Tykwa pospolita, kalebasa, warzywo, ogrodowa roślina ozdobna, użytkowa. Osoby, które choć raz spróbowały ją uprawiać i nieważne, czy te działania okazały się sukcesem ,czy porażką (bo i tak się zdarza), to od tamtego momentu, będą miały na uwadze przyszłe działania ogrodowe z tą rośliną. Charakterystyczny wygląd owoców i możliwości, jak można je wykorzystać, to jest ten wabik na nowych i oddanych w wieloletniej uprawie tykwy ogrodników.
Calabash.eng
W swoim naturalnym środowisku, to jest na kontynencie afrykańskim, pnącze to rośnie w na glebach piaszczystych, gdzie nie może być mowy o ich bogatych zasobach w substancje odżywcze. Pędy rośliny dochodzą do 5 m długości, są grube, kruche, podłużnie bruzdowate i miękko owłosione. Na pędach występują podwójne wąsy czepne. Okrągławe lub
nerkowate, o długości i szerokości do 40 cm, krótko i miękko owłosione. Brzegi drobno ząbkowane, młode w soczystej zieleni, im starsze tym nabierają głębszego koloru. Kwiatuszki rozdzielnopłciowe, korona lejkowata, biała, pomarszczona i owłosiona. Płatki korony kremowe lub jasnożółte, owalne. Zapach tych ozdób podobny do piżma. Im cieplejsze i z mniejszymi padami lato, tym większa szansa, że skrzydlaci zapylacze się nimi zainteresują.
Owoce, zdrewniałe jasnozielone, osiągające długość do 80 cm i szerokość do 20 cm. Są jajowate lub cylindryczne z przewężeniem w środku, lub mają kształt kolby. Za młodu są zielone i gęsto owłosione, dojrzałe stają się żółte lub brązowe i nagie. Miąższ zawiera liczne spłaszczone nasiona osadzone w gąbczastej masie. Po wysuszeniu owoc składa się z grubej skorupy i nasion, jego wnętrze jest puste. Nasiona są płaskie, niewielkie.
Od dawnych czasów, w wielu afrykańskich społecznościach po dzień dzisiejszy, miąższ wykorzystuje się w kuchennych rewolucjach, a wysuszone skorupy wykorzystuje w wielu celach. Ozdobniki pokojowe, stojaki do lamp, jako instrumenty muzyczne (grzechotki), fajki do palenia tytoniu, a nawet jako ochraniacz na intymne części ciała (gwinejskie plemiona).
Decydując się na zachowanie skorupy, powinniśmy we właściwy sposób ją wysuszyć. To znaczy, nie suszymy ich blisko grzejników (za gorąco, popękają), ani nie robimy tego w chłodnym wilgotnym pomieszczeniu, bo zaczną pleśnieć. Podwieszone za wąską cześć owocu w miejscu, gdzie występuje ruch powietrza. Po jakimś czasie, gdy odpowiednio stwardnieją, można je ułożyć w pudle, na podłodze i będą dosychać w tej pozycji. Jeśli nie podoba nam się to, że na którejś brzydko zaczyna łuszczyć się skórka - na godzinę namoczmy (bez wlewania wody do środka), a później gąbką zetrzyjmy wierzchnią warstwę i ponownie wystawmy naturalną ozdobę do suszenia. Większość z nich bardzo ładnie się prezentuje w całości.
Pierwsza podstawowa zasada, jaką powinniśmy wziąć sobie do serca przy uprawie tykwy, to pnącze nie toleruje chłodu oraz temperatur minusowych. Nie dziwmy się więc, gdy słabe plony, jeśli nasiona wsialiśmy do zimnej gleby, albo wynieśliśmy w donicach na zewnątrz, a kilka poranków pod rząd był przymrozek.
Wysiew nasion w domowym rozsadniku, na początku kwietnia. Temperatura wschodów powyżej 18℃. Dyniowate nie lubią pikowania, dlatego od razu każde nasionko powinno być w osobnej donicy. Wówczas bez większych problemów zawartość pojemnika będzie można wysunąć i przesadzić w miejsce docelowe do gruntu, czy do donic wystawionych na zewnątrz, (gdy roślina ma przynajmniej po cztery liście i jak jest pewność, że nie będzie już temperatur na minusie). Wcześniej przed tym zabiegiem wskazane hartowanie (po kilka godzin dziennie małe doniczki na zewnątrz).
Przy prawidłowej uprawie, pnącze może 'się rozbujać ' na wysokość nawet do 5 metrów. Należy więc znaleźć mu taką miejscówkę, aby miało po czym się wspinać, bądź na czym w tej wędrówce opierać (tyczki, bambusowe drabinki, kratka ogrodnicza).
Optymalna ekspozycja, to tak zwany 'jasny cień '. Czyli nie mocno operujące promienie słoneczne, ani nie głęboki cień. Podłoże przynajmniej średnio żyzne, również o umiarkowanym stałym stopniu wilgotności. Dobrze jest rośliny ściółkować, albo ziemię obłożyć matą (odchodzi zabieg odchwaszczania, zostaje zmniejszone wyparowywanie wody). Stosujemy 'dokarmiacz ' od maja do zerwania pierwszych owoców (nawóz wieloskładnikowy do uprawy warzyw).
Tykwa pospolita, zniesie czasową suszę (ewentualnie nastąpi chwilowe zahamowanie kwitnienia), ale w sytuacji, gdy długo ma mokre nogi (korzenie), roślina nam wypadnie. Wiele dni bez opadów, znaczy konewka w ruch. Podlewamy z rana, albo pod wieczór. Nie lejemy wodą po kwiatach, ani po owocach. Nie zostawiamy jej w osłonce, czy na podstawku, donica 'musowo' z odpływem).
Tak właśnie, pnącze to można uprawiać w pojemniku (na przykład, na balkonie). Duże liście, efektownie prezentujące się 'butelki' , to jest atrakcyjny widok.
Na rynku ogrodniczym jest dostępność wielu odmian tej rośliny. Różnią się one między sobą docelową wysokością (od 2 do 5 metrów), kształtem owoców (pękate, z krótszą, bądź z dłuższą szyjką), kolorem i wzorkami na skórkach.
Tykwa pospolita, to atrakcyjna roślina nadająca się nie tylko do uprawy w ogrodzie warzywnym. Łączy przyjemne z pożytecznym (jedzenie, dekoracyjność) i da nam wiele satysfakcji, gdy bogato obrodzi we 'flaszki ' (słabsze wyniki w deszczowe lato).
Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
https://en.wikipedia.org/wiki/Calabash
https://pl.wikipedia.org/wiki/Tykwa_pospolita
https://nl.wikipedia.org/wiki/Fleskalebas
Calabash.eng
 |
| Lagenaria siceraria - Tykwa pospolita, kalebasa - Fleskalebas |
W swoim naturalnym środowisku, to jest na kontynencie afrykańskim, pnącze to rośnie w na glebach piaszczystych, gdzie nie może być mowy o ich bogatych zasobach w substancje odżywcze. Pędy rośliny dochodzą do 5 m długości, są grube, kruche, podłużnie bruzdowate i miękko owłosione. Na pędach występują podwójne wąsy czepne. Okrągławe lub
nerkowate, o długości i szerokości do 40 cm, krótko i miękko owłosione. Brzegi drobno ząbkowane, młode w soczystej zieleni, im starsze tym nabierają głębszego koloru. Kwiatuszki rozdzielnopłciowe, korona lejkowata, biała, pomarszczona i owłosiona. Płatki korony kremowe lub jasnożółte, owalne. Zapach tych ozdób podobny do piżma. Im cieplejsze i z mniejszymi padami lato, tym większa szansa, że skrzydlaci zapylacze się nimi zainteresują.
Owoce, zdrewniałe jasnozielone, osiągające długość do 80 cm i szerokość do 20 cm. Są jajowate lub cylindryczne z przewężeniem w środku, lub mają kształt kolby. Za młodu są zielone i gęsto owłosione, dojrzałe stają się żółte lub brązowe i nagie. Miąższ zawiera liczne spłaszczone nasiona osadzone w gąbczastej masie. Po wysuszeniu owoc składa się z grubej skorupy i nasion, jego wnętrze jest puste. Nasiona są płaskie, niewielkie.
Od dawnych czasów, w wielu afrykańskich społecznościach po dzień dzisiejszy, miąższ wykorzystuje się w kuchennych rewolucjach, a wysuszone skorupy wykorzystuje w wielu celach. Ozdobniki pokojowe, stojaki do lamp, jako instrumenty muzyczne (grzechotki), fajki do palenia tytoniu, a nawet jako ochraniacz na intymne części ciała (gwinejskie plemiona).
 |
| Lagenaria siceraria - Tykwa pospolita, kalebasa - Fleskalebas |
Decydując się na zachowanie skorupy, powinniśmy we właściwy sposób ją wysuszyć. To znaczy, nie suszymy ich blisko grzejników (za gorąco, popękają), ani nie robimy tego w chłodnym wilgotnym pomieszczeniu, bo zaczną pleśnieć. Podwieszone za wąską cześć owocu w miejscu, gdzie występuje ruch powietrza. Po jakimś czasie, gdy odpowiednio stwardnieją, można je ułożyć w pudle, na podłodze i będą dosychać w tej pozycji. Jeśli nie podoba nam się to, że na którejś brzydko zaczyna łuszczyć się skórka - na godzinę namoczmy (bez wlewania wody do środka), a później gąbką zetrzyjmy wierzchnią warstwę i ponownie wystawmy naturalną ozdobę do suszenia. Większość z nich bardzo ładnie się prezentuje w całości.
Pierwsza podstawowa zasada, jaką powinniśmy wziąć sobie do serca przy uprawie tykwy, to pnącze nie toleruje chłodu oraz temperatur minusowych. Nie dziwmy się więc, gdy słabe plony, jeśli nasiona wsialiśmy do zimnej gleby, albo wynieśliśmy w donicach na zewnątrz, a kilka poranków pod rząd był przymrozek.
Wysiew nasion w domowym rozsadniku, na początku kwietnia. Temperatura wschodów powyżej 18℃. Dyniowate nie lubią pikowania, dlatego od razu każde nasionko powinno być w osobnej donicy. Wówczas bez większych problemów zawartość pojemnika będzie można wysunąć i przesadzić w miejsce docelowe do gruntu, czy do donic wystawionych na zewnątrz, (gdy roślina ma przynajmniej po cztery liście i jak jest pewność, że nie będzie już temperatur na minusie). Wcześniej przed tym zabiegiem wskazane hartowanie (po kilka godzin dziennie małe doniczki na zewnątrz).
Przy prawidłowej uprawie, pnącze może 'się rozbujać ' na wysokość nawet do 5 metrów. Należy więc znaleźć mu taką miejscówkę, aby miało po czym się wspinać, bądź na czym w tej wędrówce opierać (tyczki, bambusowe drabinki, kratka ogrodnicza).
 |
| Lagenaria siceraria - Tykwa pospolita, kalebasa - Fleskalebas |
Optymalna ekspozycja, to tak zwany 'jasny cień '. Czyli nie mocno operujące promienie słoneczne, ani nie głęboki cień. Podłoże przynajmniej średnio żyzne, również o umiarkowanym stałym stopniu wilgotności. Dobrze jest rośliny ściółkować, albo ziemię obłożyć matą (odchodzi zabieg odchwaszczania, zostaje zmniejszone wyparowywanie wody). Stosujemy 'dokarmiacz ' od maja do zerwania pierwszych owoców (nawóz wieloskładnikowy do uprawy warzyw).
Tykwa pospolita, zniesie czasową suszę (ewentualnie nastąpi chwilowe zahamowanie kwitnienia), ale w sytuacji, gdy długo ma mokre nogi (korzenie), roślina nam wypadnie. Wiele dni bez opadów, znaczy konewka w ruch. Podlewamy z rana, albo pod wieczór. Nie lejemy wodą po kwiatach, ani po owocach. Nie zostawiamy jej w osłonce, czy na podstawku, donica 'musowo' z odpływem).
Tak właśnie, pnącze to można uprawiać w pojemniku (na przykład, na balkonie). Duże liście, efektownie prezentujące się 'butelki' , to jest atrakcyjny widok.
Na rynku ogrodniczym jest dostępność wielu odmian tej rośliny. Różnią się one między sobą docelową wysokością (od 2 do 5 metrów), kształtem owoców (pękate, z krótszą, bądź z dłuższą szyjką), kolorem i wzorkami na skórkach.
Tykwa pospolita, to atrakcyjna roślina nadająca się nie tylko do uprawy w ogrodzie warzywnym. Łączy przyjemne z pożytecznym (jedzenie, dekoracyjność) i da nam wiele satysfakcji, gdy bogato obrodzi we 'flaszki ' (słabsze wyniki w deszczowe lato).
 |
| Lagenaria siceraria - Tykwa pospolita, kalebasa - Fleskalebas |
 |
| Lagenaria siceraria - Tykwa pospolita, kalebasa - Fleskalebas |
 |
| Lagenaria siceraria - Tykwa pospolita, kalebasa - Fleskalebas |
 |
| Lagenaria siceraria - Tykwa pospolita, kalebasa - Fleskalebas |
Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
https://en.wikipedia.org/wiki/Calabash
https://pl.wikipedia.org/wiki/Tykwa_pospolita
https://nl.wikipedia.org/wiki/Fleskalebas
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz