Vademecum Interesting Plants: Passiflora caerulea - Męczennica błękitna

Passiflora caerulea - Męczennica błękitna - Blauwe passiebloem

Męczennica błękitna, jeden z najbardziej rozpoznawalnych gatunków męczennicy w naszej strefie klimatycznej (jest ich ponad 500!). Pnącze zachwycające oryginalnymi kwiatami, gdzie pojedynczy czaruje tylko przez 24 godziny. Ulotne piękno, jednak na tyle
wyjątkowe, że wciąż powiększa się grono osób, które pragną je posiadać w swoich kwietnych kolekcjach.

Passion flowers.eng

Passiflora caerulea - Męczennica błękitna - Blauwe passiebloem

                                           Roślina ta charakteryzuje się niepełną mrozoodpornością, lubi wysoki stopień wilgotności w swoim otoczeniu i ma spory apatyt na substancje odżywcze - stąd już co nieco wiemy, aby było bogate kwitnienie, należy przy pielęgnacji się przyłożyć.
                                            Najpierw o gatunku. Na macierzystych terenach, pnie się po drzewach, osiągając nawet do 10 metrów wysokości. W naszej strefie klimatycznej, to tylko jedna trzecia tych
możliwości, ale efekt nadal bardzo satysfakcjonujący. Liście klapowe, szeroko sercowate, zielone.
Główną, wyczekiwaną ozdobą są kwiaty. Kolorowa ozdoba wyrasta w kącie liścia; niebieskofioletowa o średnicy około 6 centymetrów. Charakterystyczne trzy okółki przykoronek, gdzie ostatni jest tymi 'nitkami', czy jak niektórzy nazywają 'koroną Chrystusową'. Choć pojedynczy kwiat cieszy oczy tylko przez dobę, gdy roślina prawidłowo się rozwija, kwiatów jest dużo. Kwitnienie rozpoczyna się pod koniec maja, z różną intensywnością może trwać do połowy września.
                                  Jeśli nie usuwamy przekwitających ozdób, zawiązują się owoce. W zależności od kondycji pnącza, mogą być soczyste, albo być jedynie 'wydmuszkami'.
Mamy do czynienia z dekoracyjnym pnączem. Wynik pozyskania go z nasion, jest słaby, więc zaleca się rozmnożenie poprzez podział, bądź poprzez
ukorzenienie sadzonek zielnych ( odcinamy wąsy, kwiaty, staramy się, aby u wrastającej rośliny, pędy nie oplatały się wzajemnie).

Passiflora caerulea - Męczennica błękitna - Blauwe passiebloem

Sadzenie bezpośrednio w gruncie, to decyzja, że potraktujemy męczennicę jako jednoroczną. Szkoda byłoby tę wieloletnią żywą ozdobę skazywać na taki los. Jest rozwiązanie. Będzie ono wymagało większego nakładu pracy, ale czego się nie robi dla kwietnych Pięknotek. Idealnie, gdybyśmy dysponowali mini szklarnią, ogrodem zimowym; tam, gdyby nawet na kilka dni temperatura spadła do -3℃, roślina 'wyszłaby obronną ręką'. Posiłkujmy się, uprawą pojemnikową. A ku pokrzepieniu myśli, warto dodać, że męczennica nie boi się cięcia. Ważne jest tylko, aby wiedzieć, ile ciąć i w jakich czasie ten zabieg wykonać.
Donica z odpływem, na letnisku może zdobić taras, balkon, podwórze; może być wkopana w ziemię (bogaty pokrój, gdy trzy sadzonki na metr kwadratowy). W jej wnętrzu, w ziemi umocowana podpora, której 'przedłużeniem' dla pnącza może być pobliski mur, pergola, przewodnik, siatka, drabinka.
Podłoże przepuszczalne, bogate w substancje odżywcze, o odczynie pH neutralnym, bądź delikatnie zakwaszonym. Glebę przemieszajmy z kilkoma garściami humusu, bądź kompostu. Nawozimy od końca marca, do połowy lipca; używamy nawozu wieloskładnikowego do roślin ogrodowych kwitnących (zbyt długie nawożenie, to dla rośliny informacja "Pnę się do góry', 'Rozbudowuję bryłę korzeniową', a nam chodzi przecież o to, aby męczennica rozsądnie rozdzielała substancje odżywcze, czyli pisząc wprost - dała nam od siebie efektowne kwitnienie. Dobrze, gdy mieszanka jest bogata w żelazo.
Staramy się utrzymać stałą umiarkowaną wilgotność podłoża. Przesuszona wierzchnia warstwa, dostarczamy wodę. W czasie suszy, oczywiście zwiększamy częstotliwość podlewania. Starajmy się nie polewać nadziemnych części, wierzch donicy ściółkujmy. Latem, odchodzi zabieg odchwaszczania, będzie mniejsza transpiracja wody, a jesienią, gdy zimne noce, kołderka. Przed pierwszymi jesiennymi przymrozkami, przenosimy roślinę do chłodnego pomieszczenia z dostępem do dziennego światła. Oczywiście, skracamy pędy, mniej więcej do wysokości półtora metra. Podpora w donicy, ma za zadanie podtrzymać przewieszające się pędy (nie możemy ich ciąć krócej, ponieważ przez okres spoczynku, palczaste zielone listki nadal pracują na korzyść pnącza).

   Passiflora caerulea - Męczennica błękitna - Blauwe passiebloem

Zabiegi pielęgnacyjne w czasie hibernacji, są proste do wykonania. Wówczas, podlewanie mniej obfite, po prostu dbamy, aby nie doprowadzić do przesuszenia bryły korzeniowej.
Bezpieczniej jest ustawić donicę na kawałku styropianu, na drewnianej płycie - zimy beton, to zimne nogi, a my nie chcemy, aby nasza kwietna ozdoba się rozchorowała. Nie przejmujmy się, jeśli w przeciągu zimy, opadnie kilka liści. Każdy organizm podlega procesowi starzenia.
Mniej więcej, w tym czasie, od połowy lutego, do końca marca, pędy powinny zostać przycięte o około 30 centymetrów, (przy 2 metrach, tniemy nad 6-8 oczkiem licząc od dołu). Ten zabieg korzystnie wpłynie na bogatszy pokrój pnącza. (Przez cały sezon możemy uszczykiwać co jakiś czas młode pędy (nie wąsy), roślina będzie 'gęstnieć').
Usuwamy nieestetycznie wyglądające, połamane, chore, starzejące się pędy. Zwiększamy podlewanie. Gdy jest potrzeba przesadzenia do większego pojemnika, po cięciu odczekajmy ze dwa tygodnie; zbyt wiele zabiegów na jeden raz, mogłoby skutkować słabszym kwitnieniem.
Gdy minie zagrożenie wystąpienia wiosennych przymrozków, wystawiamy męczennicę na zewnątrz.
W związku z tym, że droga pozyskiwania młodych egzemplarzy z nasion, jest bardzo rzadko stosowana (długotrwały, niepewny proces), zaleca się regularne usuwanie przekwitniętych ozdób. Oczywiście, gdy je pozostawimy, roślina zawiąże niewielkie jagody (sierpień, wrzesień, październik) - ale nie są one aż tak wysoce dekoracyjne, aby w ich imię pozbawiać pnącze wielu witalnych sił, które może przeznaczyć na pożyteczniejsze zagospodarowanie.