wtorek, 12 listopada 2024

Beta vulgaris subsp. vulgaris var. crassa - Burak pastewny - Voederbiet

                                   Burak pastewny, tworzy '(...) grupę kultywarów podgatunku buraka zwyczajnego (Beta vulgaris L. subsp. vulgaris). W Polsce jest pastewną rośliną uprawną. Ma grubą, mięsistą bulwę hypokotylową. Od innych odmian buraka różni się tym, że bulwa jest jasna i wystaje górną częścią z ziemi.                                                                                        Mangelwurzel.eng

Beta vulgaris subsp. vulgaris var. crassa - Burak pastewny - Voederbiet
'Krezus'

Wyróżnia się trzy jego typy: 

1) Półcukrowy – najbliższy do buraka cukrowego pod względem wyglądu i zawartości cukru (15-16%) . Ma stosunkowo długi korzeń i krótką szyję korzeniową, zanurzony w glebie 2/3, ma wyższe wymagania odnośnie do opadów. 

2) Mamut – korzeń długi, wrzecionowaty, do ½ tkwi w glebie, lekko skręcony korzeń, kolorowe, głowa dłuższa, zawartość cukru do 10%, plon korzeni wyższy niż półcukrowego, jakość gorsza – więcej wody.

3) Walcowaty – walec zakończony małym szpicem, żółty, czerwony, krótka część korzeniowa – 1/3 korzenia, szyja bardzo długa, część korzeniowa tkwi w glebie, można uprawiać na najpłytszych glebach, potrzebuje dużo opadów, bardzo wysoki plon, 6% cukru (...)'1

Od kilku lat na rynku roślin pastewnych można również zakupić nową jedno kiełkową odmianę buraka pastewnego - 'Krezus'. '(...)Mieszaniec heterozyjny diploidalny. Korzenie posiadają stożkowy kształt o czerwonej barwie oraz 55 % zagłębieniu w ziemi. Odmiana odporna na suszę, możliwość uprawy na glebach słabszych (...)'3.

                                  Współcześnie na polu/plantacji z burakami pastewnymi większość prac wykonywana jest maszynami tylko przy niewielkim nadzorze człowieka. Jeszcze piętnaście/dwadzieścia lat temu, poza wysiewem (siewnik), inne prace były wykonywane ręcznie - to jest plewienie, przerywanie, drugie plewienie, wykopywanie, oddzielanie bulw od liścieni, załadowanie do przewozu. 

                                    Buraki pastewne z piwnicy, czy zakopcowane (w kopcu lekko obsypane ziemią, następnie warstwa słomy, na wierzch gruba warstwa ziemi), przez późną jesień i cała zimę będą świeżym zasobnym źródłem substancji odżywczych dla bydła, owiec, kóz. Podawane na surowo po rozdrobnieniu w maszynie (rozdrabniacz), albo po przeróbce w mieszance jako pasza (oprócz bulw do takiego miksu nadają się również liście). '(...) O wartości pokarmowej tych roślin okopowych decyduje zawartość węglowodanów i bardzo wysoka strawność tzn. bardzo mała różnica pomiędzy ilością składnika pokarmowego pobranego, a wydalonego z organizmu. Wśród węglowodanów pierwsze miejsce zajmuje cukier w postaci glukozy i fruktozy, które dają energię zwierzętom (...)'2. Dla zwierząt gospodarskich taka karma jest smaczna i bardzo korzystnie wpływa na wydajność mleczną. Buraki pastewne neutralnie wpływają na smak produktów mlecznych, co jest nie bez znaczenia przy przygotowywaniu maślanek, serów i innych smakowitości. 

Buraki pastewne zawierają niewielką ilość białka i związków mineralnych. W związku z tym, nie są one przydatne w żywieniu koni hodowlanych, ani tym bardziej koni sportowych. Podawana w niewielkiej ilości, mogą stanowić urozmaicenie diety.

                                    Burak pastewny, nie jest przeznaczony do spożycia przez ludzi. W czasie II wojny światowej, w wielotygodniowej drodze na roboty przymusowe/ w drodze do obozów koncentracyjnych i już tam na miejscu - karmiono ludzi m.in. brukwią i burakami pastewnymi. Niedogotowane, często nadgniłe bulwy powodowały masowe zachorowania na biegunkę, która w wielu przypadkach prowadziła do śmierci.

 

 
 
Przypisy:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Voederbiet
https://en.wikipedia.org/wiki/Mangelwurzel
1 https://pl.wikipedia.org/wiki/Burak_pastewny
2 https://sklep.mhr.com.pl/module/psblog/module-psblog-blog?id=6
3 https://sklepfarmera.pl/burak-pastewny-jednokielkowy-krezus-c1-mhr.html

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz