czwartek, 4 października 2018

Ipomoea batatas - Wilec ziemniaczany - Zoete aardappel

                             Wilec ziemniaczany,  w strefie tropikalnej od tysiącleci uprawiany z założeniem eksploatacji, takim jak u nas rodzimy ziemniak. Od ponad 15 lat, na naszej szerokości geograficznej, pożądany już nie jako bylina, nie jako słodki batat  - a w formie dekoracyjnego pnącza, prezentującego się w wielu kolorowych odsłonach. Roślina nadaje się do uprawy bezpośrednio w gruncie, jak i do pojemnikowej. To sprawia, że rzesza osób zainteresowanych zaproszeniem jej do swojej zielonej, balkonowej, tarasowej przestrzeni, z roku na rok jest coraz większa.

                                                        Sweet potato.eng
Ipomoea batatas - Wilec ziemniaczany - Zoete aardappel
 'Marguerite'


                                   W zależności od odmiany i oczywiście sprzyjających warunków uprawy (klimatycznych oraz pielęgnacyjnych), plant może osiągnąć długość do
trzech metrów. Jednak, aby się piął, niezbędna jest podpora (drabinka, pergola), inaczej po około 25 centymetrach wznoszenia, po prostu zacznie się przewieszać. I nie ma w tym nic złego, wręcz przeciwnie. To efektowne zwieszanie, jest  tym przystrojeniem, którego oczekujemy. W pojemniku na tarasie, balkonie, czy bezpośrednio w gruncie; w kompozycji różnych odmian gatunku, czy też kolorowa konfiguracja z innymi roślinami (pelargoniami, petuniami, hostami, żurawkami, szałwiami, jarzmiankami). Wprost,niekończący się wachlarz możliwości. Kolorowe liście wilca, znakomicie się zaprezentują w każdym z tych zestawów.
                            Podziemną część stanowią bulwy korzeniowe. U gatunku są jadalne, zaś u odmian dekoracyjnych nie. Nasze enzymy trawienne są niedostosowane, więc jeśli chcielibyśmy posmakować słodkich batatów, po prostu udajmy się na zakupy do sklepu. A te z odmian, zakupione z myślą o udekorowaniu przestrzeni, pozostawmy, aby spełniały wyłącznie tę funkcję.
                      Na wyrastających z bulw pędach, które z czasem zaczynają się przewieszać, wyrastają liście. Są zmienne; różnice niewielkie, a jednak widoczne - skrętoległe, bardziej sieczne, mniej, czy więcej klapowane; u gatunku zielone, u odmian: jasnozielone, brązowe, fioletowe, czerwone, bordowe.
To liście są główną, wielomiesięczną ozdobą. Kwiaty, choć nie są małe, jest ich na roślinie niezbyt wiele i 'gubią się' pośród okazałych liści. Kwiat  o  średnicy około 5 centymetrów, kształtem podobny do tych jakie posiada powój , są promieniste, jasne z ciemniejszą gardzielą. Kwitnienie rozpoczyna się w połowie lipca.


Ipomoea batatas - Wilec ziemniaczany - Zoete aardappel
 'Marguerite'‘Sweet Georgia Deep Purple’


                                     W uprawie, wilec ziemniaczany jest niekłopotliwy. To oczywiście, przy założeniu, że od samego początku będziemy znali jego potrzeby i o nie sukcesywnie dbali.
Ekspozycja w tam zwanym 'jasnym cieniu'. Czy to na balkonie,czy w ogrodzie, wybierzmy miejsce osłonięte od silnych wiatrów, gdzie nie operuje 'ostre słońce' (nie, dla wystawy południowej). Odpada także zbyt duży cień, roślina tam będzie wolno rosła, zahamujemy jej możliwość pokazania się w pełnej krasie.
Mamy do czynienia z rośliną, która kompletnie nie jest mrozoodporna. Wysiew do rozsadnika w marcu, w temperaturach powyżej 18°C; pikowanie w miejsca docelowe, gdy minie zagrożenie powrotu wiosennych przymrozków.
Podłoże przepuszczalne, średnio żyzne, próchniczne, o odczynie pH delikatnie zakwaszonym. Gleby zbite, zalewowe - to na pewno nieodpowiednia miejscówka. Młode siewki są wrażliwe i na zalanie i na przesuszania, także należy troskliwie się nimi zająć. Starsze rośliny poradzą sobie z chwilową suszą. Niemniej, jeśli chcemy mieć plan zwiększający swój pokrój i bogato zdobiący naszą przestrzeń, latem podlewajmy. Podłoże, powinno mieć stała średnią wilgotność. Wodę dostarczamy z rana, bądź pod wieczór; staramy się nie lać po częściach nadziemnych.
                      Wilec ziemniaczany, 'lubi sobie podjeść', dlatego nie oszczędzajmy się w jego dokarmianiu. Od połowy kwietnia, nawet do połowy sierpnia, dostarczajmy mu kompost w granulacie, czy nawóz w płynie, według zaleceń na etykiecie.


Ipomoea batatas - Wilec ziemniaczany - Zoete aardappel
 'Marguerite'‘Sweet Georgia Deep Purple’


                                   Przez cały sezon, regularnie usuwamy nieestetyczne, postarzałe, połamane części. Jesienią, gdy całą górna część rośliny zacznie tracić na swej atrakcyjności, wstrzymajmy przez kilka dni podlewanie, następnie wykopmy z pojemnika (z gruntu) bulwy, oczyśćmy je z ziemi i przygotujmy do przechowania na następny sezon. Piwnica, komórka - każde z miejsc, gdzie będzie panowała temperatura od 4 do 6°C. Bulwy lądują w skrzyni, są lekko obsypane piaskiem, w miejscu bez dostępu do dziennego światła. Na wiosnę zaczną kiełkować, to znak, że powinny powędrować do właściwego podłoża. I rozpoczyna się kolejny sezon wegetacyjny. 
                                 Odporność na miejskie zanieczyszczenia; duża swoboda w temacie kompozycji z pozostałymi żywymi ozdobami, w zależności, czy wybrane miejsce chcemy rozjaśnić, czy ciemnymi liśćmi nadać elegantszego oddźwięku. 
                                Na pewno, mając porównanie do innych roślin, ta nie wymaga szczególnie wielkich nakładów pracy. Za to jej wysoki stopień dekoracyjności, zostanie zauważony, nie tylko  w niewielkich, ale i w dużych ogrodowych przestrzeniach.


Ipomoea batatas - Wilec ziemniaczany - Zoete aardappel
 'Marguerite'






Ipomoea batatas - Wilec ziemniaczany - Zoete aardappel
 'Marguerite'‘Sweet Georgia Deep Purple’ 
oraz Hosta - Funkia - Hartlelie 'Piedmont Gold' ( foto )






Ipomoea batatas - Wilec ziemniaczany - Zoete aardappel
 'Marguerite'








Ipomoea batatas - Wilec ziemniaczany - Zoete aardappel
 'Marguerite'






Ipomoea batatas - Wilec ziemniaczany - Zoete aardappel
Batat z produkcji przemysłowej, słodka odmiana






Ipomoea batatas - Wilec ziemniaczany - Zoete aardappel
Batat z produkcji przemysłowej, słodka odmiana






Ipomoea batatas - Wilec ziemniaczany - Zoete aardappel
Batat z produkcji przemysłowej, słodka odmiana



Ipomoea batatas - Wilec ziemniaczany - Zoete aardappel
 





Ipomoea batatas - Wilec ziemniaczany - Zoete aardappel
 (VI)


 
Ipomoea lobata - Wilec klapowany, (Mina) - Spaanse vlag ( foto )

 
 
Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
http://www.vip-colors.com/2016/10/funkia-hosta-hartlelie.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Sweet_potato
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wilec_ziemniaczany
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zoete_aardappel 
http://www.vip-colors.com/2016/12/convolvulus-varieteiten-powoj-gatunki.html

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz