wtorek, 19 grudnia 2017

Picea omorika - Świerk serbski - Servische spar

                                   Świerk serbski, w Serbii, w Bośni, w Sarajewie rośnie w stanie dzikim. Ze względu na swój wysoki poziom dekoracyjności, został zaproszony na kontynenty europejski i ameryki północnej, gdzie już w wielu odmianach zdobi ogrodowe i parkowe przestrzenie przez cały rok. Warto podkreślić, że jest to jedyny z wielu gatunków świerku, u którego dorosłe egzemplarze 'nie gubią' dolnych gałęzi. Przez całą żywotność, drzewo zdobi  zwartym pokrojem na całej wysokości.

                                                           Serbian spruce.eng
Picea omorika -  Świerk serbski - Servische spar

                                                                                Kilka stuleci temu, współcześnie i zapewne jeszcze przez długi czas  w przyszłości, zapach świerkowych gałązek, uginających się od ozdób, będzie kojarzył się nam ze Świętami Bożego Narodzenia. Drzewo to, choćby w ten sposób, na stałe zapisało się w naszej kulturze.
Już na początku XIX wieku, przy opisie świerku, podkreślano jego ogromną dekoracyjność, nie tylko na leśnych obszarach.
                                               Solitery, piękne wyeksponowane pojedyncze nasadzenia, rozjaśnienie ciemniejszych zakątków jaśniejszymi odmianami - spory wachlarz możliwości. Trwałe, niewiele wymagające w temacie uprawy. I bez względu na rozmiar ogrodu, działki, dla tego gatunku świerka, warto  znaleźć miejsce w swojej przestrzeni.
                                               Gatunek posiada stożkowatą koronę, z bardzo wyraźnym przewodnikiem, w naszym klimacie dorosnąć może do około 30 metrów (macierzyste tereny najwyższe egzemplarze mają po 40 metrów wysokości). Pień nie szerszy niż 120 centymetrów o miedzianym, lub pomarańczowobrązowym kolorze łuszczącej się płatami, spękanej korowiny.
                   



Picea omorika -  Świerk serbski - Servische spar

                                    Igły świerka są spłaszczone, ostro zakończone. Z wierzchu soczyście zielone, od spodu każda igła jest przedzielona na dwa jaśniejsze białe paski. Wyraźniej widoczne kwiaty męskie, w słonecznym kolorze i ciemnoczerwone żeńskie(maj , czerwiec). Szyszki niewielkie do 8 centymetrów długości. Dachówki zachodzące na siebie brązowe z refleksem oranżu.
                                   Obecnie na rynku ogrodniczym mamy możliwość zakupu wielu odmian tego gatunku. Różnią się pomiędzy sobą wysokością, pokrojem, szybkością wzrostu, formą, a także subtelnymi rozbieżnościami w kolorze igieł.
                                 Oto kilka przykładów odmian:
* Świerk serbski, picea omorika 'Pimoko', kultywar karłowy, o ładnie rozrośniętym, półkolistym pokroju, może być prowadzony w formie piennej. Dorasta do metra wysokości. Igły srebrzysto zielone (krótkie w tej formie mienią się w słońcu).
* Świerk serbski, picea omorika  'Nana', forma regularna, stożkowa, wolny wzrost(roślina karłowa), gdzie dorosły egzemplarz 3 metry wysokości, półtora szerokości.Igły zimozielone, z refleksami srebra w dziennym świetle. Ugałęziony do samej ziemi.
* Świerk serbski, picea omorika 'Pendula',  polecany do nasadzeń pojedynczych, ze względu na swój interesujący pokrój, Wąska, stożkowata korona, boczne konary łukowato wygięte, dorosły egzemplarz osiąga, w sprzyjających warunkach, około 15 metrów wysokości.

Picea omorika -  Świerk serbski - Servische spar


* Świerk serbski, picea omorika 'Pendula Kuck', to można by rzec, bardziej 'słaniająca się' odmiana od 'Penduli'. Tutaj mamy do czynienia z bardziej zwisającym pokrojem. Pedy wyglądają, jak gdyby poddawały się sile grawitacji, choć bardzo przylegają do pnia. Niezbędna jest podpora, po której drzewo będzie 'prowadzić się'. Dorosły egzemplarz ma około 5 metrów wysokości.
* Świerk serbski, picea omorika 'Aurea', forma regularna, stożkowa. Ugałęziony do samej ziemi. Docelowa wysokość, około 18 metrów.Spory przyrost roczny, nawet do 5o centymetrów. Końcówki gałązek lekko unoszą się ku górze. Przy grze dziennego światła igły wydają się być niebieskozielone ze srebrnym połyskiem, na wiosnę przyrosty słoneczne (żółtozłote). Co daje interesujący kontrast, który sprawia, że drzewo staje się bardziej zauważalne pośród innych, bardziej dekoracyjne.
* Świerk serbski, picea omorika 'Bruns', równie fantazyjna forma, co dwie poprzednie, ze wskazaniem do nowoczesnych ogrodów. To taki świerkowy 'pijak'. Nie ma równego, regularnego wzrostu, chwieje się , jest krzywawy, wichrowaty. Ciemnozielone igły. Rośnie w formie kolumnowej, bardzo powoli (10 lat około3 metry wysokości, dorosły egzemplarz około 10 metrów i mniej więcej półtora szerokości).


Picea omorika -  Świerk serbski - Servische spar

                                                                       Przyjęło się, że ten świerk może rosnąć na bardzo ubogich glebach, czy takich, które nie sprzyjają zapuszczaniu głęboko korzeni. Fakt, to silna roślina, która nie poddaje się, gdy wiele innych ginie, ale zapraszając ją do swojej przestrzeni, mądrze będzie jej zapewnić niezbędne warunki do zdrowego rozwoju.                                      Aby zapewnić optymalne warunki uprawy świerka serbskiego, zacznijmy już od samego początku. Przy sadzeniu, wybierzmy miejsce słoneczne, albo w delikatnym półcieniu, gdzie ziemia średnio żyzna, próchniczna, o odczynie pH kwaśnym. Nie narażając drzewek na bezpośrednie działanie słońca w godzinach szczytu (nie korzystajmy z wystawy południowej).. Przeliczmy, ile w przyszłości roślina będzie potrzebowała przestrzeni do życia jako dorosły egzemplarz i zapewnijmy jej ten metraż.
                                     Niezbędna jest umiarkowana stała wilgotność podłoża. W czasie suszy, podlewajmy. Przetrwałyby, prawdopodobnie, ale wszystko co złe, odbija się potem na kondycji, wyglądzie rośliny.
                                     Wszystkie wymienione odmiany są mrozoodporne, ale zaleca się, szczególnie młode sadzonki chronić przed wysokimi minusowymi temperaturami ( owijając je na zimę warstwą siatki oczkowanej).  Odmian  o stosunkowo powolnym wzroście, nie sadźmy  na bardzo otwartych przestrzeniach. Jeśli tak zrobimy, zimowe mroźne wiatry i ciężki śnieg, mogą na tyle uszkodzić egzemplarze, że nie wrócą do swej atrakcyjnej formy (o ile w ogóle przetrwają).
Wskazane ściółkowanie korą, szyszkami. Będzie to warstwa izolacyjna, latem zmniejszy wyparowywanie wody, a zimą stworzy ciepłą kołderkę. 

Picea omorika -  Świerk serbski - Servische spar

                                   Jeszcze jeden zabieg pielęgnacyjny, to cięcie sanitarne. Polega ono na usuwaniu połamanych, martwych, przesuszonych, nieestetycznie wyglądających gałązek. Robimy to wczesną wiosną, a jeśli zachodzi taka potrzeba, także latem i jesienią.                                 
 Rozmnażanie,  poprzez szczepienie, wysiew nasion, robienie odkładów, czy pobranie sadzonek w sierpniu i we wrześniu. W naturze, świerkowi  w rozmnożeniu 'pomaga' wiatr. Nasionko jest wyposażone w specjalne skrzydełko, dzięki któremu potomstwo jest niesione od rośliny macierzystej nawet na 400 metrów odległości.
                              Oczywiście, jeśli ktoś chce popróbować się w pozyskiwaniu młodych drzewek, powinien uzbroić się w cierpliwość. Dochowanie się kilkunastocentymetrowej odmiany karłowej, to nie jest jeden sezon. W centrach ogrodniczych oraz profesjonalnych szkółkach drzew i krzewów, mamy wybór zakupu już gotowych, zahartowanych sadzonek.
                               
                            Gatunek odporny na zanieczyszczenia miejskie. W naturalnym środowisku doskonale rozwija się w towarzystwie drzew liściastych. Także, gdy posadzimy go pośród innego ogrodowego towarzystwa, ani nie będzie zabierał zbyt wiele światła, ani też nie straci na swoim impecie, jeśli chodzi o siłę i czas wzrostu. Większość odmian nadaje się do nasadzeń indywidualnych. Do ogrodów skalnych, na wrzosowiska, tylne piętro rabat bylinowych, niektóre odmiany można uprawiać w pojemnikach.  Świerk, jako zimozielona roślina, dodaje dekoracyjności przestrzeni o każdej porze roku, warto więc wybrać takie miejsce, aby był widoczny i cieszył oczy, gdy patrzymy na niego  z różnych części ogrodu.


Picea omorika -  Świerk serbski - Servische spar







Picea omorika -  Świerk serbski - Servische spar







Picea omorika -  Świerk serbski - Servische spar








Picea omorika -  Świerk serbski - Servische spar





Picea omorika -  Świerk serbski - Servische spar





Picea - Świerk (gatunki) - Spar (soorten) ( foto )




Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
Cor Verboom. Coniferen. Tirion, 1995
https://en.wikipedia.org/wiki/Picea_omorika
https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awierk_serbski
https://nl.wikipedia.org/wiki/Servische_spar


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz