Vademecum Interesting Plants: Cytisus scoparius - Szczodrzeniec miotlasty, Żarnowiec m.

Szczodrzeniec miotlasty, żarnowiec miotlasty, jako dzikus z moich wspomnień, to słoneczny krzew porastający przydroża i okoliczne pasy granicznych łąk. Rósł tam gdzie sucho, jaki na terenach zielonych, gdzie wyższy stopień wilgotności podłoża. Przez wiele lat raczej nie był to gatunek doceniany jako roślina ozdobna, w tej chwili przeżywa swoją złotą erę. Wiele atrakcyjnych barwnych odmian, a może po prostu dzięki słonecznej wiosennej prostocie, trwałości

Scotch broom.eng

Cytisus scoparius - Szczodrzeniec miotlasty, Żarnowiec miotlasty - Bezembrem

'Hollandia'

i bez dużych nakładów pracy przy uprawie. Przy optymalnych warunkach uprawy gatunek osiąga dość imponujące 'gabaryty', od 1.5 do 2.5 wysokości/szerokości. Dodatkowo w sprzedaży są możliwe do zakupu odmiany, które nadadzą się do uprawy w średnich i w małych ogrodach, tutaj bierzmy pod uwagę wysokość/szerokość pomiędzy 0.8, a 1.5 metra. Ten miotlasty liściasty krzew, charakteryzuje się

obfitą ilością pędów, gdzie większość dość sztywna, a te na obrzeżach delikatnie się przewieszają. Szczodrzeniec ma elegancki, pełen naturalności pokrój, dzięki temu doskonale nadaje się do ogrodów przydomowych, naturalistycznych, do nasadzeń w kompleksach zieleni miejskiej, do tworzenia nieformalnych granic w kilka sztuk, czy jeden egzemplarz z innymi wieloletnimi roślinami, którym odpowiadają podobne warunki uprawy. Każdy z krzewów powinien mieć zapewnioną właściwą przestrzeń do witalnego rozwoju.

Żarnowiec miotlasty dobrze znosi miejskie zanieczyszczenia, a dorosłe dobrze ukorzenione egzemplarze czasowe letnie susze oraz zimową porą niskie temperatury, (młodziki przed zimą należy podsypywać dodatkowym kilku centymetrowym kopczykiem ziemi, który pod koniec marca nie trudno będzie rozsunąć). Także wystarczy wygospodarować odpowiedni kawałek zielonej przestrzeni, aby przez wiele lat cieszyć oczy obfitym wiosennym kwitnieniem tej rośliny. Kwiaty rozkwitają po jednym lub po dwa w kątach liści wzdłuż prawie całych pędów. Pierwsze mogą zacząć zdobić już w połowie

Cytisus scoparius - Szczodrzeniec miotlasty, Żarnowiec m. - Bezembrem

maja, szczytowe kwitnienie na początku czerwca. Pojedyncze będę mogą się okwiecać również we wrześniu. U gatunku charakterystyczne dla rodzaju kwiatostany w kolorze żółtym, u odmian mogą być cytrynowe, czerwone, różowe, pomarańczowe, bądź dwu-, czy trójbarwne (żółto czerwone, różowo czerwone, żółto cytrynowe, żółto pomarańczowe, żółto pomarańczowo różowe itd.). Duży wybór z kolorystycznej palety, także każdy znajdzie dla siebie coś pięknego. Mamy do czynienia z rośliną miododajną, która w czasie kwitnienia chętnie jest oblatywana przez pszczółki i innych ogrodowych skrzydlatych przyjaciół. Na miejsce przekwitniętych ozdób zawiązują się około pięciocentymetrowe strąki, początkowo zielone, jedwabisto owłosione, później brunatnoczarne, pękające. Nasiona zebrane w słoneczny dzień, powinny być wysiane bezpośrednio do gruntu do końca jesieni; można je zebrać do końca lipca. (Niezbędny proces stratyfikacji). Inne sposoby pozyskiwania młodzików, to przez sadzonki półzdrowniałe, albo najprostszą drogą, czy li przez odkłady - najniższe z pędów wiosną dociskamy do podłoża do połowy obsypujemy ziemią, następnej wiosny oddzielamy ukorzenione od rośliny macierzystej i lokujemy w nowej miejscówce.

Kupując sadzonki, warto to robić od kwietnia do końca września. Wówczas nie narazimy roślin na przemarznięcie i damy im wystarczająco dużo czasu, aby zdążyły się zadomowić na stałym miejscu przed nadejściem trudnych zimowych uwarunkowań.

Cytisus scoparius - Szczodrzeniec miotlasty, Żarnowiec miotlasty - Bezembrem

Miejsce nasadzeń w ekspozycji jasnej, która zimą jest osłonięta od mroźnych wiatrów. Gleby 'ciepłe', piaszczyste, optymalna do obfitego pokroju ziemia ogrodowa o pH lekko zakwaszonym, gdzie stały umiarkowany stopień wilgotności. Brak zastającej wody, brak przemarznięć brył korzeniowych zimą. Panuje brak hydrologicznej równowagi, więc nie pozostawiajmy szczodrzeńca miotlastego samemu sobie - latem w czasie upałów i w bezśnieżne zimy, nie obędzie się bez dodatkowych wędrówek z konewką. Zimą, wodę w temperaturze zbliżonej do tej jaka panuje w otoczeniu roślin dostarczamy w bezmroźny dzień w południe; latem rano, albo pod wieczór. Zalecane ściółkowanie - ta warstwa zimą to kołderka chroniąca części podziemne przed przemarzaniem, natomiast latem zmniejszy się dzięki niej wyparowywanie wody, no i odpada nam odchwaszczanie.

Gleby uboższe w substancje odżywcze, 'dokarmiamy'. Warto, wówczas będzie bardziej bogaty i pokrój rośliny i jej kwitnienie. Korzystajmy z nawozów wieloskładnikowych przeznaczonych dla krzewów kwitnących, (dawkowanie, ilość według wskazówek na etykiecie). Jeśli prowadzimy ekologiczną zieloną przestrzeń, wtedy warto wykorzystać którąś z naturalnych metod nawożenia. Na przykład, wczesną wiosną obkopujemy pobliże krzewu kilkoma, kilkunastoma niezbyt głębokimi dołkami, które wypełniamy przemieszanymi ze świeżą ziemią kompostem. Zaś w sezonie podlewając inne rośliny i jego podlewamy rozcieńczonymi z wodą gnojówkami z czosnku/żywokostu/pokrzyw.

Słoneczne kwiaty zebrane z dzikusów, doskonale nadawały się i nadają do 'sypania' w czasie chrześcijańskiego czerwcowego święta. Pędy żarnowca są dość wiotkie/elastyczne, jeszcze nie tak dawno temu robiono z nich wczesną wiosną, bądź na początku jesieni miotły, (stąd charakterystyczny przydomek dla tego gatunku). Mój dziadziuś rok rocznie do ogarnięcia podwórza robił miotły z młodych wierzbowych pędów (z wikliny), gdyż takie zmiotki były trwalsze.