawadnianie); to wiele pomysłów i aktualnie realizowanych przedsięwzięć.

Jesienne zbiory warzyw, owoców i ziół

1. Jesienne zbiory warzyw, owoców i ziół. W zależności od tego, czy wczesną wiosną robiliśmy wysiew do inspektu/ czy od drugiej połowy maja do końca sierpnia wysiew bezpośrednio do gruntu - w pierwszej połowie jesieni jest w czym wybierać jeśli chodzi o świeże owoce i warzywa z własnego ogrodu. Coraz więcej osób ma również na uwadze pielęgnację ziół oraz roślin przyprawowych, które są bardzo przydatne w kuchennych rewolucjach i w domowej apteczce, (bezpośrednio w codziennej kuchennej krzątaninie, czy do zasuszenia/jako dodatki do zup, sosów, bądź pikli 'na później'). Ziołowe zbiory: cząber, estragon, liść laurowy, lubczyk, mięta, majeranek, macierzanki, oregano, szałwia, tymianek. Warzywne zbiory tego czasu to: buraki ćwikłowe, cukinia, dynie, późne odmiany fasoli, kabaczki, kawony, marchew, oberżyna, późne odmiany ogórków gruntowych, patisony, rzepa, seler korzeniowy, z 'foliaka' z papryką i pomidory. W ogrodzie zaczynamy także korzystać z wartości odżywczych jakie dają nam jarmuż i por, te mogą pozostać w gruncie o wiele dłużej. Owocowe zbiory, do smakowania:  brzoskwinie, późne odmiany gruszek, jabłek, malin, truskawek i śliwek, orzechy laskowe, orzechy włoskie, pigwy, winogrona. 

Spośród wszystkich, wybieramy wyłącznie te owoce, warzywa i zioła, które wyglądają witalnie, nie noszą znamion chorobowych. Oczywiście, te pyszności pierwszej połowy jesieni, możemy spożywać nie tylko 'na bieżąco', ale 'zamknąć' w słoikach/zamrażarkach/ususzyć, czy zrobić z nich nalewki. Czerpać z ich odżywczych dóbr i delektować aromatami do wczesnej wiosny. Ekologicznie, oszczędnie, a przede wszystkim - ZDROWO. 

 

 

Jakie warzywa pikować/siać/sadzić w pierwszej połowie jesieni?

2. Jakie warzywa pikować/siać/sadzić w pierwszej połowie jesieni? Pod koniec września i w październiku wysiewa się warzywa ozime, czyli odmiany takich, które w trudnych warunkach zimowych dość dobrze poradzą sobie w gruncie, a wiosną dadzą zbiory. Aby co nieco je wspomóc, warto zawczasu dla tych zagonów przygotować osłony (agrowłókninę, niski tunel foliowy). Do grupy tej należą odmiany ozime: cebuli, kopru ogrodowego, czosnku niedźwiedziego, czosnku ozimego, pietruszki, szpinaku. Sadzimy również czosnek zimowy.

 

Jesienne kwiaty oraz rośliny ozdobne z liści (sezonowe) ( foto )

Rośliny zimozielone do donic na niewielkie przestrzenie ( foto )

