Vademecum Interesting Plants: Zelkova serrata - Brzostownica japońska

Zelkova serrata - Brzostownica japońska - Japanse Zelkova

Brzostownica japońska, jest drzewem liściastym. Dorosły egzemplarz, na macierzystych terenach (Japonia, Korea, wschodnie Chiny), osiąga wysokość nawet do 20 metrów! Na naszej szerokości geograficznej, liczmy się z tym, że będzie to pomiędzy 10, a 15 metrów. Jako dzikus, najczęściej o jednym pniu, zaś w wersji hodowlanej - efektownie prezentujące się drzewo o wielu

pniach. Bez wątpienia, do walorów zdobniczych należy dodać jesienne słoneczne przebarwienia

Zelkova serrata - Brzostownica japońska - Japanse Zelkova

liści i sam pokrój szerokiej parasolowatej korony. Drzewo alejowe parkowe, ogrody orientalne, kompozycje naturalistyczne (parki i ogrody), soliter w dużym przydomowym ogrodzie, albo - i tu niespodzianka - doskonały materiał na kształtowanie niewielkiego

bonsai. Brzostownica japońska, doskonale komponuje się z lokalnym drzewostanem, jednak sadząc ją, należy zwrócić uwagę na to, że docelowo będzie dość sporych gabarytów, więc niezbędne jest zapewnienie jej odpowiedniej przestrzeni do życia i nie utrudnianie tego bliskimi nasadzeniami innych 'solidnych' drzew. W otoczeniu egzemplarza ze zdjęć, rosną krzewy i byliny, kolejne potężne drzewo, dąb jest około 40 metrów dalej. Ale, ale ... pod szeroką koroną rośnie 'konkurencja'. I to dość nieoczekiwanym miejscu, ponieważ w jednym ze słupków wyznaczających granicę łączki . Właśnie tam wysiał się jeden z pestkowców i teraz już drugi rok wzrasta w siłę młoda brzostownica tego gatunku. Wcześniej od rośliny macierzystej rozpoczęła jesienne wybarwianie listków; rodzic nabierze słonecznych kolorów dopiero za kilka dni. Gdyby chodziło o same naturalne uwarunkowania, gatunek jest długowieczny i kto wie, wspólna koegzystencja mogłaby trwać jeszcze wiele dziesiątek, setek lat, jednak to teren miejski i raczej losy 'młodzika' są przesądzone. Jeśli pracownicy zieleni miejskiej docenią jego walory, zostanie najprawdopodobniej przesadzony do oddalonej miejscówki. Mam zbyt niewielkie doświadczenie w kształtowaniu bonsai, gdyby było inaczej - wzięłabym go na warsztat. W krajach azjatyckich, to bardzo doceniane drzewko, jeśli chodzi o tę udoskonalaną od wieków sztukę.

Zelkova serrata - Brzostownica japońska - Japanse Zelkova

Blaszka liściowa zielona, jesienią przebarwiająca się na żółto. Kwitnie wiosną, kwiaty zielonkawe, bez większych wartości zdobniczych. Na miejscu przekwitających maleństw, zawiązują się niewielkie pestkowce. Kora u młodzików gładka, szara; u starszych egzemplarzy łuszcząca się, odsłaniając żółtawo-brązowe warstwy.

Brzostownica japońska, barwnie wzbogaca otoczenie, doskonale znosi miejskie zanieczyszczenia, a dodatkowo ma niewielkie wymagania glebowe. Ekspozycja jasna. Roślina, nie nadaje się na wystawę południową. Wiele dziennego światła, ale nie tam, gdzie latem w godzinach południowych najostrzej operujące promienie słoneczne. O ile wieloletnie egzemplarze 'nawykły' do większej ilości dni, gdzie temperatury powyżej 25°C i żar z nieba, to 'młodziki' mają mniejszą odporność; gdy zbyt 'doświadczone', będą miały przesuszone liście, a te na pewno nie zapewnią efektu 'Wow', którego po drzewku się spodziewamy. Młode sadzonki najlepiej sadzić do gruntu kwiecień - maj. Wówczas rośliny mają więcej czasu na zaaklimatyzowanie i warunki zimowe nie będą dla nich już tak bardzo trudne. Starsze egzemplarze, całkiem nieźle znoszą warunki zimowe, jednak 'młodziki' w listopadzie warto podsypać kilkucentymetrowym kopczykiem ziemi. Przepuszczalne, średnio zasobne podłoże o stałym umiarkowanym stopniu wilgotności, gdzie pH delikatnie zakwaszone, bądź neutralne.. Gleby zbite, czy te o zbyt niskim, czy za wysokim stopniu wilgotności, nie nadają się. Przed

Zelkova serrata - Brzostownica japońska - Japanse Zelkova

posadzeniem, wsypmy na dno dołka miks niewyjałowionej ziemi z kompostem. Jak już wiadomo, ma miejsce brak równowagi hydrologicznej, dlatego szczególnie o młodą brzostownicę, należy dodatkowo zadbać - czyli, wędrować w jej stronę z konewką. Dodatkowe dostawy wody, szczególnie ważne, przez pierwsze dwa upalne lata i przy bezśnieżnych zimach - starsze rośliny z 'ugruntowaną pozycją' są bardziej wytrzymałe. Latem podlewamy, gdy wierzchnia warstwa ziemi jest dobrze przesuszona, rano, albo pod wieczór, (wówczas nie narazimy liści na poparzenia słoneczne). Zimą, dostawa wody w bezmroźny dzień, w godzinach południowych. Woda zawsze powinna posiadać temperaturę zbliżoną do tej, jaka panuje w otoczeniu. Ziemię wokół drzewka należy ściółkować. Taka całoroczna osłona (z kamyków, żwirku, drobnej sosnowej kory bez żywicy, itp.), to * poprawa warunków wzrostu, *zmniejszenie parowania wody, * zmniejszenie erozji wodnej i wietrznej, * odpada nam odchwaszczanie. Pod szerokimi koronami starszych drzew, warto robić nasadzenia roślin cieniolubnych o niezbyt głębokim systemie korzeniowym. Zimą, przez ogołocone z liści pędy 'dostanie się' im więcej słońca, a latem będą bezpieczne pod listną parasolką. Starsze egzemplarze, są bardzo dobrze ukorzenione, odporne na susze i trudne warunki zimowe.

Rok rocznie jesienią zgrabiajmy liście, (można trafiać do kompostownika). Chcąc zagęścić pokrój, przez trzy lata z rzędu w pierwszej połowie wiosny skracamy wszystkie pędy o 1/3 ich długości.Usuwamy te przemarznięte, przesuszone, połamane i wrastające do środka. Przy średnio zasobnych glebach, zasilanie nieobowiązkowe. Przy słabszych, dwukrotnie w sezonie. Wiosną, nawóz wieloskładnikowy przeznaczony dla drzew ozdobnych; jesienią również miks, ale taki, który w swoim składzie nie ma azotu - drzewko powinno w swoim naturalnym rytmie wejść przygotować się do trudnych zimowych warunków. Można także posiłkować się rozcieńczonymi z wodą gnojówkami (żywokost, pokrzywy, czosnek), albo każdej wiosny obkopywać okrąg wokół korony - kilka, kilkanaście niezbyt głębokich dołków wypełnianych kompostem przemieszanym ze świeżą ziemią.