czwartek, 17 sierpnia 2017

Monarda - Pysznogłówka - Bergamotkruid

                                        Pysznogłówka, to idealna bylina, jeśli weźmiemy pod uwagę takie kryteria, jak: dekoracyjność, wkomponowanie w wielopiętrową rabatę, wybór kolorystyczny, odporność na miejskie zanieczyszczenia, wysoka mrozoodporność, nietrudna w uprawie. To zdecydowanie bardzo dużo dobrego.

                                                                       Bee balm.eng
Monarda  - Pysznogłówka - Bergamotkruid
Monarda hybrida - Pysznogłówka ogrodowa
 'Bee- Happy'

                                     Może być dodatkiem w kuchennych rewolucjach, a i sama lubi 'podjeść' z zasobnego podłoża - stąd jej nazwa, pysznogłówka, wydaje się zdecydowanie na miejscu.
Sadząc zakupione sadzonki, albo te pobrane z wiosennego podziału (z wysiewu nasion są słabsze wyniki), warto wybrać miejsce  w  delikatnym półcieniu, roślina tam sobie doskonale  doskonale poradzi. Równie dobrze może to być miejsce słoneczne, jednak przy
delikatnej ochronie przed słońcem, będziemy cieszyli się kwitnieniem kilkanaście dni dłużej.

 Ziemia próchniczna, zasobna, o odczynie pH neutralnym, kwaśnym. Sadzonka od sadzonki w odległości  około 50 centymetrów. Średnia stała wilgotność podłoża. Korzystnym rozwiązaniem jest nasadzanie w bliskiej odległości od oczka wodnego. Bylina ta przetrzyma także w ziemi, która jest bardziej piaszczysta i suchsza, ale warunkiem jest częstsze jej nawożenie i podlewanie, a i tak zdarzyć się może, że kwitnienie nie zawsze będzie w takim miejscu zachwycać. W bezśnieżne zimy, gdy dni bez przymrozków, w czasie dnia podlejmy bylinę.

                                  Nawożenie rozpoczynamy z początkiem okresu wegetacyjnego. Co dwa, trzy tygodnie nawozem granulowanym do ogrodowych roślin kwitnących i tak do końca sierpnia. Jesienią, gdy nadziemna część rośliny obumiera, można jej okolicę przekopać przekompostowanym krowiakiem (kompostem, humusem); można to także zrobić z początkiem wiosny. Nie zapominamy o podlewaniu w czasie suszy, nie bezpośrednio po kwiatach, czy liściach (aby się nie wdały choroby grzybiczne). Zabieg wykonujemy z rana, albo pod wieczór. Jeśli kępa będzie miała za sucho, może być nawet tak, że roślina zastopuje całkowicie rozkwitnięcie kolejnych pąków.


Monarda hybrida - Pysznogłówka ogrodowa
 'Bee- Happy'

                                  Pysznogłówkę możemy także uprawiać w pojemnikach na balkonie, tarasie. Pamiętajmy jednak o tym, że rozrastające się regularnie kłącza potrzebują odpowiedniej przestrzeni. Donica powinna być z odpływem, odpowiednio dostosowana do tego, aby roślina bezpiecznie w niej przetrwała w zimowe miesiące. Czy to jeśli chodzi o pysznogłówki sadzone bezpośrednio w gruncie, czy te w donicach, średnio co dwa lata należy zadbać o to, aby umożliwić im zdrowy rozrost. Rozdzielamy kłącza, a jeśli chodzi o pojemnik, albo przesadzamy całą bryłą w większą skrzynię, albo przy podziale pozyskując nowe egzemplarz, lokujemy je w kilka miejsc, w kilka pojemników.
                                 Roślina miododajna, więc jej delikatny, ładny zapach i obietnica smakołyków, ściągną do ogrodu poza pszczołami i innych skrzydlatych przyjaciół, którzy zapewne zatrzymają się na dłuższą chwilę i przy innych naszych ogrodowych pięknościach, aby je zapylić.
Zapach kwiatów i liści, nie jest tylko wabikiem dla tych smakoszy i  dla nas ludzi, to także  zmysłowe, przyjemne doświadczanie, wówczas, gdy przebywamy w pobliżu tej rośliny.

                              
Monarda citriodora - Pysznogłówka cytrynowa - Citroenbergamot ( foto )

                                   W zależności od zakupionej odmiany, możemy cieszyć się byliną, która dorasta od 70 do 130 centymetrów. Prezentowana na zdjęciach odmiana pysznogłówki ogrodowej 'Bee - Happy', dorasta do 125 centymetrów.
Poza  różowym, możemy zakupić tę bylinę w kolorach: białym, czerwonym, fioletowym. I oczywiście, bierzmy pod uwagę wiele możliwości kolorystycznych, jeśli chodzi o odcienie tych podstawowych (na przykład, jasno-niebieskie, lila, bordowe). Przekwitnięte kwiatostany usuwamy, z początkiem września skracamy roślinę o 2/3, reszta niech czerpie energię słoneczną, aby zasilić kłącze, które w następnym sezonie wegetacyjnym , będzie podstawą do rozkwitu kolejnych ozdób.
                                 Do tego rodzaju należy 15 gatunków. Mamy więc do czynienia z niewiele, ale jednak różniącymi się kształtami kwiatów. Uprawiane najczęściej odmiany pysznogłówki ogrodowej, gdzie okółki główkowatego kształtu, albo  kwiaty wargowe zebrane w niby okółki, gdzie najbardziej widoczną ozdobą są konkretnego koloru podsadki, często podwójne.
Liście lancetowate, o wyraziście głębokiej zieleni. One i niewiele rozrastające się pędy, są widocznie, delikatnie unerwione (owłosione). Przy prawidłowo prowadzonej uprawie, po 'ciepłej' zimie, pierwsze kwiaty już zaczną kwitnąć w połowie czerwca i pojedyncze nawet będą zdobić z początkiem września.
                                 Jeśli mamy zamiar używać części nadziemnych pysznogłówki do sałatek, robienia naparów herbacianych, mikstur wspomagających leczenie przeziębień - nie nawoźmy rośliny nawozem do kwiatów kwitnących, a takim przeznaczonym do warzyw, albo używajmy naturalnych rozwiązań, przekopujmy krowiakiem, czy nawoźmy rozcieńczoną z wodą gnojówką (z pokrzyw,z żywokostu, czy ze skrzypu polnego).
                                Bylina ta, bardzo elegancko wygląda samodzielnie wyeksponowana w niewielkiej grupie. Można też wziąć pod uwagę wkomponowanie jej w bylinową piętrową rabatę, tutaj jednak zadbajmy, aby kłącza pysznogłówki nie były zbyt ekspansywne i nie zdominowały pozostałych roślin.
Na pewno z tą kwietną ozdobą, w naszym ogrodzie będzie barwniej i jeszcze bardziej elegancko.
A w zimowe wieczory, dodanie kilku zasuszonych listków monardy do herbatki, przywoła na powrót letnią ogrodową atmosferę.
                               

Monarda hybrida - Pysznogłówka ogrodowa
 'Bee- Happy'





Monarda hybrida - Pysznogłówka ogrodowa
 'Bee- Happy'




Monarda hybrida - Pysznogłówka ogrodowa
 'Bee- Happy'





Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed] 
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pysznog%C5%82%C3%B3wka
https://nl.wikipedia.org/wiki/Bergamot_(kruid)
https://en.wikipedia.org/wiki/Monarda

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz