Vademecum Interesting Plants: Cornus alba - Dereń biały

Jeśli o młode sadzonki derenia białego zadbamy w odpowiedni sposób, bez dużych nakładów pracy, będę to rośliny, które odnajdą się nawet w mało przychylnych uwarunkowaniach tam, gdzie inne planty 'nie dają rady'. Dla starszych egzemplarzy nie straszne: czasowe przesuszenia/ wyższy stopień wilgotności podłoża, upały/duże spadki temperatury poniżej 0°C, gleby piaszczyste/gleby gliniaste, zanieczyszczenia miejskie. Dodatkowe 'plusy' w temacie tego ozdobnego krzewu są takie,

Siberian dogwood.eng

Cornus alba - Dereń biały - Witte kornoelje
'Elegantissima' (IX)

że możemy zakupić kilka jego kultywarów, które różnią się pomiędzy sobą gabarytami (od 1 do 3 metrów szerokości/wysokości), wielkością i kolorytem liści (u gatunku zielone, u odmian od jasnej do głębokiej butelkowej zieleni, żółte, dwubarwne zielone z białymi wybarwieniami, żółte z białymi wybarwieniami). Dereń biały wyeksponowany jako soliter, bądź posadzony w kilka sztuk tworzący

formowany/nieformowany żywopłot. Potrafi także 'podrasować' kompozycję z innymi wieloletnimi, (przy założeniu, że każda z roślin będzie miała zapewnioną odpowiednią przestrzeń do witalnego rozwoju i, że któraś z nich nie jest zbyt żarłoczna, aby skazać inne na głodowanie).

Zdecydowanie za tym, aby zaprosić ten gatunek derenia do swojej zielonej przestrzeni przemawia fakt, że roślina ta zdobi przez cały rok i to w różnorodnych odsłonach. Jesienią przebarwiają się jajowato epileptyczne liście - słoneczne kolory, bądź w fiolety. Na krzewie pozostają owocki jasno sine, bądź niebieskawe, które bardzo ładnie kontrastują z czerwonofioletowymi pędami. Zimą pędy nabierają intensywniejszej barwy, dekoracyjnie czarują jaskrawoczerwonym, lekko mieniący się w słońcu. Kolor ten jest tym silniejszy, im krzew ma bardziej słoneczne stanowisko, (wystawa południowa nie jest wskazana). Wiosną rozwijają się pąków w soczystych odcieniach zieleni i żółci liście. Pod koniec tej pory roku i w pierwszych tygodniach lata, ma miejsce kwitnienie. Kwiatostany to baldachogrona, pojedyncze kwiaty żółtawe niewielkie. Na miejsce przekwitających ozdób zawiązują się niewielkie zielone owoce, które pod koniec lata stają się, jak już wiemy w zależności od odmiany, jasno sine, czy niebieskawe. Nieformowany krzew, który dobrze czuje się w wytycznej miejscówce, może powtórzyć kwitnienie kilkunastoma baldachogronami.

Cornus alba - Dereń biały - Witte kornoelje

'Sibirica' (VI)'Elegantissima'

Wiemy już, że ten krzew liściasty jest 'dzielny', wytrzymały. Warto jednak zadać sobie pytanie, czy w przydomowym ogrodzie/w parku/ w kompleksach zieleni miejskiej miałby w trudnych uwarunkowaniach walczyć o przetrwanie, czy w optymalnych witalnie zdobić każdą ze swoich wielu odsłon? Otóż to.

Gleby zasobne, próchniczne, przepuszczalne o lekko zakwaszonym odczynie, może być neutralny. Gleby średnio żyzne i słabsze wymagają większych nakładów pracy pod kątem wzbogacania w substancje odżywcze, (kompost, nawozy wieloskładnikowe). W marcu możemy obkopać kilkunastoma dołkami okrąg wokół najdalej wysuniętych pędów i wypełnić je mieszanką kompostu i świeżej niewyjałowionej ziemi. Latem, nie zaszkodzi, gdy przy okazji podlewania innych roślin i ten krzew dostanie co nieco z rozcieńczonych z wodą gnojówek (żywokost, pokrzywy, czosnek). Więcej informacji na temat naturalnych nawozów stosowanych do roślin ogrodowych, Przy stosowaniu nawozów kupnych przeznaczonych dla zasilania krzewów kwitnących, wiosenna dawka wieloskładnikowego z azotem, jesienna bez niego, (jesienią, krzew powinien przygotowywać się do nadchodzących zimowych warunków, a nie 'wchodzić na wysokie obroty'). Dawkowanie, częstotliwość, według informacji na etykiecie.

Dereń biały, nieźle radzi sobie w trudnych zimowych uwarunkowaniach, oczywiście przy założeniu, że podłoże jest drożne, nie będzie zastawała woda, a części podziemne nie będą zagniwać. Na początku listopada, uprzątnijmy, zgrabmy liście, (nadają się do kompostownika).

Cornus alba - Dereń biały - Witte kornoelje

(III)

Szczególnie młode sadzonki, warto podsypać niewielkim 10, 15 centymetrowym kopczykiem ziemi, Tę dodatkową warstwę, bez trudu wiosną będzie można rozsunąć i położyć na to miejsce ściółkę. Ściółkowanie ma kilka plusów - zimą to kołderka, latem zmniejszone wyparowywanie wody i odpada odchwaszczanie.

W czasie bezśnieżnej zimy, nie zapominamy o dodatkowych dostawach wody, podobnie latem w czasie suszy. Panuje brak równowagi hydrologicznej. Zimą, wodę w temperaturze zbliżonej do tej jaka panuje w otoczeniu derenia białego dostarczamy w bezmroźny dzień w godzinach południowych; latem rano, albo pod wieczór, (wówczas nie będzie miksu 'słońce woda' i liście nie zostaną zniszczone). Byłoby idealnie, gdyby przez cały rok udało się utrzymywać stały umiarkowany stopień wilgotności podłoża.

Najniższe z pędów można jesienią 'przyciągnąć' do ziemi i zrobić z nich odkłady - to najprostsza technika pozyskania kolejnej wiosny młodzików. Można roślinę również pozyskać za pomocą półzdrewniałych sadzonek pobieranych z krzewu wczesnym latem (VII) lub sadzonek zdrewniałych, ciętych zimą. Sadzonki pobrane z cieńszych pędów ukorzeniają się lepiej, niż pobrane z pędów grubych i silnych. Maluchy z sadzonek, przez pierwszy rok zimą pielęgnujemy w pojemniku ustawionym w chłodnym jasnym pomieszczeniu (temperatura nie niższa niż 6°C, donica z odpływem, drożne zasobne podłoże, podlewanie wodą o zbliżonej temperaturze jaka panuje w otoczeniu roślin, gdy wierzchnia warstwa podłoża sucha).

Cornus alba - Dereń biały - Witte kornoelje

'Sibirica' (VI)

Bez względu na to, czy posadziliśmy soliter, czy grupę dereni tego gatunku z zamiarem uformowania z nich żywopłotu - aby cieszyć się jego/ich zwarty bogatym pokrojem po pierwszym roku uprawy w gruncie w przedwiośniu wszystkie pędy skracamy o 1/3. Później w kwietniu usuwamy pędy zniszczone, przesuszone, przemarznięte; od tych zdrowych będą widocznie różniły się poszarzałym kolorem. W późniejszych latach, solitery doglądamy wiosną przeprowadzając cięcie sanitarne, a po zakończeniu kwitnienia możemy/ale nie musimy latem lekko skrócić pędy o 1.3 ich długości, aby w następnym sezonie roślina miała bogatszy pokrój. Co się zaś tyczy żywopłotów z derenia białego, przycinanie sanitarne połączone z formującym, przeprowadzamy w przedwiośniu. Nie tniemy więcej niż 2/5 długości pędów. Latem, jeśli któreś z nich wybiją ponad inne, całość będzie niesymetryczna, można przeprowadzić kosmetyczne kolejne skracanie. Wówczas, przy upalnych dniach, 'ciachamy' przy zachodzie słońca. Krzew będzie miał kilkanaście godzin na rekonwalescencję zanim promienie słoneczne zaczną najsilniej operować, a dla nas z tego korzyść taka, że nie będzie szpecących wystających bezlistnych kikutów.

Dereń biały, doskonale odnajdzie się w kompozycjach naturalistycznych, w ogrodach wiejskich, przydomowych, w parkach zadrzewieni, krajobrazowych, gdzie tereny przeznaczone na rekultywację, w zieleni publicznej w grupach - wszędzie tam, gdzie nie ma: zacienionych kątów, południowej wystawy i wody po kostki.