3. Sadzenie roślin w donicach wyeksponowanych na ogrodzie, podwórzu, tarasie, na balkonie, na zewnętrznych parapetach. I na tę porę roku jest grupa roślin, która całkiem ładnie zaprezentuje się nawet wówczas, gdy będą miał miejsce jesienne przymrozki. Co lepsze, mamy wybór, czy donicami przyozdobić rośliny, które będą zdobiły sezonowo kilkanaście tygodni, czy zimozielonymi ozdobnymi z liści i z kwiatów przez cały rok. Dla tych pierwszych wystarczą 'zwykłe' doniczki, natomiast wieloletnie zagospodarujmy w pojemnikach, które są dostosowane do pozostania na zewnątrz w czasie trudnych uwarunkować pogodowych. Drożny odpływ, aby nie zastawały nadwyżki deszczówki. Dziś, mamy tę możliwość, że są dostępne do zakupu pojemniki stworzone z materiałów, które chronią w tym czasie rośliny dostatecznie. Do tego donice te wyglądają elegancko i możemy wybrać takie, które są w naszym ulubionym kolorze/pasujące kształtem, rozmiarem do tarasowej, ogrodowej estetyki. Dzięki takiemu zabezpieczeniu, roślinom nie przemarzną bryły korzeniowe, ('ciepłe nogi' zimą, bogaty pokrój i kwitnienie). A drożny odpływ, 'udźwignie' zadanie, gdy będą dni z duża ilością deszczówki; stały średni stopień wilgotności podłoża wystarczający, to brak części zgniłych i przemarzniętych. Jeśli zachowaliśmy w naszych ogrodowych/balkonowych zbiorach donice gliniane, 'niegrube' betonowe, albo inne z materiału, który może nie spełnić swojej ochronnej roli, wówczas nie wahajmy się pojemniki te opatulić  (agrowłóknina, a styropian i kartonowe części otoczone folią). Mniejsze doniczki włóżmy do większych, a przestrzenie pomiędzy ściankami obu wypełnijmy kawałkami styropianu, folią bąbelkową lub liśćmi, trocinami, słomą, tekturą falistą czy zmiętymi gazetami. Jeśli wykorzystujemy materiał, który zmoczony mógłby zgnić, osłaniamy folią donice tak, aby do tego nie doszło/ Nie zapominamy, że o każdej porze roku rośliny potrzebują wody. Gdy je 'odgrodzimy' od naturalnych dostaw (deszczu), wtedy podlewanie w niemroźny dzień w godzinach południowych, gdzie woda w temperaturze zbliżonej do tej, jaka panuje w ich otoczeniu.

 

 

Sadzenie cebul roślin ozdobnych, które zakwitną wiosną ( foto )

4. Sadzenie cebul roślin ozdobnych, które zakwitną wiosną. W pierwszej połowie jesieni nadal dobry czas na sadzenie 'cebulaków', które wiosną pokolorują kwietnie nasze otoczenie. Niektóre z nich barwnie rozświetlą szarawe dni przedwiośnia, inne zakwitną dopiero w maju. W gruncie w ogrodzie, w parkach, w kompleksach zieleni miejskiej, bądź na balkonie/tarasie/podwórzu do donic (dostosowanych do pozostanie na zewnątrz w czasie zimowych warunków, czyli z odpowiedniego materiału, z drożnym odpływem i ustawione nie bezpośrednio na ziemi - na cegłach, podstawkach). Informacje o 25 gatunkach 'cebulaków', o pracach ogrodowych z nimi związanych - klik tutaj. 

Wysiew/pikowanie roślin ozdobnych jednorocznych/dwuletnich/wieloletnich

5. Wysiew/pikowanie roślin ozdobnych jednorocznych/dwuletnich/wieloletnich. Nasionom tej grupy roślin, nie przeszkadzają spadki temperatur i niedobory dziennego światła. Należy mieć na uwadze, że nasiona do wykiełkowania/siewki do witalnego wzrostu potrzebują przede wszystkim, regularnego nawadniania. To jest do zrobienia i warto. Dobrze ukorzenione siewki, to  dla bylin krótkowiecznych i wieloletnich lepsze przygotowanie w czasie trudnych zimowych uwarunkowań oraz bogaty pokrój/kwitnienie w następnym sezonie.  Wysiewamy: bratki ogrodowe, czarnuszkę, eszolcję, gipsówkę, komosę, niezapominajkę, smagliczkę, ubiorek, nagietek lekarski, ostróżkę, onętek, stokrotkę pospolitą. 

 

Dokonywanie podziału brył korzeniowych u niektórych z bylin

6. Dokonywanie podziału brył korzeniowych u niektórych z bylin kwitnących/ozdobnych z liści/ziół. W przypadku kwitnących, oczywiście tych, które już w tym sezonie zakończyły kwietny pokaz. Teraz  wyłącznie magazynują substancje odżywcze na czas zimowania i na następny sezon. Do podziału doskonale nadają się: bergenia, niektóre z  bodziszków, cynie, estragon, funkia, jeżówki, języczka, konwalnik płaskopędowy, kostrzewa popielata, kuklik, lewizja, liliowce, lipia cytrynowa, majeranek, mięty, miskanty, omieg, oregano, pełnik, przebiśnieg, pysznogłówka, rozplenice, rudbekia, szałwie bylinowe, trzykrotka wirginijska, turzyca, ubiorek wiecznie zielony, zawciąg, żurawka). Podziału dokonujemy w dniu bez opadów. Podłoże do którego trafiają młodziki z podziału powinno być wypielone, żyzne, drożne i o odpowiednim dla konkretnej rośliny stopniu wilgotności.

 

 

Sadzenie bylin, drzew i krzewów (owocowych i ozdobnych)

7. Sadzenie bylin/drzew/krzewów (owocowych i ozdobnych). Sadzenie wymienionych roślin możemy prowadzić do pierwszych jesiennych przymrozków, jednak warto to zrobić szybciej, aby rośliny miały więcej czasu na ukorzenienie się 'zadomowienie' przed nadejściem wymagającej dla niej zimy. Sadzimy wyłącznie rośliny zdrowe takie, które nie noszą znamion chorobowych. Podłoże powinno być wypielone, przekopane i wygrabione z odpowiednią ekspozycją dziennego światła i przestrzenią do witalnego rozwoju roślin. Gleby słabsze należy wcześniej wzbogacić - nawozami naturalnymi, albo specjalistycznymi dedykowanymi konkretnej grupie roślin. Sadzimy w tym czasie z owocowych: agrest, grusze, jabłonie, maliny, porzeczki, leszczynę. Zaś z ozdobnych: barwinek, berberysy, bergenia, bodziszki, brunnera, bukszpan, cyprysiki, czeremchę, dąb czerwony, funkie, gęsiówka, jałowce, klon jawor, klon zwyczajny, krwawnik, laurowiśnie, ostrokrzewy, skalnice, turzyce, żagwin ogrodowy, żywotniki.

                                  To dobra pora na sadzenie roślin żywopłotowych, takich jak: ligustr pospolity, porzeczka alpejska, trzmielina europejska. Często kupuje się je i sadzi z tak zwanym gołym korzeniem. Należy zadbać, aby te części roślin przed posadzeniem nie zasychały (zakupić w worku foliowym, przetrzymywać maksymalnie przez kilka dni w wiadrze z wodą). W dniu sadzenia należy skrócić najdrobniejsze korzenie o o koło 0.15 metra, a także zredukować o 1/3 roślinom 'fryzurkę'. Zabieg ten da większe możliwości regeneracyjne dla brył korzeniowych, które porządnie się ukorzenią, a to co nad ziemią będzie miało bardziej bogaty pokrój. 

Rośliny zakupywane w donicach ze szkółek z dobrą renomą, posiadają witalnie rozbudowane bryły korzeniowe, więc szybciej 'przyjmą się' na nowej miejscówce. Tak będzie pod warunkiem, że wytyczony teren będzie spełniał ich oczekiwania (uwarunkowania świetlne, glebowe,wodne).

 

Zbiór kwiatów, kłosów zbóż oraz ziół  do zasuszenia ( foto )

8. Zbiór kwiatów, kłosów zbóż, ziół oraz ździebeł traw do zasuszenia.  Nadal przez kilka najbliższych tygodni dobry czas na zbiory tego dobra. Dzięki temu nie przeminie wraz z ciepłymi miesiącami, a będzie służyć nam jeszcze przez długi czas spełniając wiele funkcji. Nie tylko tę podstawową zdobniczą, (suszki w bukietach, wianki). Zawieszone w pomieszczeniach wydzielając delikatną woń/dodatkowo mogą być umoczone w olejkach, wtedy odstraszą owady, a w płóciennych woreczkach w szafach odstręczą mole i nadadzą ubraniom przyjemnego zapachu (jaśminowego, lawendowego, majerankowego, miętowego, różanego, szałwiowego, tymiankowego). Świat przypraw, to już nie tylko odległa egzotyka. Tak jest od kiedy w przydomowym ogrodzie doceniane rodzime zioła, których walory smakowe i zapachowe możemy w kuchni i w domowej apteczce wykorzystywać praktycznie przez cały rok. Spacer na polu, łące, czy w przydomowym ogrodzie, to sprzyja wyborowi jak najpiękniejszych roślin. W jaki sposób je zbierać? Jakimi technikami zasuszać? Wszystkie informacje - klik tutaj. 

 

 

Zbiór i przechowywanie nasion

9. Zbiór i przechowywanie nasion z roślin jadalnych i z ozdobnych. Dla nas zbiór tego dobra, w słoneczne jesienne dni z roślin jadalnych i ozdobnych, to wiele korzyści zdrowotnych, jak i ekonomicznych. Zbieramy nasiona kwiatów jednorocznych i wieloletnich (byliny, krzewy) oraz niektórych z warzyw i owoców. Zerwane w owocostanach/niełupkach nasiona należy wyłuskać, przebrać i dosuszyć w przewiewnym miejscu. A następnie odpowiednio je zabezpieczyć, aby zachowały swoją przydatność do czasu, aż po nie sięgniemy przed rozpoczęciem kolejnego sezony wegetacyjnego. Przykłady roślin, z których zbiór nasion, informacje w jakich warunkach je zbierać i przechowywać - tutaj. Co nieco przykładów roślin ozdobnych:  aksamitki, cynie, jeżówka purpurowa, kleome, kosmosy, maki, malwy, miesięcznica dwuletnia, nachyłek, nagietki, nikadra miechunkowata, onętki, rudbekii, słoneczniki, szałwia. Przykłady roślin owocujących: ogórki, papryka, pomidory. Tak, z botanicznego punktu widzenia ogórek i pomidor, to owoce.

 

 

Jesienne przycinanie niektórych z krzewów i z drzew (rośliny jadalne, rośliny ozdobne)

10. Przycinanie niektórych z krzewów/drzew owocowych, które zakończyły owocowanie oraz  niektórych z krzewów/drzew ozdobnych, które zakończyły kwitnienie oraz niektórych z tych tworzących formowane żywopłoty. Najczęściej prześwietlamy i skracamy co nieco 'fryzurki' krzewom/drzewom które owocowały, bądź kwitły latem. Cięcie przeprowadzamy przy sprzyjającej aurze (ciepłej, słonecznej), by rany po cięciu zdążyły się zabliźnić przed nadejściem trudniejszych warunków pogodowych. Miejsca po większych cięciach smarujemy maścią ogrodniczą, albo innym środkiem, który ma za zadanie uchronić rośliny przed chorobami grzybowymi.

                                 Przy okazji, to dobry moment, aby z pni/podkładek pousuwać 'wilki'. Rośliny starsze, odmładzamy wycinając po jednym/po dwa rocznie najmniej kwitnących/owocujących pędów. Należy doczytać, u których gatunków robimy to pierwszej połowie jesieni, a u których w przedwiośniu. Przykłady roślin, które należy przyciąć jesienią: agrest, niektóre z gatunków jabłoni, jeżyny, lawenda wąskolistna, porzeczki zwyczajne, róże parkowe, róże pnące, topole, niektóre z gatunków wiciokrzewów i winorośli,  Uwaga! Każda z tych roślin ma swoje tempo wzrostu, rządzi się swoimi prawami w uprawie. Dlatego przed cięciem każdej z nich, jeśli nie mamy doświadczenia, warto doczytać czy to właściwy czas na przycinanie 'fryzurki, o ile można skrócić pędy tej konkretnej oraz czym jest cięcie prześwietlające, odmładzające. 

 

 

Jak dbać jesienią o trawnik?

11. Jak dbać jesienią o trawnik ? Prace pielęgnacyjne trawnika o tej porze roku nie powinny być zaprzestane. Liście, które na niego opadną, zaczną gnić, więc one i wytwarzana materia organiczna wokół/z nich regularnie powinny być wygrabiane. Jeśli tego nie zrobimy w odpowiednim czasie, zniszczą zielone trawiaste poletko i jego odbudowanie pochłonie cały kolejny sezon (frustracja, czas, finanse). Do połowy października można oczyszczać, wyrównywać i wysiewać mieszanką traw 'wyłysiałe placki' Jeśli trawnik 'odwiedzili' kret, albo nornica, będą nierówności, należy najpierw wykonać walcem ogrodowym wałowanie trawy, a dopiero później zająć się kolejnymi etapami pielęgnacji, albo przy wielu kretowiskach, reanimacją tej zielonej przestrzeni. 

                               Nadal regularnie kosimy trawnik z tym, że przy ostatnim cięciu tak formujemy 'fryzurkę', aby źdźbła pozostały z długością 8 do 10 centymetrów. Ten zabieg będzie miał korzystny wpływ na ich zimowanie. Używamy nawozu wieloskładnikowego o krótkoterminowym działaniu dedykowany uprawie trawników, który nie zawiera azotu. Ilość, częstotliwość dostaw - według informacji na etykiecie. Gdy długi okres bez opadów, trawnik nawadniamy.

 

 

Wygrabianie liści i plewienie chwastów

12. Wygrabianie liści i plewienie chwastów. Opadnięte liście, to rozkładająca się roślinna materia. Na pewno one przez długi czas na trawniku, czy w oczku wodnym, to nic dobrego. Zresztą w niektórych innych miejscach ogrodowych, również. Robimy porządek, wygrabiamy je i niezdrewniałymi pędami, gdy u którejś rośliny była 'przycinana fryzurka' wrzucamy do kontenera na zielone, albo do kompostownika (tam nie powinny trafić liście dębu, które zawierają garbniki, a te w składzie kompostu niekorzystnie oddziaływałyby na inne rośliny). 

                               Chwasty nie są wybredne, nieusuwane z korzeniami, odrastają/wyrastają/rozsiewają się na rabatach pomiędzy roślinami ozdobnymi, na grządkach z warzywami oraz na trawnikach. Zagłuszają uprawiane rośliny, które muszą konkurować z nimi o substancje odżywcze i o wodę, często przerywając tę nierówną walkę. Ekologiczna uprawa, to bez stosowania pestycydów, wyłącznie praca rąk i pomocnych narzędzi. Wypielona przestrzeń pomiędzy roślinami, to również niezbrylona ziemia, która w odpowiednio drożny sposób przyjmuje deszczówkę/podlewanie i zachowuje rezerwy wody na okoliczność czasowych przesuszeń nie szkodząc przy tym częściom podziemnym uprawianych przez nas plantów. Do zadbanego przez cały sezon ogrodu, przy pieleniu doskonale sprawdza się graca duńska - co dwa, trzy tygodnie podważamy nią niewielkie chwasty, wygrabiamy z nich miejscówkę

                     Plewienie wschodów z niedawno wysianych nasion warzyw ozimych, czy młodych sadzonek, będzie łatwiejsze, gdy ulokujemy je w rzędach, gdzie odpowiedni rozstaw. Przy większych roślinach, atakowanych przez głęboko zakorzeniające się chwasty, niezbędne będą narzędzia, które zielsko wyeliminują w całości.

 

 

Nawożenie roślin w pierwszej połowie jesieni

Naturalne techniki nawożenia roślin ozdobnych i jadalnych ( foto )

13. Nawożenie/dokarmianie roślin Z nawozów kupnych, przeznaczonych do dokarmiania bylin, krzewów i drzew ozdobnych, stosujemy te o krótkim czasie rozkładu. Takie mieszanki nie powinny w swoim składzie zawierać azotu. Rośliny powinny przygotowywać się do nadejście trudnych zimowych warunków, a nie wchodzić na wysokie obroty ze wzrostem, czy zawiązywaniem pąków. Części te są przecież najwrażliwsze na niskie temperatury. Przemarznięte planty w kolejnym sezonie skoncentrują się na walce o przetrwanie, a nie na witalnych odsłonach. U zakupionych, częstotliwość dostaw i dawkowanie, według informacji podanych na etykietach. 

                               Z naturalnych w zupełności wystarczą naturalne techniki wzbogacania gleby, czyli podsypywanie, czy obkopywanie roślin kompostem, przekompostowanym obornikiem, przekompostowane liście (za wyjątkiem dębowych), a także podlewanie rozcieńczonymi z wodą gnojówkami (z żywokostu, z pokrzyw, z czosnku).  To bardzo dobry pomysł - o tej porze roku przekopanie gleby przekompostowanym, bądź granulowanym obornikiem bydlęcym. Tam, gdzie wiosną zostaną wysiane/posadzone rośliny jadalne oraz rośliny ozdobne. Taki obornik ma wystarczająco dużo czasu, by powoli zaszły w nim przemiany fizyko-chemiczne, (aby się rozłożył i stał przyswajalny dla roślin).

 

 

Podlewamy rośliny ogrodowe

14. Brak równowagi hydrologicznej, dodatkowe dostawy wody. Niedobór wody odbija się niekorzystnie na pokroju wszystkich roślin - tych uprawianych w gruncie i tych prowadzonych w donicach. Karłowy wzrost, minimalne, całkowicie zahamowane wzrostu, obumarcie rośliny - to skutek przesuszenia bryły korzeniowej. Nie ma hydrologicznej równowagi wody w podłożu, dlatego przy długich bezdeszczowych okresach, również jesienią należy się po ogrodzie przewędrować z konewką/z wężem ogrodowym. Wówczas podlewamy rośliny w godzinach południowych, albo popołudniowych. Rano i wieczorem woda może wyziębić dodatkowo podłoże, co planty oprotestują spadkiem formy. 

Rośliny trwałe niezimujące na zewnątrz ( foto )

15. Przeniesienie pod dach roślin trwałych, które nie zimują na zewnątrz. W pierwszej połowie jesieni już na zewnątrz niewiele doniczkowców z mieszkania, które pławiły się w słonecznych kąpielach na letnisku/na tarasie. One i te ogrodowe, które nie zimują w gruncie przenosimy pod dach. Niektórym roślinom będą służyły temperatury pokojowe i jasna ekspozycja, innym nieogrzewane zimą pomieszczenia (powyżej 6°C) z dostępem do dziennego światła/lub bez. Roślin zimozielonych nie przechowujemy w miejscach, gdzie nie ma dostępu do słoneczka. Dbamy pod dachem o naszych zielonych przyjaciół, dostarczając im regularne dostawy wody, a niektórym również nawozy zasilające, wszystko zgodne z ich potrzebami. Woda zawsze powinna być w temperaturze zbliżonej do tej, jaka panuje w otoczeniu roślin. Niektóre z przeniesionych plantów będzie trzeba przyciąć już jesienią, inne wiosną, bo aktualnie kwitną, albo zawiązują owoce. Podobnie z przesadzaniem do świeżego niewyjałowionego podłoża. O każdym gatunku należy doczytać. Tutaj informacje i przykłady 103 gatunków roślin, które w naszym klimacie nie zimują na zewnątrz - klik. 

Oczyszczenie oczka wodnego/ogrodowego stawu

16. Oczyszczenie oczka wodnego/ogrodowego stawu. Ogród wodny w naszej zielonej przestrzeni, to urozmaicenie gatunków roślin, a dla tych rosnących już w jego bliskości, dostęp do większego stopnia wilgotności powietrza. Podobnie, jak tradycyjny ogród i ten, związany ze środowiskiem wodnym, wciąż ewoluuje i, aby cieszyć się jego pięknem, należy wykonać tam pewne konkretne prace. Jesienią wyciągamy z wody  rośliny, które  w niej nie zimują, ponieważ przemarzłyby. Niektóre z nich należy je oczyścić i przenieść do piwnicy. Inne natomiast włożyć na większą głębokość, te przezimują pod taflą wody. Sprawa podstawowa, w oczku wodnym nie ma miejsca na zbyt dużo roślin. Przez jesień i zimę lustro wody powinno być wolne od nich w 2/3. Trujące gazy, muszą mieć ujście, poza tym te rośliny, które teraz głębiej pod wodą muszą mieć choć odrobinę prześwietlonego przez wodę dziennego światła. Poza tym, a może przede wszystkim, dzięki oczyszczeniu oczka ze szczątków rozkładającej się roślinnej materii (w tym opadłych liści), woda nie będzie mętna oraz nie zaczną na potęgę wytwarzać się brzydko pachnące glony, od których  rośliny ozdobne zazwyczaj chorują (zaczynają się ich procesy gnilne).

 Uprzątnięcie przestrzeni balkonowych i tarasowych. Wyczyszczenie i zadekowanie narzędzi ogrodowych

17. Uprzątnięcie przestrzeni balkonowych i tarasowych. Wyczyszczenie i zadekowanie narzędzi ogrodowych. W pierwszej połowie jesieni być może będzie jeszcze kilka dni, które będą sprzyjały rodzinnym spotkaniom i posiłkom na zewnątrz. Trzeba jednak liczyć się z tym, że zbliża się czas, aby zacząć zabezpieczać okryciami na zewnątrz,  albo przenosić pod dach/na strych/do piwnicy/ do garażu meble ogrodowe. Drewniane elementy pozostawione na zewnątrz, powinny zostać zaimpregnowane. Oczyśćmy balkony i tarasy ze zbędnych przedmiotów. W czasie jesiennych wietrznych, bądź deszczowych dni, nic nie zacznie nadgniwać, zmieniać miejsca położenia, czy stwarzać niebezpieczeństwo na dzieci. Uporządkowana przestrzeń sama w sobie jest najlepszą motywacją do realizowania w niej kolejnych kreatywnych rozwiązań.

                                      W miejscu na narzędzia ogrodowe, także powinien panować ład. Bez względu na to, czy to jest niewielka skrzynka, składzik, czy wytyczona w pomieszczeniu gospodarczym/garażu dość spora przestrzeń. Wyczyszczone i położone/ustawione na 'swoim miejscu' narzędzia, to przekłada się na nietracenie czasu w bałaganie i na dłuższą dla nas bardzo dobrą funkcjonalność tych przedmiotów. W czasie porządków również ocenimy, które narzędzia już się wysłużyły, a i też jakie po raz pierwszy można/trzeba dokupić.

Ochrona roślin przed przemarzaniem

18.  Ochrona roślin przed przemarzaniem. W drugiej połowie października 'nowinki ogrodowe' jak i zadomowione wieloletnie rośliny, które należą do grupy tych wrażliwszych, należy zacząć podsypać niewielkimi kopczykami ziemi (około 15 centymetrów), które przez zimę będą stanowiły kołderkę, a wiosną bez trudu je rozsuniemy. Osłonę także mogą stanowić szyszki, stroisz, czy specjalne stworzone do tego celu słomiane maty. Niektóre rośliny trzeba będzie owinąć tworząc 'wrzeciono', inne 'obudować' styropianem, bądź kartonem (bananowce), a część z ogrodowych sukulentów osłonić umocowanymi do podłoża plastikowymi przezroczystymi pudełkami, bądź stworzyć nad nimi daszek (przypołudniki, lewizja, opuncja). Wówczas, przy przepuszczalnym podłożu, niezastająca w katach liści woda, nie będzie zamarzała, nie dojdzie do procesów gnilnych i do przemarznięć. Jeśli  do jakiegoś drzewka/krzewu używamy osłony, wykorzystajmy drobno oczkowaną siatkę, zapewni ona ochronę przez przemarzaniem, a jednocześnie niezakłóconą niczym cyrkulację powietrza. Rośliny doniczkowe pozostawione na zewnątrz, powinny pozostać w pojemnikach dostosowanych do warunków zimowych z odpływem, (drożna droga do wypustu nadwyżek deszczówki).

 

Domki dla owadów (drewno, glina) ( foto )

19. Tworzenie przyjaznych miejscówek, w których schronią się owady i ptasi ogrodowi przyjaciele. Domki dla owadów w ogrodowych przestrzeniach, to nasz ukłon w stronę przyrody. To świadome świadectwo tego, że jesteśmy częścią ekosystemu, gdzie potrafimy dbać nie tylko o własne dobro, ale również o te malutkie stworzenia, które w zimowych uwarunkowaniach doświadczają trudnego czasu. Pszczoły murarki, pszczoły miodne, biedronki, trzmiele, złotooki - przyjazne 'żyjątka'.  Budowa mieszkanek dla owadów, nie musi być skomplikowana, za to bardzo twórcza i dająca wiele satysfakcji. Zaangażujmy w te działania dzieci. Wspólny czas na świeżym powietrzu, nauka współistnienia z innymi stworzeniami, to wszystko już w niedalekiej przyszłości będzie profitowało. Wybieramy materiały drewniane, które są niepomalowane (bez farb, bez lakierów). Najprościej na jakimś podwyższeniu możemy ustawić poziomo kilkanaście gałęzi, nie będą zamakały i zagniwały od spodu, a pomiędzy nimi insekty z larwami wygodnie się rozlokują. Gałęzie ułożone w piramidki, również będą spełniały tę funkcję. Więcej informacji na temat tworzenia przyjaznych miejsc dla owadów w prywatnych przydomowych ogrodach - klik tutaj. 

                                  Zakup, czy wspólne zbudowanie z dziećmi karmnika - to również okazanie wdzięczności dla ptasich ogrodowych przyjaciół. Ptaki w ogrodzie są bardzo pożyteczne, wyjadają szkodliwe owady, pomagają w rozprzestrzenianiu się roślin (zjadają owocki, trawią, wydalają, bądź przenoszą na upierzeniu nasionka). Karmnik w ogrodzie ustawiony tak, że widać z okna ptasie odwiedziny, to w szare jesienne i mroźne zimowe dni obniżenie poziomu stresu, wprawienie się w dobre samopoczucie, nauka cierpliwości i rozpoznawania tych skrzydlatych ogrodowych gości/mieszkańców

.

 

 

Zbieramy jesienne naturalne ozdoby

20. Zbieramy jesienne naturalne ozdoby, które wykorzystać będziemy mogli w późniejszym czasie do tworzenia ozdób, czy przy kreatywnych zabawach z dziećmi. W dobie internetu, wystarczy kilka minut, aby dowiedzieć się jak pomysłowo stworzyć jesienną kompozycję stroik/bukiet/wianek, czy przy jakich zabawach z liśćmi/kasztanami/szyszkami spędzić miło czas z dziećmi (listne wyklejanki, ludziki z kasztanów i z żołędzi, zwierzątka z liści).

 

 

Przypisy:

Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]

https://www.vip-colors.com/2023/09/sadzenie-roslin-cebulowych-kwitnacych.html

https://www.vip-colors.com/2023/07/rosliny-do-suszenia-jakie-speniaja.html

https://www.vip-colors.com/2022/04/ogrod-naturalne-metody-nawozenia.html

https://www.vip-colors.com/2017/09/zbior-i-przechowywanie-nasion.html

https://www.vip-colors.com/2021/08/rosliny-trwae-niezimujace-na-zewnatrz.html

https://www.vip-colors.com/2020/09/balkon-i-taras-jesienne-kwiaty-oraz.html

https://www.vip-colors.com/2023/01/rosliny-zimozielone-na-niewielki-balkon.html

https://www.vip-colors.com/2022/11/domki-dla-owadow-drewno-glina.html