Urtica dioica - Pokrzywa zwyczajna - Grote brandnetel

                                    Pokrzywa zwyczajna, poza tym, że jest jest rośliną leczniczą, kosmetyczną, jadalną i paszową, to również nieokiełznane pole do epickich bitew. Kijem po pokrzywach i od razu świat dziecięcej przygody nabierał rumieńców, czasami również tych od pokrzywowych poparzeń, co rodzice, czy dziadkowie tłumaczyli z uśmiechem, że 'to wyjdzie Ci na zdrowie'.

                                                                       Stinging nettle.eng

Urtica dioica - Pokrzywa zwyczajna - Grote brandnetel

Gatunek bardzo zmienny pod względem wielkości, kształtu liści i kwiatostanów oraz stopnia owłosienia. Istotny wpływ na morfologię roślin ma 'miejscówka' na której rośnie. Siedliska ruderalne, chaszcze , obrzeża lasów liściastych i borów, nad brzegami strumieni, na poboczach. Tam, gdzie pokrzywy, tam wysoka zawartość azotu w glebie, (taka 'naturalna' wskazówka).  Wysokość docelowa roślin, w zależności od uwarunkowań od 0.3 m do 1.5 m, zdarzają się takie zbiorowiska, gdzie

Erigeron karvinskianus - Przymiotno Karwińskiego - Muurfijnstraal

                                            Przymiotno Karwińskiego, doskonale odnajdzie się, gdzie ogród skalny, ogród wiejski, ogród nowoczesny, ogród śródziemnomorski i nasadzeniach pojemnikowych wyeksponowanych na słonecznych miejscówkach. To bylina z długim i bogatym kwitnieniem. Pełne wdzięku i naturalności kwiatuszki, podbijają wiele serc. Podobne w wyglądzie do naszych rodzimych stokrotek, nazywane są (stokrotkami hiszpańskimi). U gatunku, drobne języczkowate kwiaty są jasne, 

u odmian mogą być  również w jaśniejszym, albo w ciemniejszym różu.

                                                                    Mexican fleabane.eng

Erigeron - Przymioto - Fijnstraal
Erigeron karvinskianus  - Przymiotno Karwińskiego - Muurfijnstraal
'Profusion'

 

Przy optymalnych warunkach uprawy, część pędów osiagnie wysokość pomiędzy 30, a 50 centymetrów, a część będzie delikatnie pokładała, (stąd pomysł na wykorzystanie rośliny w ogrodach wertykalnych, na murkach, schodach, albo w wysokich pojemnikach, gdzie niektóre jej części będą 'romantycznie' się przewieszały. Luźny pokrój; gdy powiew wiatru, eteryczne poruszenia.

Fallopia aubertii - Rdestówka Auberta - Chinese bruidssluier

                                            Rdestówka Auberta,   latem to kwietne wieczorne 'pachnidełko', które ma ogromne ambicje wspinaczkowe, od 6 nawet do 12 metrów. Byle miał po czym sięgać chmur - ściana domu, murowany płot, specjalne podpory, po drzewie - wszędzie tam utoruje sobie drogę ku podbojowi nowego terytorium. Jeden egzemplarz, gdy 'za małego' wiosną przycinany, może zostać poprowadzony na szerokość do 6-7 metrów.

                                                         Polygonum aubertii.eng

Fallopia aubertii - Rdestówka Auberta, Rdest Auberta - Chinese bruidssluier

To roślina, która trafiając na podatny grunt, szybko prześcignie wiele pobliskich nie tak silnych jak ona. Wówczas, metr po metrze odbierze im dostęp do dziennego światła oraz większość substancji odżywczych z gruntu. Należy dobrze rozważyć, gdzie i w jakim celu chcemy wykorzystać tę zdobniczą roślinę. Czy dysponujemy odpowiednią miejscówką, czy utrzymanie takiego 'żartego' pnącza na niewielkiej ogrodowej przestrzeni, nie osłabi pozostałych roślin.
Z jesiennego wysiewu nasion, kolejnego lata roślina może osiągnąć ponad 3 metry! Podobnie

Chelone obliqua - Żółwik ukośny - Schildpadbloem

                                     Żółwik ukośny,to nadal rzadko spotykana bylina. Dzięki temu, a przede wszystkim dzięki wyjątkowej urody i kształtów kwiatostanom, roślina ta jest pożądana w wielu zielonych przestrzeniach. Kwitnienie od połowy sierpnia do pierwszych jesiennych przymrozków, czyli większość okresu wtedy, gdy w naszych ogrodach już niewiele kolorowych akcentów.

                                                          Pink turtlehead.eng

Chelone -  Żółwik - Chelone. nl

Chelone obliqua -  Żółwik ukośny - Schildpadbloem

W pierwszej fazie różowe, u innych odmian białe, albo kremowe kwiatuszki, przypominają kształtem wychodzącego ze skorupy żółwia, (nawiązanie do nazwy), przed samym przekwitnięciem w pełni otwierają się. Ozdobne, miododajne, więc 'przyciągną' do ogrodu wielu skrzydlatych małych przyjaciół, którzy przy okazji zapylą inne kwitnące rośliny.
                                        Część podziemną stanowi rozrastające się podziemne kłącze. Nie jest ono

Lysimachia clethroides - Tojeść orszelinowa, gęsia szyjka - Wederik (soort)

                                 Tojeść orszelinowa, potocznie nazywana (gęsią szyjką),  to zdecydowanie nietrudna w uprawie roślina. Jej walory zdobnicze oczarowują rzesze miłośników ogródkowej elegancji. Takie urocze 'stado gąsek' doskonale będzie odcinało się na zielonym tle trawy, bądź krzewów, (również tych o ciemniejszych liściach). Kłączowa bylina, która, gdy nie trzymana w ryzach, całkiem nieźle radzi sobie z podbojem nowych terenów.
                                                           Gooseneck loosestrife.eng

Lysimachia  - Tojeść - Wederik

Lysimachia clethroides - Tojeść orszelinowa, gęsia szyjka - Wederik (soort)

'Autumn snow'

Kagańcem może być metalowa obroża, albo wkopana w ziemię szeroka donica bez dna.
Gatunek ten najprościej rozmnożyć z części kłącza z oczkiem pędowym, można również przez wysiew nasion. Wyrastające z podziemnej części pędy są ulistnione. U gatunku, lancetowate liście zielone, u odmian mogą być zielone z jasnymi marginesami. Na jesieni części te przebarwiają się na rdzawy kolor. W takiej wyrazistej barwie mogą utrzymywać się przez całą zimę, dlatego

Euphorbia x martinii - Wilczomlecz martinii - Wolfmelk (soort)

                                    Wilczomlecz martinii, jest mieszańcem dwóch gatunków tego rodzaju.
(E. amygdaloides × E. characias subsp. characias) - z tego połączenie w południowe części Francji powstało pierwsze naturalne siedlisko tej rośliny.Walory zdobnicze (u odmian wielobarwne liście, kwiatostany 'rozjaśniające' otoczenie) oraz fakt, że mamy do czynienia z rośliną wieloletnią - to wszystko składa się na jego coraz większą popularność w ogrodniczym środowisku. Nadaje się do prowadzenia nie tylko bezpośrednio w gruncie, ale również w pojemnikach, (te z odpływem, o odpowiedniej grubości ściankach, aby zapewnić w czasie zimy bryle korzeniowej ochronę przed przemarzaniem).

                                                                     Martin’s spurge.eng

Euphorbia - Wilczomlecz - Wolfsmelk

Euphorbia x martinii - Wilczomlecz martinii - Wolfmelk (soort)

'Ascot rainbow'

Egzemplarz, który ma możliwość wzrastać, gdzie optymalne warunki do jego uprawy, w zależności od odmiany, osiąga wysokość pomiędzy 35, a 45 centymetrów; jeśli chodzi o szerokość, do tych wymiarów dodajmy mniej więcej 10 do 15% ekstra.
Wilczomlecz martinii, jest rośliną, która swoje kwietne walory odsłania wiosenną porą. Pierwsze słoneczne kwiatuszki mogą się pojawić już pod koniec kwietnia, a cały zdobniczy spektakl trwać

Penstemon digitalis - Penstemon palczasty

                                             Penstemon palczasty, p.naparstincowaty - jest przykładem kolejnej z bylin, która spełni wygórowane oczekiwania po względem funkcji zdobniczych w wielu fasadowych, przydomowych, czy miejskich ogrodach oraz na kwietnych łąkach. Roślina może być również prowadzona w uprawie pojemnikowej, (wówczas donica z odpływem o odpowiedniej grubości ściankach, które zapewnią plantowi w czasie zimy ochronę przed przemarzaniem).

                                                                  Foxglove beard-tongue.eng

Penstemon digitalis - Penstemon palczasty - P. digitalis.nl

'Blackbeard'

                           Penstemon palczasty, to prawdziwy roślinny kameleon. Z początkiem wiosny zaczyna rozrastać się kępa młodych zielonych listków, które z czasem zaczynają się wybarwiać na kolor bordowy, albo jak w przypadku odmiany 'Blackbeard' na czekoladowy.
W czerwcu ponad kępę liści wyrastają ciemno , bądź bordowo nabiegłe pędy, a  z początkiem lipca

Hemerocallis - Liliowiec - Daglelies

                              Liliowiec, dziennica - w naszym ogrodzie, przy odpowiednich warunkach uprawy, to wieloletnia kwitnąca bylinowa ozdoba. Wybór pośród kwiatów jednobarwnych, dwu-, bądź trójbarwnych, gdzie sześć płatków u każdego z nich w bardziej wąskim, bądź pełniejszym wydaniu. Kwiat jednego dnia, ale w niezliczonej ilości kolejnych i kolejnych. Każdy ogród, fasadowy, duży, czy ten miejski - zyskują na obecności tej pięknie, naturalnie prezentującej się rośliny.

                                                                      Daylily.eng

Hemerocallis ×hybrida -  Liliowiec ogrodowy - Daglelies

  'Frans hals'

Najczęściej w naszych zielonych przestrzeniach uprawiany jest liliowiec ogrodowy. To grupa mieszańców, spośród której wybieramy te kolory i kształty kwiatostanów, które nas oczarowują najbardziej. Z liliowców możemy stworzyć monotematyczną plamę (jedno, bądź wielobarwną); wkomponować je z innymi roślinami w bylinową rabatę, (środkowe piętro); stworzyć

Melittis melissophyllum - Miodownik melisowaty - Bijenplan

                                 Miodownik melisowaty -  to urocze dwuwargowe dwubarwne kwiatuszki i pełne soczystej zieleni listki, które swym kształtem bardzo przypominają te, które posiada melisa, (przestaje więc być tajemnicą, dlaczego w nazwie rośliny występuje taki przymiotnik).
Elegancka bylina do przyozdobienia ogrodowych przestrzeni, darmowa pachnąca 'stołówka' dla skrzydlatych przyjaciół,  czy w końcu całkiem niezłe ziółko, jeśli chodzi o działanie antyseptyczne, przeciwgorączkowe, przeciwbiegunkowe, (korzeń i liście - napary, nalewki).

                                                                     Bastard balm.eng

Melittis melissophyllum - Miodownik melisowaty - Bijenplan
'Royal velvet distinction'

Wykorzystując części rośliny dla celów zdrowotnych, pamiętajmy - w sezonie zasilamy je wyłącznie nawozami naturalnymi, (kompost, rozcieńczone z wodą gnojówki z żywokostu, pokrzyw). Natomiast, gdy gatunek prowadzony wyłącznie dla celów zdobniczych, wówczas posiłkujmy się nawozami wieloskładnikowymi dla bylin kwitnących, (częstotliwość, ilość dawek według informacji podanych na etykiecie od kwietnia do momentu rozkwitu ostatnich kolorowych kwiatuszków).
Przy optymalnych warunkach uprawy, kwitnienie ma miejsce od końca maja nawet do połowy

Campanula glomerata - Dzwonek skupiony - Kluwenklokje

                                            Dzwonek skupiony,to nie tylko błękitne kwietne chmurki. Od niedawna na ryneczku również dostępna odmiana o białych kwiatach 'Alba'. Tutaj bardziej stonowana odsłona, ale nadal pełnia wdzięku i naturalności. Rośliny wieloletnie, które przycięte po kwitnieniu wzmocnią swoją strukturę na przyszłe lata, a nieprzycięte, rozsieją się ... czasami na bogato. Nie ma mowy o zbytniej ekspansywności, jednak w następnym sezonie nieoczekiwane młode sadzonki w różnych częściach ogrodu - jak najbardziej.

                                                             Custered bellflower.eng

Campanula glomerata - Dzwonek skupiony - Kluwenklokje
'Alba'

Jako dzikus, gatunek ten reprezentujący rodzinę dzwonkowatych, aktualnie występuje nie tylko w Europie, czy w Azji, ale również na kontynencie Ameryki Północnej. 

U dzwonka główkowatego, pojedyncza, kanciasta wzniesiona, w zależności od warunków uprawy o wysokości pomiędzy 20, a nawet 60 centymetrów. Jest zazwyczaj szaro owłosiona, rzadko

Senecio doria - Starzec (gatunek), (S. doria) - Kruiskruid (soort)

                                    Senecio doria, czyli gatunek z rodzaju starzec, roślina pełna naturalności i słonecznych odsłon. Docelowa wysokość kwitnących egzemplarzy, to pomiędzy 0.7 do 1 metra. Kwitnienie latem, lipiec do połowy września. Kwiatostany żółte, koszyczki. Na metr kwadratowy sadzimy trzy sadzonki. Atrakcyjne są nie tylko miododajne kwiatuszki, ale również niebiesko - zielone skórzaste
                                                                       Senecio.eng

Senecio - Starzec - Kruiskruid

Senecio doria - Starzec (gatunek), (S. doria) - Kruiskruid (soort)

liście. Nie tylko kontrastując podkreślają walory kwiatów, ale same na tle innych roślinnych kolorów posiadają dużą wartość zdobniczą. Pośród tysięcy gatunków rodzaju senecio, ten lubi miejscówki, gdzie jasna ekspozycja, przepuszczalne średnio żyzne podłoże, gdzie jego wilgotność

Tulbaghia violacea - Tulbagia fioletowa - Samenleving knoflook

                                           Tulbagia fioletowa, potocznie nazywana również (czosnkiem afrykańskim), bądź (czosnkiem społecznym) - to roślina o wielofunkcyjnych możliwościach. Zdobi, a dzięki charakterystycznemu zapachowi (miks haszyszu z czosnkiem) odstrasza roślinne szkodniki
i również nadaje się do spożycia. Dzięki swym właściwościom antyoksydacyjnym, antybakteryjnym i antyseptycznym, jest polecanym ziołem. Powinny z jego dóbr korzystać nie tylko osoby, które

                                                        Society garlic.eng

Tulbaghia -  Tulbagia  

 Tulbaghia violacea - Tulbagia fioletowa - Samenleving knoflook

 

zmagają się ze zdrowotnymi dolegliwościami (problemy układów krwionośnego, trawiennego, odpornościowego,choroby onkologiczne), ale również wszyscy ci, którym zależy na prowadzeniu zdrowego trybu życia .
Listki i kwiaty, mają lekko czosnkowy posmak. Możemy je 'pałaszować' na świeżo w sałatkach,

Oxalis purpurea - Szczawik purpurowy - Klaverzuring (soort)

                             Szczawik purpurowy,to wieloletnia roślina zielna, która przy odpowiednim zagospodarowaniu (warunki glebowe, świetlne), może kwitnąć w ogrodowej przestrzeni nawet przez pół roku! Dodatkowo, ten gatunek szczawika 'nie ogranicza się' do zielonych przestrzeni, równie dobrze może być prowadzony w uprawie doniczkowej i zdobić mieszkalne, biurowe,

                                                         Purple woodsorrel.eng

Oxalis - Szczawik - Klaverzuring

Oxalis purpurea - Szczawik purpurowy - Klaverzuring  (soort) 

'Garnet'

czy restauracyjne przestrzenie. Czasami można spotkać się z inną nazwą rośliny - (szczawik trójkątny). Jest ona nieprawidłowa, za to bardzo często z powodu braku wiedzy, nadużywana, tak jakby każdy szczawik mógłby być tym trójkątnym, ponieważ posiada trójlistną
zieloną szatę. A przecież już na pierwszy 'rzut oka' widać różnice w budowie morfologicznej ich

Mentha gracilis - Mięta imbirowa - Gembermunt

                                                  Mięta imbirowa, to mieszaniec międzygatunkowy; jest wynikiem krzyżówki  mięty polnej z miętą zieloną (mentha arvensis x mentha spicata). Zaś co do odmiany 'Ginger' i jej wybarwiających się listków, to już 'czary mary' ze strony botanicznych specjalistów, którzy dbają o to, aby co rusz w sprzedaży pojawiały się atrakcyjne, a dodatkowo również wielofunkcyjne rośliny. Ta hybryda, nie dość, że elegancko się prezentuje, wydziela subtelny imbirowy zapach, to również będzie użyteczna w kuchennych rewolucjach.

                                                           Gingermint.eng

Mentha - Mięta - Munt

Mentha gracilis - Mięta imbirowa - Gembermunt
'Ginger'

Wzbogaci smak warzyw i owoców, (papryka, cytryna, pomidor, bakłażan, szpinak). Stosuje się je również do deserów z czekoladą, jogurtu, twarogu, ziemniaków, zup, sałatek, sosów, potraw duszonych słodkich i pikantnych, herbatek ziołowych. Olejki eteryczne z tej rośliny można wykorzystać do aromatyzowania samodzielnie wykonywanych cukierków, czekolad, nalewek, syropów.  Na pewno, zawartość szklaneczki - listki mięty i letnia woda - to wartościowy trunek, który

Trollius - Pełnik - Kogelboterbloem

                                                 Pełnik, w niejednej, ale w kilku słonecznych odsłonach. W zależności od gatunku, (jest ich 30) i wielu, wielu hybrydowych mieszańców, piękne 'podwójne jaskry' możemy podziwiać w takich kolorach jak: żółty, cytrynowy, złoty, czy pomarańczowy. Wskazane nasadzenie w grupach. Taka jasna kwietna plama, daje bardzo atrakcyjny oddźwięk całej naszej zielonej przestrzeni. Wyraziste kwiatostany zdobią odcinając się od zielonego listnego tła do ostatniego promienia słońca. To byliny, które warto mieć.
                                                              Globeflower.eng

Trollius - Pełnik - Kogelboterbloem

Trollius x cultorum -  Pełnik hybrydowy - Globebloem   

'Cheddar'

O ile większość roślin wieloletnich źle znosi nadwyżki wody z gruncie, tak pełnikom w to graj. Także , jeśli w naszym ogrodzie jest taka miejscówka, to już wiadomo, czym można ją zagospodarować. Bylina kępiasta, kłączowa - tak więc mamy tutaj na myśli ewentualnie lekko podmokły teren, a nie stojącą wodę. Wszystko zagra, gdy od dołu odpowiednia ilość wilgoci, a z góry słonecznych kąpieli. Czyli w bardziej zacienionym stanowisku, gleba powinna być tylko

Erodium pelargoniiflorum,e. triflorum - Iglica pelargoniowa - Reigersbek (soort)

                                     Iglica pelargoniowa, to kolejna z odsłon rodzaju. Do tego czasu, dość rzadko spotykana w sprzedaży, ale na pewno to wkrótce się zmieni - jako atrakcyjny plant, zyskuje co raz większą rzeszę sympatyków.  Nadaje się do przydomowych ogrodów, (monotematyczna 'plama', albo jako jedno z niższych pięter bylinowej rabaty). Doskonale również odnajdzie się jako jeden z głównych elementów wielogatunkowej kompozycji w donicy.

                                                            Erodium.eng

Erodium - Iglica - Reigersbek

Erodium pelargoniiflorum - Iglica pelargoniowa - Reigersbek

Listki, zielone, skrętoległe, pierzasto złożone, z podzieloną blaszką o ogólnym zarysie jajowatym, na brzegach klapy piłkowane. Przy potarciu, wydzielają delikatną przyjemną woń. U niektórych odmian, młode są soczyście jasno zielone, a starzejąc nabierają czerwonych 'rumieńców'. Kwietne ozdoby

Euphorbia epithymoides - Wilczomlecz pstry - Kleurige wolfsmelk

                              Wilczomlecz pstry,  nazywany również wilczomleczem złocistym - to wyjątkowo słoneczna 'podsadkowa' odsłona. Piękny pokaz ma miejsce każdej wiosny, do tego roślina niezbyt wymagająca pod względem uprawy, (przy założeniu, że od samego początku zapewnimy jej odpowiednie warunki); także nic nie stoi na przeszkodzie, aby zaprosić ją do swego ogrodu.

                                                             Cushion spurge.eng

Euphorbia epithymoides - Wilczomlecz pstry - Kleurige wolfsmelk

Jako dzikusa, gatunek możemy spotkać na obrzeżach łąk i pastwisk. Bylinę, wcześniej można było spotkać przede wszystkim w dolinach rzek, jednak dzięki 'pomocy' człowieka, zawędrowała na przydroża, tereny ruderalne, w zarośla, w pobliże dziko rosnących krzewów, na wały rzeczne, wzdłuż linii kolejowych. Niby taka popularna, a jednak tak rzadko spotykana, a jeśli już

Incarvillea Delavayi - Inkarwilla Delavaya - Tuingloxinia

                                Inkarwilla Delavaya, inkarwilla Delavay'a, (letnia gloksynia), (gloksynia gruntowa), to roślina pełna witalności i wiosennego kwietnego kolorytu. Jak co roku również i w tym, do swojej ogrodowej przestrzeni zaprosiłam jedną ogrodniczą nowinkę. Dla mnie to coś nowego, zaś w wielu zielonych przestrzeniach inkarwilla gości od wielu pokoleń. Powiedziała mi o tym inna miłośniczka roślin - widząc jedno ze zdjęć, powróciły wspomnienia ogrodu Jej rodziców, (Krysiu, serdeczne pozdrowienia).

                                                             Hardy gloxinia.eng

Incarwilla - Inkarvillea - Tuingloxinia
Incarvillea Delavayi - Inkarwilla Delavaya - Tuingloxinia
'Snowtop'

Bulwy inkarwilli Delavaya mogą być sadzone bezpośrednio w gruncie, albo w donicy (z odpływem; jeśli pozostanie na zimę na zewnątrz, a nie wkopana do podłoża, musi mieć odpowiedniej grubości ścianki zabezpieczające te podziemne części przed trudnymi warunkami).

Macierzyste tereny rośliny to Chiny, Tybet, Turcja. Na naszej szerokości geograficznej, jej zdobnicze walory możemy wykorzystać w którymś z osłoniętych od wiatru ogrodowych zakątków, albo w uprawie pojemnikowej na podwórzu, tarasie, balkonie.

Schaueria calycotricha

                                                W tropikach i w subtropikach, jej kwitnienie może mieć miejsce nawet trzykrotnie w przeciągu sezonu wegetacyjnego. U nas, ze względu na brak tolerancji temperatur minusowych, schaueria calycotricha  zakwita raz w roku. Można ją prowadzić jako jednoroczną sadząc bezpośrednio w gruncie, albo jako wieloletnią w pojemnikowej uprawie.

                                              Schaueria.eng

Schaueria calycotricha

Wysiew nasion do inspektu w domu, przy temperaturach powyżej 15°C na przełomie lutego i marca. Jasna ekspozycja, przepuszczalne podłoże ze średnim umiarkowanym stopniem wilgotności. Sucha wierzchnia warstwa, nowa niezbyt obfita dostawa wody,(która również zawsze w temperaturze zbliżonej do tej, jaka panuje w otoczeniu roślin). Uszczykujemy po drugiej parze listków,

Asparagus officinalis - Szparag lekarski - Asperge

                                                        Szparag lekarski,dziś w dwóch odsłonach - dekoracyjnej i tej, która jest pożądana w smakowitych kuchennych rewolucjach i ziołolecznictwie. Można więc śmiało napisać, że jest to roślina wielofunkcyjna. Jednak, nie jest to tak, że każdy szparag, który spotkamy w sprzedaży będzie się nadawał i do spełniana każdego z zadań. Pędy tego samego gatunku, ale odmiany, kultywary, gdzie kolory młodych pędów zielone, białe, fioletowe

                                                       Asparagus.eng

Asparagus officinalis - Szparag lekarski - Asperge

- wynik różnych sposobów uprawy. Najpierw zajmijmy się szparagiem od kuchni. W tej odsłonie jest cenionym warzywem, to ze względu na walory smakowe i lekkostrawność; jadalne są młode pędy zwane zwyczajowo szparagami lub wypustkami szparagów.
Odmiana zielonych, ich wypustki wyrastają wysoko nad powierzchnię ziemi i pod wpływem słońca zabarwią się na kolor zielony. Zielone szparagi są najcieńsze ze wszystkich odmian, bardziej