środa, 31 stycznia 2024

Phormium tenax - Tęgosz mocny - Nieuw Zeelands Vlas

                                      Tęgosz mocny, jego potoczne nazwy to: tęgosz włóknodajny, tęgosz właściwy, len nowozelandzki. Główną całoroczną ozdobą stanowią okazałe mieczowate liście, w optymalnych warunkach uprawy osiągające pomiędzy 2, a 3 metry wysokości; u gatunku w kolorze 'wyblakłej' zieleni, u odmian purpurowe, bądź białozielone (obie bardzo atrakcyjne). Kwitnienie ma miejsce latem, gruby pędy kwiatowy wznosi się ponad listne tło; w jego szczytowej części oryginalny kwiatostan, który skrzy się kolorytem

                                                                                    New Zealand flax.eng

Phormium tenax - Tęgosz mocny - Nieuw Zeelands Vlas
'Variegatum'

(czerwony/purpurowy/brązowo pomarańczowy). Mamy do czynienia z rośliną trwałą nie zimującą na zewnątrz, co wyjaśnia, dlaczego dotąd niewiele osób mogło pozwolić sobie na jej uprawę. Na czas trudnych zimowych uwarunkowań, należy dysponować odpowiedniej wielkości zadaszonym nieogrzewanym pomieszczeniem, gdzie dostęp do dziennego światła. Przed przeniesieniem

usunięcie przekwitniętego kwiatostanu (pęd tniemy bardzo nisko), to i tak pozostaje okazała ilość mieczowatych liści. Na pewno przy przestawianiu dość ciężkiej donicy, która ma zapewnić równowagę roślinie, pomocne okażą się podstawki na kółkach; dzięki nim bez dużego wysiłku fizycznego i 'oszczędzając' kręgosłup, len nowozelandzki dotrze bezpiecznie do wskazanej miejscówki. Pod dachem, niezbędne będą regularne niezbyt obfite dostawy wody tak, aby utrzymać stały umiarkowany stopień wilgotności podłoża. Woda zawsze w temperaturze zbliżonej do tej, jaka panuje w otoczeniu plantów.

                                          (Po Zimnych Ogrodnikach, gdy minie zagrożenie powrotu wiosennych przymrozków), wyprowadzamy tęgosza na zewnątrz. W sezonie wyeksponowany na tarasie, w ogrodzie, czy na podwórzu. Przesadzanie w pierwszych tygodniach na letnisku; przy tak okazałych 'gabarytach', przy nawożeniu wystarczy wymiana podłoża raz na dwa lata. Mieszanka powinna być drożna; najkorzystniej ziemię zmieszać z keramzytem. Keramzyt również powinien stanowić pierwszą warstwę w donicy;

Phormium tenax - Tęgosz mocny - Nieuw Zeelands Vlas
'Variegatum'
te kilka centymetrów jako dodatkowe zabezpieczenie bryły korzeniowej przed zagniwaniem. Donica z przepuszczalnym odpływem, aby nie zastawały nadwyżki deszczówki. Rośliny te zniosą czasowe przesuszenia, ale warto je nie narażać na takie doświadczenia, jeśli oczekujemy witalnego pokroju tęgosza. Latem podlewamy rano, albo pod wieczór. Wówczas miks wody+słońce, nie zniszczy części bylin.

                                   Ekspozycja jasna, rośliny te uwielbiają słoneczne kąpiele. W zacienionych ogrodowych kątach, czy przy zbyt wysokim stopniu wilgotności podłoża, bylina ta będzie miała karłowy pokrój i znikome kwitnienie. Dokarmiany nawozami wieloskładnikowymi przeznaczonymi dla bylin/roślin wieloletnich ozdobnych. Dawkowanie i częstotliwość dostaw, według informacji na etykiecie. Okres wegetacyjny tęgosza mocnego trwa przez cały rok, (nie wchodzi w stan spoczynku). Tak więc, po zakończeniu kwitnienia, stosujemy przez kilka miesięcy (4/5) nawóz nie zawierający w składzie azotu. Prowadząc ekologiczną przestrzeń, korzystamy z naturalnych metod nawożenia, (wiosną i latem, gdy rok bez przesadzania, wymieniamy wierzchnią warstwę na mieszankę ziemi i kompostu; podlewając inne rośliny i tęgosza nawóźmy rozcieńczonymi z wodą gnojówkami z pokrzyw, żywokostu, czy z czosnku). 

                                      Tęgosz mocny, rozmnażanie. Jego namnażanie uzyskuje się przez wysiew nasion (do wschodów niezbędne temperatury powyżej 18℃). Drugim sposobem jest dokonanie podziały rośliny macierzystej; najkorzystniej dokonać go przy przesadzaniu. 

Ta roślina, jak każdy organizm żywy, ulega procesom starzenia. Także nawet przy najbardziej optymalnej opiece, z czasem przyjdzie nam usuwać najstarsze 'szable', które w porównaniu z tymi witalnymi będą wyblakłe i o mniej sztywnej strukturze. Obślizgłe, przesuszone części - wynik złej uprawy. Konieczne  ich usunięcie, a u rośliny sprawdzamy kondycję bryły korzeniowej.


 


Przypisy:
https://pl.wikipedia.org/wiki/T%C4%99gosz_mocny
https://en.wikipedia.org/wiki/Phormium_tenax
https://www.vip-colors.com/2021/08/rosliny-trwae-niezimujace-na-zewnatrz.html 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz