Vademecum Interesting Plants: Prunus avium - Wiśnia ptasia, wiśnia dzika, czereśnia, trześnia

Czereśnia, pierwotnie rosła na Bliskim Wschodzie. Dość szybko doceniono jej walory, więc od wielu setek lat jest także znana Europejczykom i Azjatom. Aktualnie, z tytuły smakowych i dekoracyjnych atutów, jest uprawianych jej wiele odmian, które mogą owocować od maja, a późne w lipcu. W naszej kulturze, to drzewo lecznicze, nadające się do obróbki meblarskiej, pełne symboliki i jak wiadomo nie od dziś, z eleganckimi wiosną kwiatami ze smacznymi lekko kwaskowatymi owocami latem.

Wild cherry.eng

Prunus avium - Wiśnia ptasia, wiśnia dzika, czereśnia, trześnia - Zoete kers

                                     Co raz to nowe odmiany pojawiają się na rynku ogrodniczym. Są bardziej mrozoodporne, mniej podatne na choroby grzybiczne. Jednak, w temacie mrozu ... gdy otworzą się kwietne pąki, a nadejdą silne wiosenne przymrozki, sprawa i tak wydaje się być przegraną.
                                   Liście zielone, wyraźnie unerwione. Kształt blaszki
owalnie lancetowaty. Kwiaty zebrane po kilka w grona, obupłciowe. Pojedynczy biały z żółtymi pylnikami, pięciokrotny. U gatunku nie większy niż 2 centymetry średnicy, u odmian i o 100% większy.
Z pędu bukietowego, zakończonego liściem, wyrastają następne pędy; boczne od niego gałązki, to pędy kwiatowe (czyli tam będą owoce).
Na miejsce przekwitniętych ozdób, zawiązują się owoce, które potocznie nazywa się czereśniami. Są jadalne. Z ich dóbr korzystają nie tylko ludzie, a także ptaki, gryzonie i mniejsze ssaki. Roślina karmi, a w zamian za to, dzikie zwierzaki wydalają pestki na sporych odległościach od drzewa, co zwiększa szansę wyrośnięcia młodym pokoleniom trześni (rozmnażanie z pestek, albo z odrośli korzeniowych).
   Kuliste smakołyki, mogą być koloru żółtego, ciemno brązowego, najczęściej spotykane w czerwieni. To bogactwo mikroelementów, witamin, tłuszczów prostych, Żelazo, potas, wapń, magnez, mangan, miedź, cynk; witaminy A, C oraz z grupy B. Naturalne dobro, po które warto sięgać, nie tylko wtedy, gdy chcemy wspomóc leczenie: * przypadłości reumatologicznych, * schorzeń układu pokarmowego. * schorzeń układu moczowego. Czereśnie opóźniają starzenie się komórek, dodają witalności, energii naszemu umysłowi, ciału, psychicznej kondycji.

Prunus avium - Wiśnia ptasia, czereśnia, trześnia - Zoete kers

                                 Trześnie, można wykorzystać w obróbce kuchennej - użyte do kompotów, soków, nalewek, win, deserów, pieczone w cieście, gotowane w pierogach.
Najczęściej spożywa się je na surowo - miąższ, posiada smak lekko kwaśny (ale ten kwasek na wielki plus, 'przechodzi' w słodycz). Jak to ze wszystkimi pestkowcami, powinniśmy pamiętać, że jedząc te owoce, należy je dobrze pogryźć (unikniemy problemów; zbyt duże kawałki, to skumulowane działanie kwasów surowych). Nie jemy czereśni nad czczo.
                           Części nadziemne rośliny, są wykorzystywane w ziołolecznictwie (kora, owoce, liście). Tworzone mikstury, (napary, wywary, okłady), mają na celu naturalne wspomaganie organizmu w walce z konkretnym schorzeniem (wcześniej wymienione).
                           W kosmetologii, możemy czerpać z dóbr ekstraktu czereśni w produktach przeznaczonych do pielęgnacji skóry, włosów (kremy, balsamy, szampony, odżywki).
   Dla rzeźbiarzy, stolarzy , drewno wiśni ptasiej, to doskonały materiał do obróbki. Ładny brązowo czerwony kolor drewna, trwałość, wytrzymałość . Meble z tego drewna nie należą do najtańszych.
Siewki czereśni, w przemyśle ogrodniczym są wykorzystywane jako podkładki dla niektórych gatunków z rodzaju śliwy.
                             W temacie uprawy, to drzewo owocowe lubi być 'dopieszczone'. Pamiętajmy, sadząc w rzędzie, doczekamy bardziej stożkowatego pokroju, zaś soliter będzie miał troszkę nieregularną, zaokrągloną koronę i będzie niższy. Wysokość dorosłych egzemplarzy, pomiędzy 16, a 22 metrami. U starego drzewa , średnica pnia może osiągnąć nawet trzy metry (!).

Prunus avium - Wiśnia ptasia, czereśnia, trześnia - Zoete kers

Dziś drzewo czereśni, rzadziej spotykamy w lasach mieszanych (niż to niegdyś bywało), za to częściej w sadach, przydomowych ogrodach, na działkach.
Aby roślina dobrze plonowała, należy od samego początku zając się, zgodnie z jej podstawowymi potrzebami.
Gleba przepuszczalna, próchniczna, średnio żyzna, gdzie właściwe pH neutralne. Na pewno, nie będziemy mieli pociechy z drzewka, gdzie miejscówka zalewowa, zbite bryły i zbyt odsłonięta przestrzeń (narażenie zimą na porywiste niosące ze sobą minusowe temperatury wiatry, a wiosną na zwiększone ryzyko działania przymrozków).
Stała, umiarkowana wilgotność podłoża. Nawożenie każdej jesieni kompostem (krowiakiem, humusem). Bądź od wiosny dokarmianie nawozem wieloskładnikowym (do momentu rozkwitnięcia pierwszych kwietnych pąków). Zalecane ściółkowanie (zimą kołderka, latem zmniejszenie transpiracji wody). Przycinanie sanitarne przez cały rok (połamane, chore, przesuszone, pędy); zaś pielęgnacyjne, bądź formujące - zawsze robione rozsądnie, bez szaleństw. Przewodnika nie ruszamy. Nie musimy formować, ale zadbajmy, aby wszystkie pędy miały dostęp do dziennego światła (pokrój stożkowaty). W pierwszych latach nadajmy formę, potem będziemy cieszyli oczy pięknym kwitnieniem i zdrowo owocującym drzewem.