Dąb szypułkowy, jest długowiecznym drzewem liściastym. Posadzony pojedynczo i wzrastający w optymalnych warunkach, może osiągnąć nawet 40 metrów wysokości, a jego zaokrąglona korona podobną szerokość. Gdy drzewa tego gatunku wzrastają w grupie - wiadoma sprawa, z latami coraz większa konkurencja o jak największy dostęp do dziennego światła, dlatego
Oak.eng
ich korony są bardziej wrzecionowate. Żyjąc po sąsiedzku, egzemplarze nie osiągną tak spektakularnych wysokości jak soliter, jednak nadal jest czym cieszyć oczy, a skrzydlaci przyjaciele, gryzonie i płazy, mają w tym dębowym otoczeniu swoje mieszkanka i w czasie owocowania, darmową stołówkę. Trafiają się też bardzo szkodzący drzewom lokatorzy - na przykład, pewien
gatunek gąsienic, który składa wiele larw pod korą, a całe to towarzystwo wysysa życiodajne siły drzewa. Tylko wprawne 'oko' wczas wypatrzy, że z rośliną dzieje się coś niepokojącego, jednak w większości przypadków, jest już za późno na pomoc, wyniszczone od wewnątrz, są bez szans na kontynuowanie swego bytowania.
Nie da się ukryć, że przy takich rozmiarach, mały przydomowy ogródek, to za mało przestrzeni. Dlatego, dąb szypułkowy, poza jego dzikimi siedliskami, możemy spotkać w parkach, w zielonych kompleksach miejskich, w wielkich ogrodach. Sadzony jest tam pojedynczo, albo tworzy się z niego piękne aleje. W upalne lato, w cieniu dębu można znaleźć schronienie przed upałem, jesienią zachwycać się spektaklem przebarwiających listnych ozdób, zimą doceniać walory grubej, ciemniejącej spękanej kory, zaś wiosną podziwiać, jak roślina rozpoczyna kolejny sezon wegetacyjny skrząc z wysokości jasną zielenią młodych listków, które z czasem nabiorą głębszego koloru (u gatunku).
Botanicy i szkółkarze tworzą odmiany, gdzie na przykład, dorosły egzemplarz jest niższy z atrakcyjnymi ciemnoczerwonymi, bądź inny z żółtymi liśćmi (i przez cały sezon wegetacyjny) - to sprawia, że grupa osób zainteresowanych zaproszeniem rośliny do własnego, nawet niewielkiego ogrodu, wzrasta.
Przykłady kilku interesujących odmian:
* Dąb szypułkowy 'Fastigiata', zwarta kolumnowa korona, gałęzie wyprostowane blisko pnia, docelowa wysokość 15 m (powolny wzrost).
* Dąb szypułkowy 'Pectinata', dorosły egzemplarz osiąga 25% możliwości wysokościowych gatunku, czyli około 10 m. Głęboko powycinane listki (w porównaniu z gatunkiem - zredukowane) zdobią cienkie pędy.
* Dąb szypułkowy 'Atropurpurea',również przy powolnym wzrośnie nie osiągnie więcej niż 8 do 10 m wysokości. Pierwsze lata ma pokrój krzewiasty, później krzewiasty. Korona bogata, zwarta. Młode, jednoroczne pędy czerwonobrązowe. Liście skórzaste, lekko wybrzuszone, drobniejsze niż u gatunku. Blaszki wiosną zabarwione na ciemnopurpurowy kolor, a ciągu lata trochę zieleniejące.
* Dąb szypułkowy 'Concordia'. młodzik szeroko stożkowy, starszy egzemplarz z kopulastą koroną. Powolny wzrost, docelowa wysokość 8 do 10 m. Elegancka żółto listna odmiana (wiosenne pełne słońca, latem jasnozielone).
Także, nawet jeśli dysponujemy niewielką zieloną przestrzenią, możemy zastanawiać się, która z niższych odmian tego gatunku dębu może się u nas rozgościć (najpewniej na czas naszego i kolejnych pokoleń życia).
W temacie uprawy, dąb szypułkowy preferuje gleby przepuszczalne, o dużej zawartości próchnicy, umiarkowanie wilgotne. Na glebach słabych i suchych rośnie wolniej, (podobnie, gdy ma konkurencję w innych przedstawicielach, nie tylko tego gatunku). Roślina światłolubna, ale nie do sadzenia w pełnym słońcu, gdyż liście mogą ulegać przypaleniu.Młodziki lepiej czują się tam, gdzie światło rozproszone, z czasem drzewo 'wchodzi ' na wyższe obroty, nabiera hartu i odnajduje przyjemność w silniejszych słonecznych kąpielach.
Kwitnie od kwietnia do maja (w zależności od warunków klimatycznych), wraz z rozwojem liści.Na pierwsze 'kwiatki' trzeba jednak poczekać coś koło 40, albo i 50 lat. Po kwitnieniu, żołędzie dojrzewają od września do października i natychmiast opadają. Pierwsze opadają owoce uszkodzone przez owady i nadpsute, później zdrowe. Zdolność kiełkowania świeżych żołędzi dochodzi do 70% (przy wysiewie wiosennym wynosi 50–60%). Nasiona kiełkują liścieniami w glebie (rzadko zdarza się, by wyrastały na powierzchnię). Zawsze pozostają w łupinie. Siewka jednoroczna ma liście delikatne o blaszce liściowej nieco klapowanej na brzegu. Lata nasienne u dębu szypułkowego powtarzają się co 4–6 lat.
Najstarsze egzemplarze tego gatunku, szacuje się, że mają 1000 lat. Imponujące.
Drewno dębowe jest cenione w stolarstwie, bednarstwie i szkutnictwie (twardością niekiedy przewyższa drewno bukowe). Dawniej wykorzystywane również w kołodziejstwie oraz jako materiał konstrukcyjny[potrzebny przypis]. Obecnie drewno tego gatunku ma zastosowanie w meblarstwie, stolarstwie wewnętrznym i zewnętrznym, ciesielstwie, w produkcji podłóg, schodów, podkładów kolejowych, słupów czy klepek.
Kora dębu jest typowym surowcem garbnikowym znanym jako środek ściągający. Odwar stosuje się do płukanek, okładów i obmywań przy stanach zapalnych skóry, błon śluzowych, nadmiernej potliwości, odmrożeniach i lekkich oparzeniach. Występuje też w tabletkach na biegunkę, gdyż garbniki katechinowe wiążą się z grupami aminowymi białek i tworzą na powierzchni błony śluzowej jelita warstwę ochronną, która utrudnia przenikanie wody do światła jelita i zostaje osłabiony ruch perystaltyczny. Posiada właściwości ściągające, przeciwzapalne, bakteriobójcze oraz przeciwbiegunkowe.
Oak.eng
 |
| Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik |
ich korony są bardziej wrzecionowate. Żyjąc po sąsiedzku, egzemplarze nie osiągną tak spektakularnych wysokości jak soliter, jednak nadal jest czym cieszyć oczy, a skrzydlaci przyjaciele, gryzonie i płazy, mają w tym dębowym otoczeniu swoje mieszkanka i w czasie owocowania, darmową stołówkę. Trafiają się też bardzo szkodzący drzewom lokatorzy - na przykład, pewien
gatunek gąsienic, który składa wiele larw pod korą, a całe to towarzystwo wysysa życiodajne siły drzewa. Tylko wprawne 'oko' wczas wypatrzy, że z rośliną dzieje się coś niepokojącego, jednak w większości przypadków, jest już za późno na pomoc, wyniszczone od wewnątrz, są bez szans na kontynuowanie swego bytowania.
Nie da się ukryć, że przy takich rozmiarach, mały przydomowy ogródek, to za mało przestrzeni. Dlatego, dąb szypułkowy, poza jego dzikimi siedliskami, możemy spotkać w parkach, w zielonych kompleksach miejskich, w wielkich ogrodach. Sadzony jest tam pojedynczo, albo tworzy się z niego piękne aleje. W upalne lato, w cieniu dębu można znaleźć schronienie przed upałem, jesienią zachwycać się spektaklem przebarwiających listnych ozdób, zimą doceniać walory grubej, ciemniejącej spękanej kory, zaś wiosną podziwiać, jak roślina rozpoczyna kolejny sezon wegetacyjny skrząc z wysokości jasną zielenią młodych listków, które z czasem nabiorą głębszego koloru (u gatunku).
Botanicy i szkółkarze tworzą odmiany, gdzie na przykład, dorosły egzemplarz jest niższy z atrakcyjnymi ciemnoczerwonymi, bądź inny z żółtymi liśćmi (i przez cały sezon wegetacyjny) - to sprawia, że grupa osób zainteresowanych zaproszeniem rośliny do własnego, nawet niewielkiego ogrodu, wzrasta.
 |
| Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik |
Przykłady kilku interesujących odmian:
* Dąb szypułkowy 'Fastigiata', zwarta kolumnowa korona, gałęzie wyprostowane blisko pnia, docelowa wysokość 15 m (powolny wzrost).
* Dąb szypułkowy 'Pectinata', dorosły egzemplarz osiąga 25% możliwości wysokościowych gatunku, czyli około 10 m. Głęboko powycinane listki (w porównaniu z gatunkiem - zredukowane) zdobią cienkie pędy.
* Dąb szypułkowy 'Atropurpurea',również przy powolnym wzrośnie nie osiągnie więcej niż 8 do 10 m wysokości. Pierwsze lata ma pokrój krzewiasty, później krzewiasty. Korona bogata, zwarta. Młode, jednoroczne pędy czerwonobrązowe. Liście skórzaste, lekko wybrzuszone, drobniejsze niż u gatunku. Blaszki wiosną zabarwione na ciemnopurpurowy kolor, a ciągu lata trochę zieleniejące.
* Dąb szypułkowy 'Concordia'. młodzik szeroko stożkowy, starszy egzemplarz z kopulastą koroną. Powolny wzrost, docelowa wysokość 8 do 10 m. Elegancka żółto listna odmiana (wiosenne pełne słońca, latem jasnozielone).
Także, nawet jeśli dysponujemy niewielką zieloną przestrzenią, możemy zastanawiać się, która z niższych odmian tego gatunku dębu może się u nas rozgościć (najpewniej na czas naszego i kolejnych pokoleń życia).
W temacie uprawy, dąb szypułkowy preferuje gleby przepuszczalne, o dużej zawartości próchnicy, umiarkowanie wilgotne. Na glebach słabych i suchych rośnie wolniej, (podobnie, gdy ma konkurencję w innych przedstawicielach, nie tylko tego gatunku). Roślina światłolubna, ale nie do sadzenia w pełnym słońcu, gdyż liście mogą ulegać przypaleniu.Młodziki lepiej czują się tam, gdzie światło rozproszone, z czasem drzewo 'wchodzi ' na wyższe obroty, nabiera hartu i odnajduje przyjemność w silniejszych słonecznych kąpielach.
 |
Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik
(X) |
Kwitnie od kwietnia do maja (w zależności od warunków klimatycznych), wraz z rozwojem liści.Na pierwsze 'kwiatki' trzeba jednak poczekać coś koło 40, albo i 50 lat. Po kwitnieniu, żołędzie dojrzewają od września do października i natychmiast opadają. Pierwsze opadają owoce uszkodzone przez owady i nadpsute, później zdrowe. Zdolność kiełkowania świeżych żołędzi dochodzi do 70% (przy wysiewie wiosennym wynosi 50–60%). Nasiona kiełkują liścieniami w glebie (rzadko zdarza się, by wyrastały na powierzchnię). Zawsze pozostają w łupinie. Siewka jednoroczna ma liście delikatne o blaszce liściowej nieco klapowanej na brzegu. Lata nasienne u dębu szypułkowego powtarzają się co 4–6 lat.
Najstarsze egzemplarze tego gatunku, szacuje się, że mają 1000 lat. Imponujące.
Drewno dębowe jest cenione w stolarstwie, bednarstwie i szkutnictwie (twardością niekiedy przewyższa drewno bukowe). Dawniej wykorzystywane również w kołodziejstwie oraz jako materiał konstrukcyjny[potrzebny przypis]. Obecnie drewno tego gatunku ma zastosowanie w meblarstwie, stolarstwie wewnętrznym i zewnętrznym, ciesielstwie, w produkcji podłóg, schodów, podkładów kolejowych, słupów czy klepek.
Kora dębu jest typowym surowcem garbnikowym znanym jako środek ściągający. Odwar stosuje się do płukanek, okładów i obmywań przy stanach zapalnych skóry, błon śluzowych, nadmiernej potliwości, odmrożeniach i lekkich oparzeniach. Występuje też w tabletkach na biegunkę, gdyż garbniki katechinowe wiążą się z grupami aminowymi białek i tworzą na powierzchni błony śluzowej jelita warstwę ochronną, która utrudnia przenikanie wody do światła jelita i zostaje osłabiony ruch perystaltyczny. Posiada właściwości ściągające, przeciwzapalne, bakteriobójcze oraz przeciwbiegunkowe.
 |
| Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik Rysunek z książki Tadeusza Traczyka 'Rośliny lasu liściastego' |
 |
| Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik |
 |
Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik
(IX) |
 |
Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik
(IX) |
 |
Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik
(IX) |
 |
Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik
(III) |
 |
Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik
(III) |
 |
Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik
(IV) |
 |
Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik
(IV) |
 |
Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik
(IV) |
 |
Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik
(V) |
 |
Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik
(IV) |
 |
Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik
(IV) |
 |
Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik
(IV) |
 |
Quercus robur - Dąb szypułkowy - Zomereik
(X) |
Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
https://en.wikipedia.org/wiki/Quercus_robur
https://pl.wikipedia.org/wiki/D%C4%85b_szypu%C5%82kowy
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zomereik
Tadeusz Traczyk, Rośliny lasu liściastego. Warszawa: Państwowe zakłady wydawnictw szkolnych, 1965.