Urtica dioica - Pokrzywa zwyczajna - Grote brandnetel

                                    Pokrzywa zwyczajna, poza tym, że jest jest rośliną leczniczą, kosmetyczną, jadalną i paszową, to również nieokiełznane pole do epickich bitew. Kijem po pokrzywach i od razu świat dziecięcej przygody nabierał rumieńców, czasami również tych od pokrzywowych poparzeń, co rodzice, czy dziadkowie tłumaczyli z uśmiechem, że 'to wyjdzie Ci na zdrowie'.

                                                                       Stinging nettle.eng

Urtica dioica - Pokrzywa zwyczajna - Grote brandnetel

Gatunek bardzo zmienny pod względem wielkości, kształtu liści i kwiatostanów oraz stopnia owłosienia. Istotny wpływ na morfologię roślin ma 'miejscówka' na której rośnie. Siedliska ruderalne, chaszcze , obrzeża lasów liściastych i borów, nad brzegami strumieni, na poboczach. Tam, gdzie pokrzywy, tam wysoka zawartość azotu w glebie, (taka 'naturalna' wskazówka).  Wysokość docelowa roślin, w zależności od uwarunkowań od 0.3 m do 1.5 m, zdarzają się takie zbiorowiska, gdzie

Phlox drummondii - Floks Drummonda - Vlambloem

                                   Floks  Drummonda, znany również pod pospolitą nazwą płomyk letni, to roślina jednoroczna, która na kilku kontynentach gości w ogrodach; jest doceniana za swe kwietne zdobnicze walory, które utrzymują się przez kilka miesięcy. Na zdjęciach gwiazdkowate, zaostrzone płatki.
                                                                       Annual phlox.eng

Phlox drummondii - Floks  Drummonda - Vlambloem

'Cuspidata'

Typowa forma gatunku zakwita w kolorze czerwonym kwiatuszkami zebranymi w wierzchotki. Poszczególne hodowlane odmiany,  mają kwiaty również w innych kolorach: białym, różowym, fioletowym i w różnych odcieniach tych barw podstawowych. U niektórych są kwiaty z oczkiem

Erigeron karvinskianus - Przymiotno Karwińskiego - Muurfijnstraal

                                            Przymiotno Karwińskiego, doskonale odnajdzie się, gdzie ogród skalny, ogród wiejski, ogród nowoczesny, ogród śródziemnomorski i nasadzeniach pojemnikowych wyeksponowanych na słonecznych miejscówkach. To bylina z długim i bogatym kwitnieniem. Pełne wdzięku i naturalności kwiatuszki, podbijają wiele serc. Podobne w wyglądzie do naszych rodzimych stokrotek, nazywane są (stokrotkami hiszpańskimi). U gatunku, drobne języczkowate kwiaty są jasne, 

u odmian mogą być  również w jaśniejszym, albo w ciemniejszym różu.

                                                                    Mexican fleabane.eng

Erigeron - Przymioto - Fijnstraal
Erigeron karvinskianus  - Przymiotno Karwińskiego - Muurfijnstraal
'Profusion'

 

Przy optymalnych warunkach uprawy, część pędów osiagnie wysokość pomiędzy 30, a 50 centymetrów, a część będzie delikatnie pokładała, (stąd pomysł na wykorzystanie rośliny w ogrodach wertykalnych, na murkach, schodach, albo w wysokich pojemnikach, gdzie niektóre jej części będą 'romantycznie' się przewieszały. Luźny pokrój; gdy powiew wiatru, eteryczne poruszenia.

Fallopia aubertii - Rdestówka Auberta - Chinese bruidssluier

                                            Rdestówka Auberta,   latem to kwietne wieczorne 'pachnidełko', które ma ogromne ambicje wspinaczkowe, od 6 nawet do 12 metrów. Byle miał po czym sięgać chmur - ściana domu, murowany płot, specjalne podpory, po drzewie - wszędzie tam utoruje sobie drogę ku podbojowi nowego terytorium. Jeden egzemplarz, gdy 'za małego' wiosną przycinany, może zostać poprowadzony na szerokość do 6-7 metrów.

