wtorek, 12 maja 2020

Lilium - Lilia - Lelie

                                 Każda z licznych odmian lilii,  zachwyca nietuzinkowością, majestatem i elegancją. To piękno na tyle oczarowało niektórych miłośników kwietnych ślicznotek, że stało się dla nich pasją. Niektóre rośliny przypominają nam wyjątkowych ludzi. Pisząc te słowa, wspominam fantastycznego człowieka, pana Jana Leszczyńskiego, który  poprzez swoją ogromną miłość do lilii, nauczył mnie i wiele innych osób, dbać o nie i zachwycać się ich kolejnymi odsłonami.

                                                               True lilies.eng
Lilium - Lilia - Lelie

A tych prezentacji rodzaj lilia ma wiele. Gatunki, odmiany, mnóstwo botanicznych mieszańców - jest w czym wybierać, jest czym wzbogacić ogrodową, bądź balkonową,czy tarasową przestrzeń. Tak właśnie, te 'cebulaki' jak najbardziej nadają się do uprawy pojemnikowej. Będą obficie kwitły, gdy od samego początku zajmiemy się nimi we właściwy sposób.
Poza zbiorami kolekcjonerskimi, gdzie prawdziwe 'smaczki', odmiany rzadko spotykane, na nasz
rynek  do sprzedaży najczęściej trafiają :  

* lilia tygrysia (Lilium tigrinum), czyli popularne „smolinosy”,  
* lilia biała (Lilium candidum),  
* lilia Henry'ego (Lilium henryi),  
* pięknie pachnąca lilia królewska (Lilium regale).
                                                           Różnorodność kolorystyczna; mniejsze, bądź większe cebule, co przekłada się na wielkość kwiatostanów, różne natężenia zapachu tych ozdób, wcześniejsze i późniejsze terminy kwitnienia. Cebula o średnicy od 1 do 12 centymetrów i zróżnicowanym kształcie. Zwykle z jednej cebuli wyrasta jeden pęd, czasami jest ich kilka; niektóre lilie wytwarzają także podziemne łodygi pełzające lub rozłogi na których wykształcają się nowe cebulki. Zwykle siedzące, czasami na krótkich ogonkach, równowąskie, lancetowate, jajowate lub eliptyczne; mogą być ułożone skrętolegle lub okółkowo; czasami w ich kątach powstają cebulki przybyszowe.
Kwiaty,  mogą być pojedyncze, zebrane w grona lub baldachy. Okwiat, niezróżnicowany na kielich i koronę, składa się z sześciu listków w dwóch okółkach. Miodniki w dolnej części listków okwiatu[4]. Pręcików sześć, jeden górny słupek z trójdzielnym znamieniem na długiej szyjce.
Niektóre odmiany rozpoczynają swój kwietny spektakl już w połowie maja, (posadzone uprzedniej jesieni, przy odpowiednich uwarunkowaniach). Czas kwitnienia od czerwca do sierpnia, choć obecnie należy uwzględnić również podbijające rynek kultywary, które są tak zwanymi , późnymi odmianami - te zdobią nawet w pierwszych tygodniach września.

 Lilium - Lilia - Lelie
'Helvetia'
Przy sprzyjających uwarunkowaniach, atrakcyjny kwiatostan może utrzymywać się nawet kilkanaście dni. Lilie nadają si.ę na kwiaty cięte; w takiej prezentacji należy co dwa, trzy dni zmieniać wodę w wazonie (odstała, miękka) i przycinać pędom końcówki. Dojrzałe pylniki mocną brudzą, a plamy z pyłku lilii są niezwykle trudne do usunięcia, (można się usmolić -> 'smolinosy').
                                             Po przekwitnięciu, kwiatostany usuwamy, zaś ulistniony pęd pozostawiamy. Ma to na celu zapewnienie roślinie czasu, aby czerpała z kąpieli słonecznych jak najwięcej i dostarczała cebuli substancje odżywcze, które będą pożytkowane w następnym sezonie wegetacyjnym. Gdy liście zaczną mocno żółknąć, to jest ten odpowiedni czas na 'wykopki'. Dla części lilii będzie to tylko kilka tygodni 'oddechu' i powrót do ziemi, dla innych zimowanie pod dachem w odpowiednich opakowaniach.
Lilie przechowywanie cebul. Cebule odstawiamy do osłoniętego, cienistego miejsca na 24 godziny do obsuszenia. Następnie oczyszczamy je delikatnie ze starego podłoża i lokujemy w pojemnikach przesypane torfem, korą lub trocinami. Łatwo przesychają, dlatego poza trocinową kołderką, powinny być przechowywane w pomieszczeniu, w którym  powinna być temperatura pomiędzy 2m, a 6°C (garaż, piwnica, nieogrzewane pomieszczenie gospodarcze). Dla osób mieszkających w bloku, rozwiązaniem w temacie przechowywania cebulek, będzie lodówka. Na ściance - papierowe opakowanie, trociny, cebulki. Sprawdzamy co jakiś czas kondycję cebul, (nie powinny być przesuszone, czy nosić znamion zgnilizny).
Lilie sadzenie. Do gruntu, do donic posiadających odpowiednio grube ścianki (na warunki zimowe), cebule powinny trafić od połowy września do połowy października,  albo wiosną, w drugiej połowie marca, gdy temperatury na zewnątrz powyżej 8°C. Oczywiście przy wiosennym sadzeniu, nie możemy wykluczyć, że powrócą przymrozki, dlatego w tym czasie wierzch donic, gleby w ogrodzie,

