wtorek, 28 listopada 2017

Diospyros kaki - Hurma wschodnia, Persymona - Kaki

                                              Kaki, w wielkim uproszczeniu, rosną jak jabłka, wyglądem przypominając pomidory. Smaczny, aromatyczny owoc, w połowie października jest dostępny do zakupu. Transportowany przede wszystkim z południowo-wschodniej części Azji, stosunkowo wcześniej jest zrywany i pakowany tak, aby docierając do nas, był dojrzały, soczysty.
                                                              Persimmon.eng
Diospyros kaki - Hurma wschodnia, Persymona - Kaki

                                           Hurma wschodnia, to liściaste drzewo, które dorasta, średnio do 12 metrów. Pień prosty, okorowany złuszczającą się podłużnie korowiną. Okres wegetacyjny rozpoczyna się wiosną, gdy z pąków rozwijają się soczyście zielone, podłużne zaokrąglone liście. Na jesieni przebarwiają się w słoneczno-czerwonych tonacjach. Gdy opadną liście, wielką ozdobą stają się dojrzewające owoce. Ich zbiory rozpoczynają się, w zależności od odmiany, albo
z początkiem października, albo z początkiem listopada (ten drugi sort nazwany jest odmianami zimowymi). Zanim jednak dojdzie do tego momentu, w czerwcu z kwietnych pąków rozwijają się kwiaty. Żeńskie są zbudowane z czterech większych, grubszych, mięsistych płatków, natomiast męskie, mniejsze, rozwijają się w pęczkach. Barwa kwiatów może być od bialej, poprzez słoneczną, pomarańczową, aż do czerwonej (stąd późniejsze urozmaicenie kolorystyczne owoców z róznych odmian).
                                       Drzewo owocowe, uprawiane na ziemiach średnio żyznych, przepuszczalnych, o odczynie pH kwaśnym, gdzie umiarkowana wilgotność podłoża. Miejsce słoneczne, w cieniu byłoby mało kwitnących kwiatuszków, a co za tym idzie, słabsze jesienne owocowanie. Na rejonach macierzystych, roślina ta charakteryzuje się średnią mrozoodpornością,

Diospyros kaki - Hurma wschodnia, Persymona - Kaki

ale w Europie są już do zakupu kultywary, które mogą zimować w naszym klimacie (oczywiście, przy wskazanych, dodatkowych zabezpieczeniach, jeśli chcemy cieszyć się nie tylko z dekoracyjnego, oryginalne drzewa, ale także z jego smacznych, słodkich owoców). Odmiany: 'Korea', 'Steimark' 'Rosseyanka' oraz 'Nikita's Gift', przezimują,teoretycznie,  gdzie temperatura nie niższa niż -25°C.
                                           Hurma wschodnia, jako młoda sadzonka, powinna być prowadzona w pojemniku, a na zimę przenoszona do pomieszczenia z dostępem do jasnego światła, podlewana tak, aby nie dopuścić do przesuszenia bryły korzeniowej. Optymalna temperatura, od 5°C do 12°C.  Po dwóch sezonach, pierwsze owoce. I następnej wiosny, przy braku zagrożenia nadejścia przymrozków, przesadźmy do gruntu, albo zakopcujmy na kolejny rok w szklarni, hartując krok po kroku 'do samodzielności'.
                                       Drzewko, potrzebuje jeszcze jednego zabiegu. Cięcie sanitarno-pielęgnacyjne, to wczesnowiosenne usuwanie połamanych, przesuszonych, czy przemarzniętych gałązek. To też dobry moment, aby nadać roślinie bardziej parasolowatą, kontrolowaną koronę. Co do kształtowania, tnijmy rozważnie, po kilka gałązek rocznie wystarczy. Zbyt dużo cięcie, to dłużej 'odchorowująca' to roślina, a przede wszystkim, zbyt mało owoców.
                                       

Diospyros kaki - Hurma wschodnia, Persymona - Kaki

                                            O samym owocu, można napisać wiele. Smaczny, słodki, kwaskowy. Czerwony, pomarańczowy, w słonecznym kolorze. Wielkości pomidora zwyczajnego, albo pomarańczy olbrzymiej (odmiana 'Fuji'). Wiekszośc odmian jest bezpestkowa, ale te starsze, niektóre posiadają niewielkie pestki.
                                              Kaki jest zrywane, kilka zaraz po tym, jak opadną z drzewa przebarwiające się liście. Po przekrojeniu, dojrzałe, powinno być soczyste, ale nie zbyt miękkie. To bogactwo witamin i minerałów. Witaminy B,B2,C,E wraz z kwasem foliowym, potasem, manganem, błonnikiem. Po umyciu, to dobro możemy jeść w plasterkach ze skórką, albo obrać tę wierzchnią warstwę - wszystko zależy, w jakiej formie będzie najsmaczniej.
                                Persymona, wzmacnia układ odpornościowy, zwalcza wolne rodniki, to także substancja antyrakowa. Poza surowym spożywaniem, możemy kaki także przerabiać na soki, dżemy, wykorzystywać przy przygotowywaniu deserów, musów owocowych, szejków,czy po prostu ususzyć.
W procesie suszenia, pamiętajmy o kilku faktach. Należy obrać skórkę, bardziej soczysty miąższ będziemy mieli, gdy ususzymy cały owoc, a nie w plastrach. Taką zdrową przekąskę, można spożywać do dwóch tygodni od ususzenia, albo szczelnie zapakować i przechowywać w zamrażarce.
                                       Delikatnie pachnący, smaczny, ładnie pokrojony owoc w połączeniu z jesienną, aromatyczną, rozgrzewającą herbatą, będzie słodyczą, która w wieczornej rozmowie pełnej uśmiechu, połączy cała rodzinę. Zaś, gdy posadzimy to  drzewo w swoim ogrodzie, o każdej porze roku stanie się jego wychwalaną, żywą dekoracją. W końcu,  ile owocowych drzew, w naszym klimacie to takie, które zdobią dojrzewającymi owocami, gdy jesienią opadną już liście ...?


Diospyros kaki - Hurma wschodnia, Persymona - Kaki

      
                           
                                       



Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
https://pl.wikipedia.org/wiki/Hurma_wschodnia
https://nl.wikipedia.org/wiki/Kaki_(plant)
https://en.wikipedia.org/wiki/Diospyros_kaki


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz