czwartek, 14 lutego 2019

Syzygium malaccense - Czapetka malajska - Djamboe bol

                                              Czapetka malajska, to bardzo dekoracyjna roślina. Zachwyca oryginalnymi kwiatostanami, soczystą szatą zielenie liści i 'smakowicie' dojrzewającymi chrupkimi malajskimi jabłuszkami. Niestety, mamy do czynienia z plantem, który nie akceptuje temperatur minusowych, dlatego na naszej szerokości geograficznej, pozostaje prowadzenie go w pojemniku, albo w niewielkiej szklarni, gdzie nie będzie niższej temperatury niż 15°C.


                                                    Malay rose apple.eng
Syzygium malaccense - Czapetka malajska - Djamboe bol


Oczywiście, w takich warunkach, drzewko nie będzie miało osiągnąć swych naturalnych rozmiarów (przycinanie, ograniczona przestrzeń rozrostu), jednak przy zapewnieniu odpowiednich warunków, możemy prowadzić zachwycające formą i kolorami drzewko bonsai.
                                          Czapetka malajska jest znana od ponad 1700 lat. Imponujące, prawda? Naturalnie rośnie w
strefie subtropikalnej, gdzie temperatury wahają się pomiędzy 20, a 30°C. Obecnie, jest rozpowszechniona na wielu kontynentach, tam, gdzie sprzyjające temperatury, odpowiednio wysoka wilgotność powietrza i zasadowe podłoże. Drzewa te, poza ozdobną odsłoną, są prowadzone przede wszystkim, pod kątem użyteczności owoców. Nie ma jednak upraw na wielką skalę, a owoce można znaleźć wyłącznie na lokalnych ryneczkach, pochodzą z prywatnych sadów. 
                                         Przy optymalnych warunkach klimatycznych, glebowych, kwitnienie i owocowanie może się odbywać kilkukrotnie w ciągu roku. W basenie Morza Śródziemnego, kwitnienie ma miejsce na przełomie wiosny i lata, a owocowanie następuje trzy miesiące później. Jabłoń malajska,  to wiecznie zielone drzewo z rozłożystą koroną w kształcie stożka. Dorosły egzemplarz , osiąga pomiędzy 17, a 20 metrów wysokości, na macierzystych ziemiach, spotyka się rzadko i takie, które urosły na wysokość 30 metrów (w Malezji). 
                                       Liście zimozielone, jajowate, duże, całobrzegie. Pod koniec wiosny, w ich kątach zaczynają rozkwitać pojedyncze kwiaty. To piękne widowisko. Różowo purpurowe


Syzygium malaccense - Czapetka malajska - Djamboe bol


dekoracje, z licznymi długimi pręcikami, zebrane w gęste, cylindryczne kwiatostany. Są miododajne. Kiedy przekwitają, opadają w dużych ilościach, tworząc pod drzewem wyjątkowo barwny dywan. 
Na ich miejscu zawiązują się owoce, pierwsze zrywa się we wrześniu. Dojrzałe owoce są  chrupiące i bardzo soczyste, o cienkiej skórze i łagodnym, odświeżającym  smaku. Owoc jest ciemnoczerwony, purpurowo żółty lub żółto biały elipsoidalny, o średnicy 5-8 cm, zawiera pojedyncze, duże ziarno.
Owoce - surowe, duszone, gotowane; w goździkach lub w połączeniu z innymi owocami w plackach, tartach, kremach, syropach, kompotach. Bogactwo witamin i mikroelementów. 
                                 Jadalne są także inne części rośliny. Zakonserwowane w odpowiedni sposób kwiaty, dodaje się później do napojów, surówek i sałatek. Dodają całości kwaskowatego smaku. Zaś młode listki pędy (mające czerwony kolor), są jedzone na surowo jako dodatek do ugotowanego ryżu.
W regionalnym ziołolecznictwie, wykorzystuje się liście i korę tego gatunku czapetki. Posiadają one właściwości antyseptyczne, ściągające, przeczyszczające.
Czerwonawo zabarwione drewno, przez małe społeczności, wykorzystywane jest do wyrobu naczyń codziennego użytku, niewielkich mebli.
                                 

Syzygium malaccense - Czapetka malajska - Djamboe bol


                                    Strefa tropikalna, czyli: słonecznie, ciepło, gdzie duża wilgotność powietrza i średnie roczne opady. Rośliny mogą tolerować porę suchą, ale najlepiej radzą sobie na obszarach z opadem przez cały rok (wówczas 'na okrągło' okres wegetacyjny).  Preferuje bogatą, przepuszczalną glebę i ekspozycję w pełnym słońcu.  Preferuje pH w zakresie 5,5 - 6,5, tolerując 5 - 8, czyli odczyn neutralny w kierunku zasadowego. 
Rośliny potrzebują od 4 do 5 lat, aby zakwitnąć z nasion, a maksymalne plony osiągną po około 10 latach. Materiał siewny - musi być świeży z owoców, ponieważ ma bardzo ograniczoną żywotność. Dlatego bardziej rozpropagowaną formą rozmnażania tego 'dzikusa', jest robienie tego poprzez pobranie i ukorzenienie sadzonek z piętkami (z młodych pędów) . Robi się to na przełomie wiosny i lata; młodziki otacza się szczególniejszą opieką - nie można dopuścić, aby ziemia była przesuszona, ani, żeby były zbyt niskie temperatury w otoczeniu roślin.




Syzygium malaccense - Czapetka malajska - Djamboe bol




 Syzygium aromaticum - Czapetka pachnąca, Goździkowiec korzenny -  Kruidnagelboom ( foto )



Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
https://en.wikipedia.org/wiki/Syzygium_malaccense
https://pl.wikipedia.org/wiki/Czapetka_malajska
https://nl.wikipedia.org/wiki/Djamboe_bol

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz