poniedziałek, 11 listopada 2019

Protea cynaroides - Protea królewska - Koningsprotea

                                            Protea królewska, przy swej bezdyskusyjnie nietuzinkowej urodzie, to także roślina  z walecznym charakterem. Pochodzi z kontynentu afrykańskiego i aby przetrwać w tamtejszych warunkach, musiała stworzyć 'scenariusze' przetrwania na wypadek 'nieoczekiwanego, ale wielce prawdopodobnego'. O ile na naszej szerokości geograficznej, nie grożą jej wysokie


                                                            King protea.eng
Protea cynaroides - Protea królewska - Koningsprotea


temperatury, susze i czasami wynikające z tego pogodowego stanu pożary, to taka już jest i to my, chcąc ją uprawiać, dostosujmy się do jej wymagań - nie przekarmiajmy, nie zalewajmy. Ale po kolei.
Na rodzimych siedliskach pod piekącym słońcem, jako krzew liściasty, gatunek ten osiąga pomiędzy
1.5, a  2 metry wysokości i podobną szerokość. Dostosował się grubością listków, pędów
i kwiatostanów do słonecznych kąpieli, a nawet wytworzył podziemny pęd z uśpionymi pączkami, to w razie niespodziewanego pożaru, aby móc szybko się odbudować. Nasz rodzimy mniszek lekarski, jeśli kolejne kwietne pąki nie zdążą się rozwinąć w sezonie, nie przerywają i po prostu wzrastają tuż tuż przy powierzchni ziemi , poza tym mniszek wciąga szyjkę korzeniową w głąb. Co łączy proteę królewską z mniszkiem? Budowa kwiatostanów. I u jednego, i u drugiego zachwycające koszyczki. Oczywiście u protei są o wiele większe i bardziej efektowne. Świetnie nadają się na kwiat cięty do bukietów, są trwałe. Kwitnienie może rozpocząć się pod koniec wiosny, albo nawet dopiero w połowie jesieni.
Te piękności poza Afryką, są uprawiane w różnych częściach świata o śródziemnomorskim klimacie, takich jak Australia Zachodnia, Izrael, Wyspy Kanaryjskie oraz obszary przybrzeżne stanów Kalifornia i Oregon w Stanach Zjednoczonych.
Jest ponad osiemdziesiąt odmian gatunku, u których kwiatostany od delikatnego srebrzystego fioletu do koloru żółtego, pomarańczowego i czerwonego. Poszczególne kwiaty mogą być szeroko otwarte lub w kształcie tunelu. Królewska protea  i jej liście, to też dość urozmaicone opcje. Te skórzaste części, u odmian różnić mogą się znacząco - od dużych i okrągłych do małych i wąskich.


Protea cynaroides - Protea królewska - Koningsprotea

                          Tolerancja  temperatur nieco poniżej 8°C, to dla nas wyraźna wskazówka, że warto zająć się pielęgnacją tej rośliny w pojemniku. Jako 'doniczkowiec', nie wymaga wielkich nakładów pracy, oczywiście będzie tak, pod warunkiem, że od samego początku zajmiemy się nim we właściwy sposób. Standardowa ziemia do roślin doniczkowych przemieszana z trzema garściami piasku, bądź z perlitem , plus na spodzie pojemnika, który  jest z odpływem, niewielka warstwa keramzytu, (drobnych kamyków, żwirku). W temacie sadzenia i przesadzania (co sezon), optymalny czas dla wykonywania tych zabiegów, to początek wiosny.
                      Regularnie przycinamy przekwitnięte części, to wydłuży proces kwitnienia. Przed nadejściem pierwszych przymrozków, przycinamy pędy mniej więcej o 1/4 ich długości i przenosimy pojemnik do pomieszczenia, to czas  na odpoczynek, regenerację . W chłodniejszym pomieszczeniu, tam, gdzie dostęp światła dziennego i temperatura nie może być poniżej 8°C, (wtedy bardzo skromne regularne dostawy wody). W sezonie 18 do 25°C, to właściwa temperatura otoczenia. Nie stawiamy donicy bezpośrednio na posadzce, wykorzystajmy stolik, płytę styropianową - ciepłe nogi zimą, to bogatsze kwitnienie w sezonie.
W ogrzewanym pomieszczeniu, również  oszczędnie podlewamy, niż to było latem. W sezonie roślina będzie 'bardzo na tak', gdy do podlewania wykorzystamy deszczówkę. W chłodniejsze miesiące, używajmy wody odstałej, której w momencie dostawy temperatura będzie zbliżona do tej, jaka panuje w otoczeniu 'doniczkowca'.
Oczywiście, przez cały okres opieki, usuwamy zniszczone, przesuszone, czy też nieelegancko


Protea cynaroides - Protea królewska - Koningsprotea


prezentujące się części. Przesadzamy do większego o numer, dwa pojemnika, gdy za tydzień, dwa krzew ma wrócić na letnisko. 
Lekkie, przepuszczalne podłoże w sezonie zapewni protei królewskiej 100% stołówki. Nie nawozimy dodatkowo. W stanie naturalnym, plant wzrasta na ubogich glebach.
Krzew, lubi słoneczne kąpiele, (ale i on ma swoją tolerancję jeśli chodzi o silnie oddziałujące promienie, dlatego lepiej znaleźć taką ekspozycję, gdzie będzie ich w upały unikać w godzinach południowych).
                           Na letnisku podlewamy regularnie, dostarczając niewielkie ilości wody . W żadnym wypadku nie pozostawiamy wody w osłonce, czy na podstawku. bardzo dobrze przesuszona wierzchnia warstwa ziemi, nowa dostawa. Podlewamy rano, albo pod wieczór (nie lejemy wodą po kwiatach). W naturze, dzikusy tego gatunku otrzymują wodę, gdy popada, a pada tam bardzo rzadko. Dlatego bądźmy wyczuleni i nie przelewajmy, nie zalewajmy. Szkoda byłoby stracić tak unikatową, zachwycająco prezentującą się roślinę. Przy optymalnych warunkach uprawy, będzie wieloletnią żywą ozdobą. W chłodne miesiące w domu, latem na balkonie, tarasie, czy w wytyczonej zielonej przestrzeni.
Gdy jako 'stary' egzemplarz, nie będzie miał zbyt zwartego obfitego pokroju, wiosną można go przyciąć nawet o 2/3 wysokości, bez problemów odbije, tyle, że być może na kwietne ozdoby przyjdzie nam czekać do następnego lata. W domowych warunkach, rzadko kiedy osiąga więcej niż 1.20 wysokości (podobna szerokość).


Protea cynaroides - Protea królewska - Koningsprotea







Protea cynaroides - Protea królewska - Koningsprotea







Protea cynaroides - Protea królewska - Koningsprotea



Leucospermum cordifolium - (Protea poduszkowe)  ( foto )



Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
https://pl.wikipedia.org/wiki/Protea_kr%C3%B3lewska
https://nl.wikipedia.org/wiki/Koningsprotea
https://en.wikipedia.org/wiki/Protea_cynaroides