Vademecum Interesting Plants: Jacobaea vulgaris - Starzec Jakubek

piątek, 17 grudnia 2021

Jacobaea vulgaris - Starzec Jakubek - Jakobskruiskruid

Starzec Jakubek 'dzikus', którego spotykamy na przydrożach, przy rowach, w zaroślach, na łąkach i na leśnych polanach. Słoneczne energetyczne oblicze, gdy chodzi 'nacieszenie nim oczu'. Spożywany, stanowi wielkie niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia (ludzi i zwierząt hodowlanych).

Ragwort.eng

Jacobaea vulgaris - Starzec Jakubek - Jakobskruiskruid

W dawnych czasach wierzono, że to roślina lecznicza, a dziś wiemy,to było nieprawdą. Wszelkie mikstury z tej rośliny są hepatotmutagenne, oksyczne i kancerogenne; jest tak ze względu na znaczną zawartość

alkaloidów pirolizydynowych. Owszem, w początkowej fazie wspomagania zdrowia wywarami, naparami, nalewkami ze starca Jakubka, chory mógł poczuć się lepiej, bo to działało rozkurczowo i zmniejszało boleści; a tak naprawdę do organizmu docierała substancja wyniszczająco go, rakotwórcza.

Współcześnie jest widoczny wielki 'come back' do ziołolecznictwa. To cieszy, gdy osoby zajmujące się tym, są świadome, opierają swoją wiedzę na nauce, a tym samym nie działają na szkodę własnego zdrowia, czy osób drugich.

Starzec Jakubek, na stanowiskach ruderalnych będzie rośliną dwuletnią, natomiast tam, gdzie koszony (łąki, polany) 'dostaje' długie wieloletnie życie. Dzieje się tak, ponieważ w tych miejscówkach nie ma możliwości wytworzenia owoców - a jest 'uparciuchem', więc w kolejnym sezonie ponowi próbę, aby osiągnąć ten cel. Egzemplarz, który 'prowadzi się' w cyklu dwuletnim, może wytworzyć nawet 120 000 niełupek. Cięższe owoce wokół brzegów niełupki, opadną w pobliżu, a te z puchem kielichowym pofruną w najodleglejsze miejsca, aby 'podbić' kolejne terytoria. Mamy do czynienia z rośliną ekspansywną,

Jacobaea vulgaris - Starzec Jakubek - Jakobskruiskruid

Achillea ptarmica - Krwawnik kichawiec - Wilde bertram ( foto )

która gdy się zasiedli, jest trudna do wyeliminowania. Jako miododajna, przez całe lato i pierwszą część jesieni, jest 'podręczną' smakowitą stołówką dla wielu gatunków owadów. Zebrane w podbaldachy żółte koszyczki o średnicy do dwóch centymetrów, są oblatywane niemal nieustannie. Jakubek może osiągnąć wysokość pomiędzy 0.3, a nawet 1.2 metra, zależy na jak żyznym podłożu będzie wzrastał. Gdy wzrasta na łąkach, 'blokuje' na nich wypas bydła, siano z nim także nie nadaje się do użytku.

Hobbystycznie, można 'pobawić się' z kolorami starca Jakubka, to roślina barwiąca (z liści kolor zielony , z kwiatów żółty, pomarańczowy oraz beżowy). Barwników nie używamy w kuchennych rewolucjach!

Znając niepopularne trujące oblicze tej rośliny, wiele osób poszukuje techniki, która skutecznie wyeliminuje go z pastwisk, z pół uprawnych. Wyrywanie go z korzeniami, to najskuteczniejsza metoda; jednak przy dużym metrażu, to Syzyfowa praca. Aby nie podrażnić skóry rąk, wskazane jest przy tych pracach roboczych noszenie rękawiczek ochronnych. Roślina może być stłumiona cięciem późną jesienią i usuwaniem wycinków. Pomaga tu także powtarzane koszenie kwiatów w lipcu, sierpniu i październiku, a następnie ich usuwanie. Herbicydy można stosować na łąkach po ostatnim cięciu i pastwiskach.