                                                         Polygonum aubertii.eng

Fallopia aubertii - Rdestówka Auberta, Rdest Auberta - Chinese bruidssluier

To roślina, która trafiając na podatny grunt, szybko prześcignie wiele pobliskich nie tak silnych jak ona. Wówczas, metr po metrze odbierze im dostęp do dziennego światła oraz większość substancji odżywczych z gruntu. Należy dobrze rozważyć, gdzie i w jakim celu chcemy wykorzystać tę zdobniczą roślinę. Czy dysponujemy odpowiednią miejscówką, czy utrzymanie takiego 'żartego' pnącza na niewielkiej ogrodowej przestrzeni, nie osłabi pozostałych roślin.
Z jesiennego wysiewu nasion, kolejnego lata roślina może osiągnąć ponad 3 metry! Podobnie

Sedum sexangulare - Rozchodnik sześciorzędowy - Zacht vetkruid

                                            Rozchodnik sześciorzędowy, jest kolejną z roślin z rodziny gruboszowatych, która doskonale odnajdzie się w słonecznej ogrodowej miejscówce. Wyraźnie odczuwalny brak równowagi hydrologicznej, więc 'rozchodnikowe'zadarniające dywaniki, które zaadoptują się w tych niełatwych uwarunkowaniach, mile widziane.
                                                                      Tasteless stonecrop.eng

Sedum sexangulare - Rozchodnik sześciorzędowy - Zacht vetkruid

                                          
U rozchodnika sześciorzędowego, niezbyt długa łodyga (5 do 15 centymetrów), delikatnie się płoży, co również przekłada się rozrost darni, rezolutny podbój kolejnych centymetrów w ogrodzie.
Mięsiste, kolumnowe, (wałeczkowate); wyrastają w zwartym pokroju, zwykle w 5–6 regularnych rzędach, (stąd nazwa gatunku). Wiosną mają brunatne zabarwienie, potem są

Lobelia erinus - Lobelia przylądkowa, (l. niebieska) - Tuinlobelia

                                         Lobelia przylądkowa, lobelia  niebieska, to nie tylko śliczne 'chmurki' , którymi możemy wypełnić balkonowe, czy tarasowe kwietniki w sezonie. To również roślina, która doskonale sprawdza się w nasadzeniach bezpośrednio w gruncie, (plama kolorystyczna, obrzeża ścieżek, niższe z pięter jednorocznej rabaty). Sama w sobie pełna uroku, świetnie komponuje się z innymi kwitnącymi jednorocznymi. Ze względu na niedostosowanie do temperatur 'na minusie', na naszej szerokości prowadzona jako roślina jednoroczna.
                                                                                    Edging lobelia.eng 

Lobelia erinus - Lobelia przylądkowa, (l. niebieska) - Tuinlobelia

Aktualnie, na rynku ogrodniczym jest możliwość zakupu kilkunastu odmian, które różnią się pomiędzy sobą nie tylko pokrojem (zwarty kulisty, zwarty z dłuższymi zwieszającymi się pędami), ale również kolorami uroczych 'lobeliowych' kwiatuszków. Najpopularniejszy, jest oczywiście niebieski, ale można stworzyć miks, gdzie będą również barwy białe, bordowe, czy lawendowe.
                                          Wczesnowiosenny wysiew nasion w rozsadniku. Nasiona powinny być

Chelone obliqua - Żółwik ukośny - Schildpadbloem

                                     Żółwik ukośny,to nadal rzadko spotykana bylina. Dzięki temu, a przede wszystkim dzięki wyjątkowej urody i kształtów kwiatostanom, roślina ta jest pożądana w wielu zielonych przestrzeniach. Kwitnienie od połowy sierpnia do pierwszych jesiennych przymrozków, czyli większość okresu wtedy, gdy w naszych ogrodach już niewiele kolorowych akcentów.

                                                          Pink turtlehead.eng

Chelone -  Żółwik - Chelone. nl

Chelone obliqua -  Żółwik ukośny - Schildpadbloem

W pierwszej fazie różowe, u innych odmian białe, albo kremowe kwiatuszki, przypominają kształtem wychodzącego ze skorupy żółwia, (nawiązanie do nazwy), przed samym przekwitnięciem w pełni otwierają się. Ozdobne, miododajne, więc 'przyciągną' do ogrodu wielu skrzydlatych małych przyjaciół, którzy przy okazji zapylą inne kwitnące rośliny.
                                        Część podziemną stanowi rozrastające się podziemne kłącze. Nie jest ono

Indigofera heterantha - Indygowiec himalajski - Indigostruik

                                                    Indygowiec himalajski, indygowiec heterantha - obecnie to już nie tylko roślina kolekcjonerska. Z każdym rokiem wysoka dekoracyjność tego krzewu liściastego, zyskuje większe rzesze miłośników, którzy zapraszają go do swoich zielonych przestrzeni. 
Na słonecznej, osłoniętej od silnych wiatrów miejscówce, można wyeksponować indygowy soliter, albo posadzić kilka sztuk, tym samym tworząc nieformalny kwitnący latem 'żywopłot'.
                                                                 Himalayan indigo.eng

Indigofera  - Indygowiec - Indigofera.nl

Indigofera heterantha - Indygowiec himalajski - Indigostruik

W sezonie  'zatrzęsienie' pierzastych jasnozielonych listków oraz kwitnienie od  połowy czerwca do końca sierpnia, (pojedyncze kwietne akcenty nawet do pierwszych przymrozków), to atrakcyjna prezentacja w wybranym ogrodowym zakątku.
Rodzina bobowatych, także  kwiaty motylkowe o specyficznej budowie. Są grzbieciste, zebrane w grona. Działek kielicha jest 5, zrośniętych ze sobą. Płatki korony ustawione w układzie zstępującym (tzn. płatek górny nachodzi na boczne, a te z kolei na dwa dolne) nadają „motylkowaty” pokrój

Lysimachia clethroides - Tojeść orszelinowa, gęsia szyjka - Wederik (soort)

                                 Tojeść orszelinowa, potocznie nazywana (gęsią szyjką),  to zdecydowanie nietrudna w uprawie roślina. Jej walory zdobnicze oczarowują rzesze miłośników ogródkowej elegancji. Takie urocze 'stado gąsek' doskonale będzie odcinało się na zielonym tle trawy, bądź krzewów, (również tych o ciemniejszych liściach). Kłączowa bylina, która, gdy nie trzymana w ryzach, całkiem nieźle radzi sobie z podbojem nowych terenów.
                                                           Gooseneck loosestrife.eng

Lysimachia  - Tojeść - Wederik

Lysimachia clethroides - Tojeść orszelinowa, gęsia szyjka - Wederik (soort)

'Autumn snow'

Kagańcem może być metalowa obroża, albo wkopana w ziemię szeroka donica bez dna.
Gatunek ten najprościej rozmnożyć z części kłącza z oczkiem pędowym, można również przez wysiew nasion. Wyrastające z podziemnej części pędy są ulistnione. U gatunku, lancetowate liście zielone, u odmian mogą być zielone z jasnymi marginesami. Na jesieni części te przebarwiają się na rdzawy kolor. W takiej wyrazistej barwie mogą utrzymywać się przez całą zimę, dlatego

Euphorbia x martinii - Wilczomlecz martinii - Wolfmelk (soort)

                                    Wilczomlecz martinii, jest mieszańcem dwóch gatunków tego rodzaju.
(E. amygdaloides × E. characias subsp. characias) - z tego połączenie w południowe części Francji powstało pierwsze naturalne siedlisko tej rośliny.Walory zdobnicze (u odmian wielobarwne liście, kwiatostany 'rozjaśniające' otoczenie) oraz fakt, że mamy do czynienia z rośliną wieloletnią - to wszystko składa się na jego coraz większą popularność w ogrodniczym środowisku. Nadaje się do prowadzenia nie tylko bezpośrednio w gruncie, ale również w pojemnikach, (te z odpływem, o odpowiedniej grubości ściankach, aby zapewnić w czasie zimy bryle korzeniowej ochronę przed przemarzaniem).

                                                                     Martin’s spurge.eng

Euphorbia - Wilczomlecz - Wolfsmelk

Euphorbia x martinii - Wilczomlecz martinii - Wolfmelk (soort)

'Ascot rainbow'

Egzemplarz, który ma możliwość wzrastać, gdzie optymalne warunki do jego uprawy, w zależności od odmiany, osiąga wysokość pomiędzy 35, a 45 centymetrów; jeśli chodzi o szerokość, do tych wymiarów dodajmy mniej więcej 10 do 15% ekstra.
Wilczomlecz martinii, jest rośliną, która swoje kwietne walory odsłania wiosenną porą. Pierwsze słoneczne kwiatuszki mogą się pojawić już pod koniec kwietnia, a cały zdobniczy spektakl trwać

Sedum dasyphyllum - Rozchodnik brodawkowaty - Vetkruid

                                                 Rozchodnik brodawkowaty, choć niewysoki (dorasta pomiędzy 5, a 10 centymetrów), to roślina pożądana i doceniana. Z roku na rok, coraz bardziej upalne letnie dni oraz brak hydrologicznej równowagi w podłożu - to dla wszystkich gatunków rozchodnika paszport 'do wejścia' w wiele ogrodowych słonecznych zakątków.

                                                   Corsican stonecrop.eng

Sedum - Rozchodnik - Vetkruid

Sedum dasyphyllum - Rozchodnik brodawkowaty - Vetkruid 

'Major'

W tym konkretnym przypadku, należy do walorów zdobniczych doliczyć sezonowe kwitnienie, (na szczytach pędów jasne drobne kwiatuszki) oraz u niektórych odmian wybarwiające się wiosną młode pędy, ( z delikatnego różu, bądź
z czerwonego w zieleń.
                                   Rozchodnik brodawkowaty, doskonale sprawdzi się w nasadzeniach grupowych (9 - 12 sztuk na metr kwadratowy); jego uroda również może być wyeksponowana jako solitera - wtedy przy uprawie pojemnikowej. Donica w czasie ciepłych miesięcy na letnisku, a przed zimą

Penstemon digitalis - Penstemon palczasty

                                             Penstemon palczasty, p.naparstincowaty - jest przykładem kolejnej z bylin, która spełni wygórowane oczekiwania po względem funkcji zdobniczych w wielu fasadowych, przydomowych, czy miejskich ogrodach oraz na kwietnych łąkach. Roślina może być również prowadzona w uprawie pojemnikowej, (wówczas donica z odpływem o odpowiedniej grubości ściankach, które zapewnią plantowi w czasie zimy ochronę przed przemarzaniem).

                                                                  Foxglove beard-tongue.eng

Penstemon digitalis - Penstemon palczasty - P. digitalis.nl

'Blackbeard'

                           Penstemon palczasty, to prawdziwy roślinny kameleon. Z początkiem wiosny zaczyna rozrastać się kępa młodych zielonych listków, które z czasem zaczynają się wybarwiać na kolor bordowy, albo jak w przypadku odmiany 'Blackbeard' na czekoladowy.
W czerwcu ponad kępę liści wyrastają ciemno , bądź bordowo nabiegłe pędy, a  z początkiem lipca

Daboecia cantabrica - Dabecja kantabryjska - Lerse heide

                                             Dabecja kantabryjska, ze swymi charakterystycznymi beczułkowatymi kwiatostanami, które odkrywają swe walory od lipca aż do pierwszych przymrozków, zyskuje coraz większe rzesze sympatyków (czyli również w czasie, gdy w naszych ogrodach już niewiele kolorowych akcentów). Na jej korzyść przemawia również to, że jest zimozieloną krzewinką, także można ją zagospodarować w swoim ogrodzie jako roślinę okrywową.

                                                                        St. Dabeoc's heath.eng

Daboecia  - Dabecja

Daboecia cantabrica - Dabecja kantabryjska - Lerse heide

Wybór spośród kolorów, niewymagająca uprawa. Grupa roślin wrzosowatych, gdzie docelowa wysokość pomiędzy 20, a 45 centymetrów.
W czasie odsłony różowych, a u innych odmian białych, bądź liliowych kwiatuszków, wokół nich duża ilość małych zapylających je skrzydlatych ogrodowych przyjaciół; roślina miododajna.
                                  Warunki uprawy dabecji kantabryjskiej. Ekspozycja w tak zwanym 'jasnym cieniu'. Zbyt nasłoneczniona, bądź zacieniona miejscówka, czy też zbita, jałowa, zbyt mokra gleba

Cymbalaria muralis - Cymbalaria bluszczykowata, lnica b. - Muurleeuwenbek

                                                Cymbalaria bluszczykowata, lnica bluszczykowata, cymbalaria murowa, lnica murowa -to prawdziwy roślinny 'wędrowiec'. 'Łazik' ten potrafi rozrastać się pomiędzy kamieniami, chodnikowymi szczelinami, a także wspinać po murkach i niezbyt wysokich krzewach. Z kolei właściwości zadarniające lnicy bluszykowatej, to dla nas informacja, że na wiele lat nabywamy roślinę,

                                                           Ivy-leaved toadflax.eng

Cymbalaria muralis - Cymbalaria bluszczykowata, lnica bluszczykowata - Muurleeuwenbek

która w zacienionej, tam gdzie niedaleko źródło wody miejscówce, idealnie będzie spełniała funkcję zdobnicza. Niech nas nie zmyli niewielki rozmiar kwiatuszków. Pojawiają się od maja, aż do połowy jesieni i kiedy ta roślina jednoroczna ma zapewnione optymalne warunki uprawy - jest ich wiele. A cóż bardziej uroczego od takiego kwietnego dywaniku nam potrzeba?
Naturalny strumyk, stawek, oczko wodne - wszędzie tam, gdzie panuje wyższa wilgotność powietrza,

Sedum takesimense - Rozchodnik takesimense

Sedum  takesimense - Rozchodnik takesimense
'Atlantis' ('Nonsitnal')

 

                                            Rozchodnik takesimense, ma swoje naturalne siedliska na dwóch wyspach w Korei Południowej.Dodatnie temperatury, słoneczne kąpiele - to jak najbardziej odpowiada temu sukulentowi, który sprawdza się tam w roli rośliny ozdobnej okrywowej, (sezonowo, ponieważ przed zimą

                                                        Ulleungdo stonecrop.eng

Sedum - Rozchodnik - Vetkruid

Sedum  takesimense - Rozchodnik takesimense
'Atlantis' ('Nonsitnal')

części nadziemne zamierają). Roślina posiada mięsiste pędy i listki. Latem na szczytach pędów pojawiają się słoneczne miododajne kwietne ozdoby. Te rośliny w swojej szkółce prowadził Dave Mackenzie - dostrzegł, że pośród nich jest jedna, która bardzo wyróżnia się

Hemerocallis - Liliowiec - Daglelies

                              Liliowiec, dziennica - w naszym ogrodzie, przy odpowiednich warunkach uprawy, to wieloletnia kwitnąca bylinowa ozdoba. Wybór pośród kwiatów jednobarwnych, dwu-, bądź trójbarwnych, gdzie sześć płatków u każdego z nich w bardziej wąskim, bądź pełniejszym wydaniu. Kwiat jednego dnia, ale w niezliczonej ilości kolejnych i kolejnych. Każdy ogród, fasadowy, duży, czy ten miejski - zyskują na obecności tej pięknie, naturalnie prezentującej się rośliny.

                                                                      Daylily.eng

Hemerocallis ×hybrida -  Liliowiec ogrodowy - Daglelies

  'Frans hals'

Najczęściej w naszych zielonych przestrzeniach uprawiany jest liliowiec ogrodowy. To grupa mieszańców, spośród której wybieramy te kolory i kształty kwiatostanów, które nas oczarowują najbardziej. Z liliowców możemy stworzyć monotematyczną plamę (jedno, bądź wielobarwną); wkomponować je z innymi roślinami w bylinową rabatę, (środkowe piętro); stworzyć

Cuphea ignea - Kufea ognista - Cigar Plant

                                               Kufea ognista- żarzący się papieros, meksykańskie cygaro, czy w punkt - roślinna petarda. Wszystkie te określenia dotyczą nietuzinkowo prezentujące się jednorocznej kwietnej ozdoby. Może być prowadzona w ogrodzie, albo w pojemnikach. Wyeksponowana na niskich rabatach, obwódkach, albo w eleganckich donicach na balkonie, tarasie, na szerokich parapetach zewnętrznych. Plant, który bogato się krzewi i równie obficie kwitnie, (przy optymalnych warunkach uprawy), na pewno na 'takie' żarzące się papierosy nabiorą ochoty także osoby niepalące.

                                                               Cigar plant.eng

 Cuphea ignea - Kufea ognista - Cigar Plant

 Wczesnowiosenny wysiew nasion do rozsadnika, albo z początkiem lata zakup 'gotowej' sadzonki. Rozrośnięty egzemplarz, to wysokość mniej więcej 40 centymetrów i szerokość lekko zwisających pędów również od 30 do 40 centymetrów. Ciemnozielone lancetowate liście, stanowią doskonałe tło dla energetycznych kwiatów. Pierwsze 'petardy' zaczynają zdobić już w połowie czerwca i spektakl ten może trwać do pierwszych jesiennych przymrozków.
W naturalnym środowisku, to jest w Meksyku i w Indiach Zachodnich, roślina ta jest półkrzewem, także teoretycznie można ją również potraktować jako wieloletnią  i u nas - ale nie obędzie się

Melittis melissophyllum - Miodownik melisowaty - Bijenplan

                                 Miodownik melisowaty -  to urocze dwuwargowe dwubarwne kwiatuszki i pełne soczystej zieleni listki, które swym kształtem bardzo przypominają te, które posiada melisa, (przestaje więc być tajemnicą, dlaczego w nazwie rośliny występuje taki przymiotnik).
Elegancka bylina do przyozdobienia ogrodowych przestrzeni, darmowa pachnąca 'stołówka' dla skrzydlatych przyjaciół,  czy w końcu całkiem niezłe ziółko, jeśli chodzi o działanie antyseptyczne, przeciwgorączkowe, przeciwbiegunkowe, (korzeń i liście - napary, nalewki).

                                                                     Bastard balm.eng

Melittis melissophyllum - Miodownik melisowaty - Bijenplan
'Royal velvet distinction'

Wykorzystując części rośliny dla celów zdrowotnych, pamiętajmy - w sezonie zasilamy je wyłącznie nawozami naturalnymi, (kompost, rozcieńczone z wodą gnojówki z żywokostu, pokrzyw). Natomiast, gdy gatunek prowadzony wyłącznie dla celów zdobniczych, wówczas posiłkujmy się nawozami wieloskładnikowymi dla bylin kwitnących, (częstotliwość, ilość dawek według informacji podanych na etykiecie od kwietnia do momentu rozkwitu ostatnich kolorowych kwiatuszków).
Przy optymalnych warunkach uprawy, kwitnienie ma miejsce od końca maja nawet do połowy

Campanula glomerata - Dzwonek skupiony - Kluwenklokje

                                            Dzwonek skupiony,to nie tylko błękitne kwietne chmurki. Od niedawna na ryneczku również dostępna odmiana o białych kwiatach 'Alba'. Tutaj bardziej stonowana odsłona, ale nadal pełnia wdzięku i naturalności. Rośliny wieloletnie, które przycięte po kwitnieniu wzmocnią swoją strukturę na przyszłe lata, a nieprzycięte, rozsieją się ... czasami na bogato. Nie ma mowy o zbytniej ekspansywności, jednak w następnym sezonie nieoczekiwane młode sadzonki w różnych częściach ogrodu - jak najbardziej.

                                                             Custered bellflower.eng

Campanula glomerata - Dzwonek skupiony - Kluwenklokje
'Alba'

Jako dzikus, gatunek ten reprezentujący rodzinę dzwonkowatych, aktualnie występuje nie tylko w Europie, czy w Azji, ale również na kontynencie Ameryki Północnej. 

U dzwonka główkowatego, pojedyncza, kanciasta wzniesiona, w zależności od warunków uprawy o wysokości pomiędzy 20, a nawet 60 centymetrów. Jest zazwyczaj szaro owłosiona, rzadko

Senecio doria - Starzec (gatunek), (S. doria) - Kruiskruid (soort)

                                    Senecio doria, czyli gatunek z rodzaju starzec, roślina pełna naturalności i słonecznych odsłon. Docelowa wysokość kwitnących egzemplarzy, to pomiędzy 0.7 do 1 metra. Kwitnienie latem, lipiec do połowy września. Kwiatostany żółte, koszyczki. Na metr kwadratowy sadzimy trzy sadzonki. Atrakcyjne są nie tylko miododajne kwiatuszki, ale również niebiesko - zielone skórzaste
                                                                       Senecio.eng

Senecio - Starzec - Kruiskruid

Senecio doria - Starzec (gatunek), (S. doria) - Kruiskruid (soort)

liście. Nie tylko kontrastując podkreślają walory kwiatów, ale same na tle innych roślinnych kolorów posiadają dużą wartość zdobniczą. Pośród tysięcy gatunków rodzaju senecio, ten lubi miejscówki, gdzie jasna ekspozycja, przepuszczalne średnio żyzne podłoże, gdzie jego wilgotność