piątek, 27 kwietnia 2018

Rubus spectabilis - Jeżyna okazała, Ożyna o. - Prachtframboos

                                              Jeżyna okazała, należy do rodziny różowatych. Krzew ten pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie w stanie dzikim rośnie na podmokłych terenach, na obrzeżach i w lasach mieszanych (szczególnie nadmorskich), a także na otwartych przestrzeniach, gdzie odpowiednia, stała wilgotność podłoża.

                                           Salmonberry.eng
Rubus spectabilis - Jeżyna okazała, Ożyna o. - Prachtframboos


Dla rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej, roślina ta pełniła funkcję leczniczą i obdarowywała smacznymi owocami. Obecnie, jeśli uprawiana, to w celach dekoracyjnych.
                                   Gdy ten gatunek jeżyny, drogą morską, trafił do Europy, dość szybko 'wymknął się' z kolekcjonerskich ogrodów i powrócił na łono dzikiej natury. Rozwijając się od dawna od
Alaski, po tereny Florydy, klimat europejski nie był dla niego nie do przejścia. Obecnie, także dzięki botanikom i szkółkarzom, w nasze ręce może trafić kilkanaście odmian. Są one bardziej odporne na minusowe temperatury i z bogatszymi, półpełnymi kwiatostanami.
                                    Jako roślina uprawna, zostaje zagospodarowany do ogrodów naturalistycznych, projektów krajobrazowych, czy przy miejskich skupiskach drzew, w ogrodach przydomowych oraz na działkach.
                                    Ze względu na podziemną żywotną politykę systemu korzeniowego, roślina ta rozrasta się tą drogą, na co raz to większy obszar. Nie jest to tak spektakularna ekspansja, jak w przypadku innych gatunków, ale z roku na rok, krzew staje się bardziej zabudowany bogatą teksturą listną, powiększa swój pokrój i wspiera wymianą substancjami odżywczymi nowe rosnące pędy, które w przyszłości, po rozrośnięciu będą tworzyły kolejne dorodne okazy  z tej rodziny. Bez przycinania, przy optymalnych warunkach klimatycznych roślina może osiągnąć wysokość pomiędzy półtora, a trzema metrami, oraz podobną szerokość.


Rubus spectabilis - Jeżyna okazała, Ożyna o. - Prachtframboos

                                  Pędy jasno brązowe,  zimą ciemnieją. Z wiekiem może się zacząć delikatnie łuszczyć korowina. Wiosną, jako pierwsze zaczynają z pąków rozwijać się soczysto zielone trójlistkowe ozdoby, wyraźnie ząbkowane. Są sezonowe, na jesieni delikatnie przebarwiają w brązy i opadają. Od połowy kwietnia do połowy kwietnia odbywa się kwitnienie. Na wierzchołkach pędów ukazują się osadzone w niewielkich grupach (2 do 3) różowe,  bądź jasnoczerwone kwiaty. Pojedynczy kwiat z pięcioma płatkami korony, albo jak w przypadku odmiany 'Olympic Double', bogactwo płatków.
Owoce, swoim wyglądem przypominają malinę. Są koloru żółtego, albo pomarańczowo-czerwonego. W smaku, według opinii niektórych  osób, mdłe. Ale to przecież kwestia gustu. Pestkowce jadalne, bogate źródło witamin i mikroelementów. Stosowane do deserów, sałatek owocowych, czy po obróbce termicznej soki, marmolady, dżemy. Dla tych, którzy znają tajniki maceracji, jeżyna okazała może być jednym z , albo głównym składnikiem nalewki, bądź likieru.
                                     Pamiętajmy, jeżyna to roślina lecznicza. Wspomaga pracę układu pokarmowego, działa rozkurczowo, wzmacnia naszą odporność i pomaga w skutecznym zwalczeniu przeziębienia.


Rubus spectabilis - Jeżyna okazała, Ożyna o. - Prachtframboos


                                   Przy uprawie tego ozdobnego krzewu, nie musimy się za bardzo nagimnastykować. Oczywiście, aby stanowił dekorację części naszej zielonej przestrzeni, już od samego początku powinniśmy poznać podstawowe potrzeby rośliny.
Jeżynę okazałą, najprościej pozyskać jesienią z odrostów,  albo  poprzez podział bryły korzeniowej, Jest i inna  technika, czyli zrobienie odkładów (przygięty i przyciśnięty ziemią pęd, już wiosną będzie mógł być odcięty od całego krzewu, ponieważ wytworzy własny system korzeniowy).
Ten gatunek jeżyny, lubi rosnąć w miejscach  tak zwanego 'jasnego cienia', istotne, aby to na pewno nie była południowa wystawa ogrodu. Sadzona co 80 centymetrów, dobrze, jeśli przy ścianie drzew, podobnie jak te krzewy, które rosną dziko. Gleba przepuszczalna, zasobna, albo średnio próchniczna, o odczynie  kwaśnym. Umiarkowana, stała wilgotność podłoża, podstawa. W czasie suszy, albo gdy długie bezśnieżne tygodnie zimą, konieczne podlewanie (zimą robimy to, gdy nie ma minusowej temperatury w godzinach południowych). Jeśli nie jest to woda miękka, deszczówka, nie lejmy nią bezpośrednio po naziemnych częściach rośliny. Nawet wysokie minusowe temperatury nie narobią tyle szkody, co brak wody. Susza fizjologiczna i szybko żegnamy się z ładnym pokrojem, bogatym kwitnieniem, a może się i zdarzyć, że stracimy przez takie zaniedbanie roślinę.
                          Wskazane ściółkowanie, które będzie i stabilizatorem poziomu wilgotności (latem zmniejszy wyparowanie), i ciepła (w bezśnieżną zimę kołderka dla korzeni).


Rubus spectabilis - Jeżyna okazała, Ożyna o. - Prachtframboos


                      Cięcie wiosenne, to połączenie zabiegów sanitarnego z pielęgnacyjnym. Usuwamy  części pędów, które są przemarznięte, słabe, które wrastają do środka krzewu (mogą ranić inne pędy ocierając się o nie w czasie wyrostu). Pozostałą część krzewu, czyli około 75% pędów przycinamy o około 1/3, pozbywając się pozostałości z ubiegłego lata. Będą to szypułki, część zaschniętych jeżyn, czy tych, które zaschły nie zdążywszy się rozwinąć. Tniemy pewną ręką, ponieważ po tym wielkim wiosennym malinowym sprzątaniu, już z początkiem maja, na każdym przyciętym pędzie odbiją przyrosty, które lada chwila i się okwiecą, a potem już zupełnie blisko do chwil, gdy będziemy zajadali się świeżo zerwanymi z krzewu czerwonymi, żółtymi owocami.
               Warto wiosną, w czasie lata i pod koniec jesieni, przyciąć szpadlem ziemię wokół krzewu (jeśli zależy nam na wyznaczeniu granicy dokąd roślina może się rozrastać).
              

Rubus spectabilis - Jeżyna okazała, Ożyna o. - Prachtframboos







Rubus spectabilis - Jeżyna okazała, Ożyna o. - Prachtframboos




Rubus - Jeżyna (gatunki) - Braam (soorten)    ( foto )



Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
https://en.wikipedia.org/wiki/Rubus_spectabilis
https://nl.wikipedia.org/wiki/Prachtframboos

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz