wtorek, 20 grudnia 2016

Primula - Pierwiosnek, Prymulka (gatunki) - Sleutelbloem (soorten)

                                       Pierwiosnek, według powszechnej wiedzy, jest to jeden z pierwszych wiosennych posłańców. Krajobraz wokół nas jeszcze zasnuty szarościami zimy, a tu proszę - w optymistycznych kolorach, urocze, a jednocześnie skromne prymulki rozświetlają ogrodową lub domową przestrzeń, obwieszczają, że Pani Wiosna tuż tuż.
                                      Wybór w wielu częściach świata w gatunkach tej byliny, ogromny. Jest ich ponad 400. Doliczyć do tego należy wciąż powstający kultywary. I zaczyna dziać się kolorowo.
A nawet gdyby to dobro przysporzyło nas o ból głowy, w dawnym ziołolecznictwie uważano,  że zwłaszcza korzenie tej rośliny, mają moc leczniczą. Odpowiednio przygotowane stanowią doskonały środek wykrztuśny, jak i również są doskonałym środkiem przeciwbólowym i antyseptycznym.
Współcześnie, przede wszystkim skupiamy się na funkcji dekoracyjnej pierwiosnków. Do swojego otoczenia możemy wybierać według upodobania w kolorach i wielkości kwiatów. 
                            
                                                 Primula.eng 
Primula - Pierwiosnek, Prymulka - Sleutelbloem


                                                       Tutaj zostaną opisane ogólne zasady uprawy i pielęgnacji tych roślin. Na stronach poszczególnych gatunków, odmian, zostaną opisane wyłącznie ich charakterystyczne cechy, które wzbogacają cała rodzinę pierwiosnkowatych, przez co czynią ją dla nas bardzo atrakcyjną.


Primula auricula - Pierwiosnek łyszczak, pierwiosnka ł. - Aurikel (foto )





 Primula elatior - Pierwniosnek wyniosły - Slanke sleutelbloem  (foto )

                                                        Nie wszystkie pierwiosnki kwitną o tej samej porze. Znaczenie tutaj ma, jaki reprezentują gatunek, w jakich warunkach jest ich uprawa. Większość kwitnie już wczesną wiosną, jednak możemy spotkać takie kultywary, których delikatne, niewielkie kwiatki cieszą oczy także z początkiem lata.
                                                    Ich wysokość także bywa różnorodna. Od 10 do 60 centymetrów. Jest spory rozstrzał, prawda? Maleństwa, to na przykład, pierwiosnki bezłodygowe, a z wysokości mogą na miejsce po ich kwiatkach, spoglądać pierwiosnki japońskie, które kwitną później i mogą dorastać właśnie aż do 60 centymetrów.

Primula denticulata - Pierwiosnek ząbkowany  ( foto )

                                                   Jeśli chodzi o uprawę, wszystko zazwyczaj rozpoczyna się poprzez jesienny wysiew nasion lub wczesną wiosną, gdy zakupujemy sadzonki. Są niedrogie i nietrudno je nabyć. Bywa i tak, że kupowane są prymulki wyłącznie, aby przez kilkanaście dni zdobić domowe lub biurowe przestrzenie. A potem popadają w zapomnienie i stając się nieatrakcyjnymi, stają również dla ich dotychczasowych opiekunów bezużyteczne. Inaczej, o wiele lepiej, ma się sytuacja tych, o które dba się długodystansowo.
                                                    Po zakupie, owszem kilka dni, kwiat może być w domowej przestrzeni i cieszyć oczy wiosennymi kolorami ( długo by wymieniać ile możliwości kolorystycznych). Jednak, im wcześniej przeniesiemy kwiaty w chłodniejsze miejsce w domu, tym mamy większą szansę wpływu na zdrowy rozwój i następne wieloletnie kwitnienie.  Gdy nadejdą już cieplejsze dni, możemy kwiaty wynieść na zewnątrz, czasami, gdy zdarzy się nocny niewielki przymrozek, nie powinien im zaszkodzić. Wiadomo, jeśli rośliny są w pojemnikach, a na dworze chłodno, dbajmy, aby się 'nie rozchorowały', gdy często pada deszcz. Lepiej ustawić je w miejscu, gdzie nie będą skazane na zimne wiary i lodowate  krople.

 Primula obconica - Pierwiosnek kubkowaty, pierwiosnka kubkowata - Sleutelbloem, Primula ( foto )

                                          W miejsce docelowe, pierwiosnki zazwyczaj sadzimy w połowie kwietnia. Zwyczajowo, ponieważ  przy każdym zakupie, mamy na etykiecie dokładne informacje, różnica może wynosić kilkanaście dni - ale widać to ważne, więc warto się zastosować do wskazówek.
                                                Ziemia powinna być przepuszczalna, jeśli nie, można zrobić drenaż. Bogactwo substancji odżywczych i minerałów wskazane. Odczyn lekko kwaśny lub neutralny.
Gatunki, odmiany kwitnące wiosną sadźmy w okolicy krzewów tracących na zimę liści, drzew liściastych. Zimą poprzez bezlistne wyższe rośliny do prymulek na pewno dotrze odpowiednia ilość energii słonecznej, a latem parasol ochronny z liści przed silnymi promieniami. Pomimo tej ochrony, w czasie suszy, nie zapominajmy podlewać także naszych pierwiosnków.

Primula veris - Pierwiosnek lekarski, pierwiosnka lekarska - Gulden sleutelbloem  ( foto )

                                              Poza wysiewem nasion, nowe egzemplarze z roślin macierzystych możemy nabyć w bardzo prosty sposób, poprzez podział bryły korzeniowej w czasie maja i na początku czerwca ( albo lipca, jeśli myślimy o gatunku, który na początku lata jeszcze kwitnie. Podziału możemy dokonać po przekwitnięciu kwiatostanów).
                                    Usuwamy przekwitłe kwiatostany i 3/4 pędów, które nie mają już zawiązanych pąków. W ten sposób pomagamy roślinie, która inwestuje swoją energię do korzeni, aby zgodnie ze swoją naturą wejść w okres spoczynku i w następnym sezonie pełna witalności zachwycić bogactwem kwitnienia i trwałością kwiatów.
                                          Okres zimy nie należy do najłatwiejszych, choć uważa się, że pierwiosnki w gruncie charakteryzują się wysoką wytrzymałością. Nam przecież nie chodzi tylko o to, aby przetrwały, ale także o to, aby wiosną miały ładny pokrój i wiele kwiatów.
                                
Primula vialii - Pierwiosnek Viala  ( foto )

Dlatego, nie mogąc przewidzieć, czy zimą będzie wiele mroźnych, ale bezśnieżnych dni, warto delikatnie pomóc roślinie. Okryjmy pierwiosnkowe części cienką warstwą włókniny, na której ułóżmy lekki gałązki świerkowe lub obsypmy niewielkim, kilkucentymetrowym kopczykiem ziemi ogrodowej przemieszanej z torfem ( dodatkowe substancje odżywcze o każdej porze roku, przez roślinę, mile widziane).
                                                       Poza 'starymi' gatunkami pierwiosnków, które pamiętamy także z babci ogrodu, współcześnie na rynku mamy o wiele większy wybór, niż wówczas. Wiele hybrydowych odmian, już nie tylko zostało stworzonych z myślą większej wytrzymałości , ale w wyniku dążenia do  całkowitego zachwycenia pasjonatów ogrodnictwa. Bez względu na to, czy wciąż poszukujemy nowości, czy jesteśmy wierni ulubionym odmianom - jedno jest pewne, każdy ogród i każde mieszkanie zyskuje, gdy wiosną w ich bliskości kolorowe, urocze prymulki.

Primula vulgaris - Pierwiosnek bezłodygowy - Stengelloze sleutelbloem  ( foto )

                                





Primula - Pierwiosnek, Prymulka  - Sleutelbloem




Przypisy:
https://en.wikipedia.org/wiki/Primula
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pierwiosnek_(ro%C5%9Blina)
https://nl.wikipedia.org/wiki/Sleutelbloem
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz