piątek, 10 marca 2017

Phyla dulcis, Lippia dulcis - Słodkie azteckie ziele - Aztekenkruid

Aztec sweet herb, Bushy lippia, Honeyherb, Hierba dulce, Phyla dulcis, Phyla scaberrima, Lippia dulcis, Słodkie azteckie ziele, Aztekenkruid, Azteeks zoetkruid.
                               

                                 
Phyla dulcis, Lippia dulcis - Słodkie azteckie ziele - Aztec sweet herb.eng



                                   Słodkie azteckie ziele, pochodzi z terenów Ameryki Środkowej, północnej części Ameryki Południowej oraz  z Karaibów. Jest niską rośliną, dorastającą do 50 centymetrów wysokości i krzewiąca na równie podobną szerokość. Lekko ząbkowane, o około trzycentymetrowej długości liście, mają głęboki soczysty zielony kolor. Posiadają również walor, który z korzyścią zadziała na jeden z naszych
zmysłów szczególniej. Przy lekkim potarciu, wydzielają przyjemny, miętowo-cytrynowy zapach. W zbyt jasnym słońcu mogą się lekko przebarwiać, podobnie jak łodygi, które mogą zacząć mieć szkarłatną barwę. Kwitnie drobnymi białymi kwiatkami ( nie stanowią one głównej ozdoby rośliny ), kwitnienie od lipca do września.



Phyla dulcis, Lippia dulcis - Słodkie azteckie ziele - Aztec sweet herb.eng


                               Bylina ta, od dawien dawna była wykorzystywana u Azteków jako kulinarne i lecznicze zioło. Stosowali już oni, potem następne pokolenia,  a później dzięki żeglarskim zapędom Hiszpanów, trafia także do Europy. Opisywana przez naukowców już w XVI wieku. 
                             Dziś, Lippia dulcis, jest częściej uprawiana jako roślina ozdobna, z raczej okolicznościową  eksploracją jej jako słodzik do domowej herbaty, czy niektórych
kuchennych smakołyków.
                           Jeśli więc, jesteśmy szczęśliwymi posiadaczami tej byliny, zapewnijmy jej odpowiednie warunki. Możemy ustawić ją w miejscu półcienistym lub dobrze naświetlonym światłem dziennym  ( ważne, aby nie bezpośrednio na promienie słoneczne ). Mając także na uwadze jej naturalne środowisko pochodzenia, wiedzmy, że odpowiednia  wilgotnośc podłoża, ma znaczący wpływ na kondycję rośliny.




Phyla dulcis, Lippia dulcis - Słodkie azteckie ziele - Aztec sweet herb.eng

                         
                              Podlewajmy rozsądnie. Korzystniej dwukrotnie w przeciągu tygodnia niewielką ilością, niż raz, a za dużo. Zimą oszczędniej. Nie lejemy wody po gałązkach. Wskazana donica z odpływem. Podlewamy, gdy jest przesuszona warstwa wierzchnia ziemi, po kilkunastu minutach, zlewamy wodę z podstawka.
                            Podłoże, powinno być lekko przepuszczalne, pojemność donicy o rozmiar większa od bryły korzeniowej. Jeśli używamy od czasu do czasu zioła w kuchennych rewolucjach, nie używajmy środków nawożących rośliny pokojowe, ewentualnie takie, jak do warzyw.Korzystniej,  co rocznie wiosną przesadźmy bylinę do nowej, niewyjałowionej ziemi. Lekko palcami od spodu rozruźnijmy korzenie.
                         Względem temperatury zimą, bylina może być w pomieszczeniu, gdzie temperatura nie jest niższa niż 12°C. Jeśli pozostawimy ją na dłuższy czas  w miejscu, gdzie będzie temperatura niższa od tej lub minusowa, starcimy plant bezpowrotnie.
                           Pełzające gałązki, te najniżej , mogą stać się odkładami. Wówczas, niewielką część przysypmy  ziemią, a zaczną wyrastać korzenie. I w ten sposób możemy uzyskać nowe egzemplarze.
Można również słodkie azteckie ziele wysiewać z nasion.




Phyla dulcis, Lippia dulcis - Słodkie azteckie ziele - Aztec sweet herb.eng


                                               Na bieżąco możemy mieć bezpośredni wpływ na kształtowanie pokroju rośliny. Ważne, aby był zwarty ( podobnie jak u mięty ). Dlatego poza delikatnym przycinaniem pędów, wskazane jest sadzenie w wiszących donicach, a jeśli już w stojących , to tak, aby były one ustawione korzystnie do wzrostu rośliny ( aby ta z każdej strony miała miejsce ).
                                              Dla wielu z nas, to nadal egzotyczna roślina, więc jeśli zechcemy eksperymentować z nią w kuchni, wiedzmy, że nie powinniśmy próbować zbyt dużej ilości. Mieszkańcy Ameryki Południowej i Środkowej, nie mają tego problemu, ponieważ ich enzymy trawienne zostały dostosowane  do ochrony żołądka, układu nerwowego przed częścią szkodliwych substancji ( podobnie jak w naszych organizmach, enzymy ułatwiają trawienie potraw z grzybów leśnych ).
Użycie zbyt dużej ilości słodkiego azteckiego ziela może powodować nudności, wymioty, śpiączkę i paraliż ośrokowego układu nerwowego. Szczególnie niewskazane jest używanie tej rośliny przez małe dzieci, kobiety w ciąży i zwierzęta.
Niektóre z diet ( niestety ), zalecają stosowanie tej rośliny w dużych ilościach, ale zdajmy się na wlasny rozsądek i instynkt. Poczytajmy, poszukajmy więcej informacji. Jako urozmaicenie, ciekawostka kulinarna owszem, ale nie w codziennym, regularnym użytku.
                                          



Phyla dulcis, Lippia dulcis - Słodkie azteckie ziele - Aztec sweet herb.eng


                                         Ma  właściwości lecznicze, gdy będzie zastosowany jako jeden ze składników w syropie wykrztuśnym ( bardzo niewielka dawka z mieszanką innych ziół ). Pomocny taki syrop przy kaszlu, zapaleniu płuc i niektórych chorobach układu oddechowego.
                                       W ziołolecznictwie jest phyla dulcis stosowana także do użytku zewnętrznego.Gdy dopadnie nas przeziębienie, a mamy tę roślinę w domu, możemy przygotować gorący wywar i zrobić inchalację dróg oddechowych.Wszelkie również maście, kremy z dodatkiem tej rośliny, mają dzialanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Powinny być jednak stosowane z umiarem, w razie potrzeby.






Phyla dulcis, Lippia dulcis - Słodkie azteckie ziele - Aztec sweet herb.eng








Phyla dulcis, Lippia dulcis - Słodkie azteckie ziele - Aztec sweet herb.eng







Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed] 
https://pl.wikipedia.org/wiki/Phyla_dulcis
https://en.wikipedia.org/wiki/Phyla_dulcis











Brak komentarzy:

Prześlij komentarz