 Lilium - Lilia - Lelie
 'Grand paradiso'

przed  nocami 'na minusie' zabezpieczamy gałązkami, agrowłókniną.
Lilie podłoże. Czy to w pojemnikach z odpływem, czy sadzone w ogrodzie, cebule powinny znaleźć się w przepuszczalnym, zasobnym podłożu o pH zasadowym. Przed posadzeniem, można, ale nie jest to konieczny warunek, można je namaczać przez jedną, dwie godziny w ciepłym roztworze nadmanganianu, (wzmocnienie, ochrona przed patogenami). W donicach pierwsza warstwa drenaż (kulki, kamyki,żwirek), cebulki sadzimy na głębokość 10 do 15 centymetrów, (w zależności od wielkości cebul – większe głębiej), w odstępach między cebulami 15 do 20 centymetrów. Zasada taka, że jeśli chodzi o donicę, w 10 litrowej dobrze ulokować tylko dwie cebule lilii.
Aby mieć pewność, że podłoże o pH zasadowym, warto do mieszanki, w dołek zetrzeć jeden, dwa kawałki kredy, (najdokładniejsze wyniki uzyskamy stosując elektroniczny miernik glebowy).
                                      Lilie zasilanie. Rośliny te 'lubią sobie podjeść'.  Dlatego cebule, które już jesienią 'siedzą'  w ziemi, warto zasilić naturalnym zasilaczem (obkopać kilkoma niezbyt głębokimi dołkami, w które wrzucić mieszankę kompostu i ziemi, albo podlać rozcieńczoną gnojówką z pokrzyw, skrzypu polnego). W tych 'odżywczych bateriach', pierwsze skrzypce nigdy nie gra azot, także cebule nie przyspieszą i nie wypuszczą zielonych części na zewnątrz w środku zimy.
Wiosną, zaczynamy zasilanie od początku kwietnia - wówczas stosujemy wieloskładnikowy nawóz z przeznaczeniem dla roślin cebulowych kwitnących - częstotliwość i ilość nawozu, według informacji na etykiecie.
                                        Lilia podlewanie. Przy bezśnieżnych zimach i w czasie wiosennych upałów, wiedząc o wieloletnim braku równowagi hydrologicznej, podlewamy. Podłoże powinno utrzymywać stały średni stopień wilgotności. Zbyt dużo wody - cebule zgniją, zbyt mało - zasuszą się. Zimą podlewamy w bezmroźny dzień w godzinach południowych, zaś w gorące wiosenne, bądź letnie dni - rano,albo pod wieczór, (nie lejemy wodą po kwiatach). Woda zawsze w temperaturze zbliżonej do tej, jaka panuje w otoczeniu roślin.Wachlarz barw kwiatów, to dla nas możliwości tworzenia kolorowych kompozycji, albo jednobarwnej plamy. Nasadzenie ogrodowe monotematyczne, bądź w połączeniu z innymi roślinami. Przy tym drugim rozwiązaniu, nietrudno w liściach innych plantów ukryć te żółknące u lilii, gdy już jakiś czas po zakończeniu kwitnienia.

Rośliny kwitnące na balkonie i na tarasie ( foto )
 Zdjęcie wykonała i udostępniła do publikacji Pani Krystyna.



 Lilium - Lilia - Lelie





 Lilium - Lilia - Lelie





 Lilium - Lilia - Lelie
 'Elodie'





 Lilium - Lilia - Lelie





 Lilium - Lilia - Lelie





 Lilium - Lilia - Lelie





 Lilium - Lilia - Lelie





 Lilium - Lilia - Lelie 
'Grand paradiso'





 Lilium - Lilia - Lelie
 'Helvetia'






 Lilium - Lilia - Lelie
 'Elodie'






Lilium - Lilia - Lelie





Lilium - Lilia - Lelie





Lilium - Lilia - Lelie

 
 

Lilium - Lilia - Lelie

 
 
 

Lilium - Lilia - Lelie


 
 
 
Lilium - Lilia - Leile
oraz Hippeastrum - Zwartnica - Ridderster ( foto )

 
 
 

Lilium bulbiferum - Lilia bulwkowata

 
 
 
 
 

Lilium bulbiferum - Lilia bulwkowata
 
 
 
 

Lilium bulbiferum - Lilia bulwkowata
 
 
 
 
 

Lilium bulbiferum - Lilia bulwkowata
 
 
 
 
 

Lilium bulbiferum - Lilia bulwkowata
 
 
 
 
 

Lilium bulbiferum - Lilia bulwkowata
 
 
 
 
 

Lilium bulbiferum - Lilia bulwkowata

 
 
 
 
Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed] 
https://en.wikipedia.org/wiki/Lilium
https://pl.wikipedia.org/wiki/Lilia_(ro%C5%9Blina)
https://nl.wikipedia.org/wiki/Lelie_%28geslacht%29
https://www.vip-colors.com/2020/11/hippeastrum-zwartnica-ridderster.html

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz