piątek, 28 września 2018

Lablab purpureus - Wspięga pospolita, fasolnik egipski - Hyacintboon

                         Wspięga pospolita,  elegantsza kuzynka fasoli, w krajach afrykańskich ma szerokie zastosowanie w kuchennych rewolucjach, na naszej szerokości geograficznej, pełni funkcję dekoracyjną. Gdyby komuś przyszło do głowy, przyrządzać z niej smakołyki - powinien wiedzieć, że przed spożyciem, kilkukrotnie trzeba fasolki obgotować. Substancje zawarte w wspiędze, nie są zbyt przyjazne dla naszych enzymów trawiennych. Za to, ozdoba ogrodowa z tej rośliny może być I klasa.


                                         Hyacinth bean.eng
Lablab purpureus - Wspięga pospolita, fasolnik egipski - Hyacintboon


Wysiew w rozsadniku, gdzie temperatury powyżej 15°C. Zasadniczo, już od samego początku fasolnik egipski lubi, gdy w jego otoczeniu jest ciepło. Nasionka, troszkę się ociągają ze wschodami, podobnie kilkucentymetrowe pędy, ale później nadejdzie czas, że pnącze przyspieszy i to właśnie w
dniach, gdy będziemy je przesadzali w docelowe miejsce (robimy to, gdy na pewno minie zagrożenie nadejścia wiosennych przymrozków).
Roślina, na pergoli, po murze, po siatce, zaczyna piąć się w górę. Dziki gatunek, osiąga długość ponad 6 metrów, w naszej strefie klimatycznej, przy optymalnej uprawie będzie to około trzech, najczęściej jednak 180 - 220 centymetrów. 
                                  Najpierw, wznoszące się , bordowo fioletowe pędy są przystrojone są w liście, które rosną po trzy na jednym, długim ogonku. Liść jest zielony, całobrzegi, owalnie lancetowaty. 
Główne, kolorowe ozdoby, pojawiają się już na początku lipca. Kwitnienie, z różną intensywnością, może trwać do początków października. Kwiaty, jak to w rodzinie bobowatych, motylkowe, grzbieciste, zebrane w grona. Pojedynczy kwiat, składa się z pięciu płatków; płatek górny, największy, to żagielek, dwa boczne skrzydełka i dwa dolne, tworzące dobrze wykształconą łódeczkę (wyższy 'lavel' niż u fasoli pospolitej).  W zależności od odmiany, kwiaty mogą by: koloru białego, jasno niebieskiego, czy różowego (najczęściej uprawiana dekoracyjna odmiana).
                                  Jedne kwiaty zaczynają dopiero kwitnąć,  inne w tym samym czasie przekwitają i w ich miejscu zaczynają zawiązywać się nasienne strąki. Są one również efektownie prezentującymi się częściami. W swoim bordowym kolorze, są bardzo dobrze widoczne. I przede wszystkim, tworzą kolejne pokolenie chrapowca pospolitego ( tak, ten gatunek wspięgi, posiada także taką nazwę).
                                   Ze względu na niedostosowanie do niskich temperatur, w tej części Europy, uprawia się to pełne koloru pnącze, jako roślinę jednoroczną. Dziki gatunek, jest częściowo drewniejącym, wieloletnim pnączem.


Lablab purpureus - Wspięga pospolita - Hyacintboon


                                  Sukces w uprawie fasolnika egipskiego osiągniemy, gdy będziemy przestrzegali kilka podstawowych zasad. Początek, to wysiew w odpowiednim czasie, w cieple.
Następnie, także w dogodnych temperaturach , na dworze, gdzie wystawa wypełniona dziennym światłem, ale nie tak,aby najostrzej operujące promienie słoneczne w godzinach szczytu paliły części rośliny. Najkorzystniejszy, tak zwany 'jasny cień'. Z dala od przeciągów, przy ścianie, ogrodzeniu, w otulinie pozostałych ogrodowych żywych ozdób.
Podłoże przepuszczalne, średnio żyzne, próchniczne. Ten gatunek fasolnika, lubi 'sobie podjeść', także sadzenie go w bliskości równie żarłocznych roślin, odbije się na jego mizernym wyglądzie.
Nawozimy od momentu wsadzenia w stałe miejsce, do chwili rozkwitnięcia pierwszych kwiatów (możemy użyć tego samego nawozu, którym dokarmiamy warzywa). Częstotliwość, według instrukcji na etykiecie.
                              Gleba powinna mieć stałą średnią wilgotność. Pnącze poradzi sobie z czasową suszą (choć zahamowane zostanie kwitnienie), ale nadwyżka wody, to zagrożenie, że plant nam wypadnie. Także, nie wybierajmy miejsca, z dużym stopniem wilgotności, ani tego, gdzie po deszczu  dłużej zastaje woda. I w czasie suszy, podlewając inne rośliny, także przespacerować się do fasolnika. Nie lejemy woda po kwiatach i po strąkach. Podlewamy z rana,albo pod wieczór (przy 'ostrym' słońcu, mokre części rośliny zostałyby poparzone, ugotowane.
                         W następnym sezonie wegetacyjnym, jako miejsce docelowe, wybierajmy inne, niż to co w ubiegłym roku.
                          Niektóre osoby, nie dostrzegają potencjału wspięgi pospolitej, traktując ją jako mało oryginalne, kapryśne pnącze. Moim zdaniem, znając i stosując w praktyce zasady  pielęgnacji, możemy pozyskać przyjazną roślinę, który z bogatym pokrojem, obfitym kwitnieniem i fantazyjnym kolorem strąków, będzie 'od nowa' co roku, przez kilka miesięcy  zdobić nasze zielone otoczenie.



Lablab purpureus - Wspięga pospolita - Hyacintboon







Lablab purpureus - Wspięga pospolita - Hyacintboon








Lablab purpureus - Wspięga pospolita - Hyacintboon








Lablab purpureus - Wspięga pospolita - Hyacintboon







Lablab purpureus - Wspięga pospolita - Hyacintboon








Lablab purpureus - Wspięga pospolita - Hyacintboon








Lablab purpureus - Wspięga pospolita - Hyacintboon




 


Lablab purpureus - Wspięga pospolita - Hyacintboon









Lablab purpureus - Wspięga pospolita - Hyacintboon







Przypisy: 
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
https://en.wikipedia.org/wiki/Lablab
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wspi%C4%99ga_pospolita
https://nl.wiktionary.org/wiki/hyacintboon

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz